Qohum evliliklər
“525-ci qəzet”in 28 mart sayında nələr var? - ANONS
"Dayanıqlı inkişafın yeni dövrü: yaşıl transformasiya və iqlim maliyyələşdirilməsi"
Aktrisanın şirin-acı həyat hekayəti - Telman Orucov yazır
Haqqımızda
|
Əlaqə
|
Mobil versiya
|
Köhnə 525
|
Əsas səhifə
Bütün xəbərlər
Siyasət
Sosial
İqtisadiyyat
Region
Mədəniyyət
İdman
Dünya
Qarabağ
Ədəbiyyat
Digər
Şəhidlər-qazilər
"525" - 30
Müsahibə
Rəsmi
Şou-biznes
525-ci qəzetə yubiley təbrikləri
"525" - 25
Faydalı
Media
Turizm
Maraqlı
Təhsil
Texnologiya
Haqqımızda
Əlaqə
Son xəbərlər
28 Mart 2024
14:44
Kolumbiya argentinalı diplomatlar deportasiya edəcək
14:32
İrlandiya İsrailə qarşı soyqırım işinə müdaxilə etməyə hazırlaşır
14:23
Yeni Kaledoniyada Fransa müstəmləkəçiliyinə qarşı növbəti etiraz -
Azərbaycan bayrağı qaldırılıb
14:13
ABŞ-də körpü çökdü:
6 ölü
14:00
Qohum evliliklər
13:57
“Azərişıq” Göyçayda yenidənqurma işlərinə başlayıb
13:54
Salyanda məktəb direktoru işdən çıxarılıb
13:48
Bayram günlərində “Azərpoçt”un xidmətlərindən 400 mindən çox vətəndaş istifadə edib
13:42
Gənc Tamaşaçılar Teatrı aprel repertuarını təqdim edib
13:36
Bakı meriyasında müşavirə keçirilib -
direktora şiddətli töhmət verilib
13:31
Azərbaycanda 23 yeni narkotik vasitə qadağan edilmiş maddələrin siyahısına əlavə olunub
13:25
“Azneft” İstehsalat Birliyinə yeni baş direktor təyin edilib
13:19
Sabah hava necə olacaq?
13:13
FHN: Ötən sutka 31 yanğına çıxış olub
13:07
"Crokus City Hall”un bərpası ilə bağlı yekun qərar yoxdur" -
Emin Ağalarov
13:00
AMEA Naxçıvan Bölməsində Elm Günü qeyd olunub
12:54
Azərbaycandakı valyuta hərraclarındakı satış 2 dəfəyə yaxın artıb
12:48
“Azərbaycan” gəmi-bərəsinin tərsanə təmiri yekunlaşıb
12:42
Rusiya XİN Ermənistan-ABŞ-Aİ görüşündən narahatdır
12:36
Mədəniyyət naziri İmişlidə vətəndaşları qəbul edəcək
12:31
Məktəblərə işə qəbul müsabiqəsi üzrə təkrar müsahibə keçiriləcək
12:25
Sumqayıtda qanunsuz tikili sökülüb
12:19
Ombudsman Xankəndidə erməniəsilli sakinlərlə görüşüb -
sığınacağa baş çəkib
12:13
Qazaxda tanışını öldürməkdə təqsirləndirilən şəxsin məhkəməsi başlayır
12:07
"Ermənistan mühacirətdə olan “Dağlıq Qarabağ hökuməti"ni tanımır" -
Paşinyan
12:00
Yens Stoltenberq: "Gürcüstan NATO-nun üzvü olacaq"
11:54
Ağdərədə qumbaraatan və pulemyot aşkarlanıb
11:48
"İrəvan bizim işimizdə iştirak etmir" -
KTMT-nin Baş katibi
11:42
Azərbaycan Mərkəzi Bankı uçot dərəcəsini azaldıb
11:36
Magistraturaya qəbulun ikinci cəhdində iştirak üçün qeydiyyat başlayıb
11:31
DTX 105-ci ildönümünə həsr olunan videoçarx yayımlayıb -
VİDEO
11:25
Qərbi Azərbaycan İcması Ermənistanı Fransanın oyunlarına getməməyə çağırıb
11:19
Hərbi institutda məşğələ: kursantlar gəmiləri döyüşə hazır vəziyyətə gətirib
11:13
“Azərbaycan Teatrı” adlı elektron məlumat bazası təqdim olunub
11:07
Xankəndidə silah-sursat aşkarlanıb
11:00
Solovyovun növbəti təxribatı
10:54
Azərbaycanda minatəmizləmə mövzusunda beynəlxalq konfrans keçiriləcək
10:48
Qızıl və gümüş bahalaşıb
10:42
Xətai rayonu ərazisində hərbi sursat aşkar edilib
10:36
"Ötən il 340 şəxs barədə 190 cinayət işinin ibtidai istintaqı aparılıb" -
DTX rəisi
10:31
Energetika Nazirliyində kollegiya iclası keçirilib
10:25
Əli Nağıyev: "Taleyinə aydınlıq gətirilmiş daha 73 itkinin adı yaxın günlərdə ictimaiyyətə açıqlanacaq"
10:19
Naxçıvanda avtomobil yolunda uçqun olub
10:16
Cinayət yolu ilə əldə edilmiş 175 milyon manatdan artıq pul vəsaiti dövlət büdcəsi nəfinə müsadirə edilib
10:13
DTX rəisi: "Fransa Ermənistanı yeni müharibəyə təhrik edir"
10:07
Peruda zəlzələ olub
10:00
Mərkəzi Bankın bu günə olan valyuta məzənnələri
09:54
MEK əməkdaşları beynəlxalq elmi-praktiki konfransda iştirak ediblər
09:48
Qərb bölgəsində çalışan alimlər “Elm günü”nü qeyd ediblər
09:42
Nyu-York birjasında təbii qaz cüzi bahalaşıb
09:36
Martın 30-da bağça müdiri vəzifəsinə qəbul üçün imtahan keçiriləcək
09:31
Lənkəranda zəncirvarı qəzada ata və oğul ölüb
09:25
Bakıda sıxlıq müşahidə olunan yollar -
SİYAHI
09:19
4 rayonunun qaz təchizatı dayandırılacaq
09:13
Azərbaycan nefti ucuzlaşıb
09:07
27 şəhid ailəsi üzvü Naxçıvandan Şuşaya yola düşür
09:00
Kəlbəcərdə əl qumbaraları aşkarlanıb
27 Mart 2024
23:57
Çin atmosfer və kosmos mühitini müşahidə edən peyklər buraxıb
23:40
Yaponiyada pəhriz əlavəsi 100-dən çox insana mənfi təsir edib
23:19
Hikmət Hacıyev NATO-nun sabiq rəhbəri Anders Foq Rasmussenlə bağlı paylaşım edib
22:57
“Crocus” terrorunda təqsirləndirilən şəxsin ailəsi nəzarətə götürülüb
22:32
Azərbaycanın sabiq milli təhlükəsizlik naziri Namiq Abbasov vəfat edib
22:29
“Crocus” terroru ilə bağlı Tacikistanda aparılan istintaqa Prezident nəzarət edir
22:23
ABŞ Konqresi səfirliklərin bağlanması ilə bağlı araşdırmalara başlayıb
22:14
Belqorodda raket təhlükəsi
22:00
“525-ci qəzet”in 28 mart sayında nələr var? -
ANONS
21:46
“Crocus City Hall”dakı terror aktında ölənlərin sayı 143 nəfərə çatıb
21:40
Böyük Britaniyadan Çinə
sanksiyalar
21:15
Krakovda Novruz bayramı tədbiri keçirilib
20:57
ABŞ Qəzzada müvəqqəti liman inşa edir
Son xəbərlərin davamı »
Böyük şəxsiyyətlər bütün dünyaya məxsusdur
Yazar
Oxunub:
2153
dəfə
a
-
A
+
31.12.12 15:13
Telman ORUCOV
(
Əvvəli
ötən
şənbə
saylarımızda
)
Antonin
kimi
mənim
üçün
şəhər
və
vətən
Romadır
,
bir
insan
kimi
isə
–
dünyadır
.
Mark
Avreli
Mikelancelo
istər
heykəltəraşlıq
,
istərsə
də
rəngkarlıq
əsərlərində
insana
,
onun
zəkasına
və
əməllərinə
əslində
bir
himn
qoşur
,
insan
ruhunun
təntənəsini
vəsf
etməklə
hamıya
bir
nikbinlik
bəxş
edirdi
.
Hamıya
sevinc
,
digər
ülvi
hisslər
,
ümid
bəxş
edən
bir
insanın
özü
heç
də
şəxsi
həyatında
xoşbəxt
deyildi
,
onun
yaradıcılığı
təkcə
həyatının
mənası
deyil
,
həm
də
onu
qayğı
və
təsəlli
ilə
mükafatlandıran
bir
qüvvə
idi
.
Heç
kəsə
qəribə
görünməməlidir
ki
,
hamımızda
ali
hisslər
oyadan
bu
adam
özü
tənhalığı
sevirdi
,
ümumi
şəkildə
anlaşılan
ünsiyyətlərdən
qaçırdı
.
Öz
sənətinə
dəlicəsinə
vurulmuş
bir
adam
kimi
o
,
buna
axıradək
bütünlüklə
sədaqətli
idi
,
özünü
,
bütöv
həyatını
məhz
qeyri
-
adi
sənətinə
,
nəhəng
istedadının
ifadə
olunmasına
həsr
etmişdi
.
Ferdinand
Magellan
İradə
–
düzgün
mülahizə
ilə
birləşmiş
məqsədə
can
atmaqdır
.
Platon
Həqiqi
ləyaqət
heç
vaxt
öz
kölgəsi
olan
şöhrətə
baxmaq
üçün
geri
boylanmır
.
Höte
Ferdinand
Magellan
çox
vaxt
Yer
kürəsinin
ətrafına
ilk
dövrə
vuran
dənizçi
hesab
olunur
,
lakin
o
,
dünya
ətrafına
ilk
səyahətini
başa
çatdırmamışdan
əvvəl
öldüyündən
,
bu
daha
dəqiq
olardı
ki
,
o
,
Magellan
-
Elkano
ekspedisiyasının
təşəbbüsçüsü
və
lideri
kimi
təsvir
edilsin
.
Çünki
səfər
bask
dənizçisi
Xuan
Sebastyan
de
Elkano
tərəfindən
uğurla
başa
çatdırıldı
.
Magellan
portuqal
kübarlığına
məxsus
idi
və
o
,
Lissabonda
kraliça
Leonoranın
pajı
kimi
xidmət
etmək
üçün
anadan
olduğu
şəhəri
tərk
etmişdi
.
Magellan
1480-
ci
ildə
Portuqaliyada
anadan
olmuş
, 1517-
ci
ildə
isə
Vətənini
tərk
edib
İspaniyaya
yollanmışdı
.
O
,
naviqasiya
və
coğrafiyanı
dərindən
öyrənmişdi
.
1506-
cı
ilin
başlanğıcında
o
,
Şərqdəki
ilk
Portuqaliya
vitse
-
kralı
olan
Almeydanın
donanma
komandasına
daxil
olmuşdu
.
Kral
Manuelin
onun
başçılığı
altında
göndərdiyi
ekspedisiya
Afrikada
və
Hindistanda
müsəlman
dəniz
qüvvələrinin
qabiliyyətini
yoxlamalı
idi
.
Onlar
Hindistanın
Malabar
sahilində
Kannanorda
dəniz
postu
yaratdılar
.
Magellan
burada
yaralanmışdı
.
Burada
həmçinin
naviqasiya
barədə
biliklərə
yiyələnmiş
,
sonra
isə
ayrı
-
ayrı
komandaların
tərkibində
o
,
Mozambik
sahilinə
gəlmişdi
.
Portuqaliyalılar
burada
fort
qurmuşdular
.
1508-
ci
ildə
o
,
Hindistana
qayıtmış
,
bir
il
sonra
böyük
Diu
döyüşündə
iştirak
etmişdi
.
Bu
döyüş
Portuqaliyaya
Hind
okeanının
əksər
hissələrində
ağalıq
səlahiyyətləri
qazandırmışdı
.
Sonra
o
,
hərbi
gəmidə
Malakkaya
üzmüşdü
. 11
sentyabr
1509-
cu
ildə
portualiyalılar
Malakkaya
girdilər
,
ərazini
işğal
etdikdən
sonra
Molukkalara
(
Ədviyyat
adalarına
)
tərəf
üzdülər
.
Dostu
Serran
Mollukadan
(
Ədviyyat
adalarından
)
ona
məktub
yazaraq
bildirmişdi
ki
,
Ədviyyat
adaları
Şərqdə
,
çox
uzaqda
yerləşir
,
müqayisədə
götürdükdə
Amerikaya
yaxındır
.
Magellan
cavabında
ona
yazmışdı
ki
,
əgər
Portuqaliyadan
olmasa
da
,
Kastiliyadan
həmin
adalara
gəlib
çıxa
bilər
.
Həmin
mövsümdə
onlar
Qoa
adasını
götürməyin
planını
hazırlamışdılar
.
Magellan
məsləhət
gördü
ki
,
bu
mövsümdə
iri
gəmilərdən
istifadə
etməsinlər
,
yeni
vitse
-
kral
elə
də
etdi
və
şəhər
təslim
oldu
.
Lakin
Magellanın
adı
vuruşanların
siyahısında
çıxmamışdı
.
Onun
kapitan
rütbəsində
xidmət
etməsi
barədə
də
elə
bir
məlumat
yoxdur
.
Afrikanın
şərq
sahilində
və
Hind
okeanının
qərb
sahilində
portuqaliyalıların
qələbələri
Hind
okeanında
müsəlmanların
hakimiyyətini
məhv
etdi
.
Almeyda
ekspedisiyası
ərəbləri
dəniz
ticarətinin
mühüm
məntəqələrindən
uzaqlaşdırmaq
niyyətinə
də
nail
oldu
.
Lakin
Malakkaya
nəzarət
etmədən
,
bu
nailiyyət
tam
hesab
oluna
bilməzdi
.
Donanma
1511-
ci
ildə
Malakkaya
döndü
və
altı
həftədən
sonra
onu
tutdu
.
Magellanın
iştirak
etdiyi
bu
hadisə
portuqaliyalıların
Şərqdəki
qələbəsini
taclandırdı
.
Malakkadan
keçməklə
Şərqin
sərvəti
Qərbin
limanlarına
çatdırılırdı
.
Malakka
boğazına
ağalıq
edən
portuqaliyalılar
dənizlərə
,
Malayziyanın
limanlarına
açarı
əllərində
saxlayırdılar
.
Sərvət
mənbəyi
olan
Malukkaları
(
Ədviyyat
adalarını
)
tədqiq
etmək
vəzifəsi
qalırdı
(
bu
adalar
indi
İndoneziyaya
məxsusdur
).
Buna
müvafiq
olaraq
1511-
ci
ilin
dekabrında
onlar
kəşfiyyat
səfərinə
yollandılar
və
Bandaya
çatdıqdan
sonra
ədviyyatla
qayıtdılar
.
1512-
ci
ildə
Magellan
Lissabona
geri
qayıtdı
,
sonrakı
ili
Mərakeş
istehkamına
qarşı
göndərilən
qüvvələrə
qoşuldu
,
istehkam
təslim
olduqdan
sonrakı
toqquşmada
o
,
yaralandı
və
ömrünün
sonuna
qədər
axsaq
qaldı
. 1514-
cü
ildə
Lissabona
qayıtdıqda
kral
Manueldən
onun
pensiyasını
artırmaq
üçün
bir
əlamət
xahiş
etdi
,
bu
isə
onun
rütbəsinin
böyüməsi
demək
idi
.
Lakin
onun
döyüşdə
nizamlı
qaydada
iştirak
etməməsi
barədə
məlumatlar
krala
çatdıqda
,
o
,
xahişi
rədd
etdi
və
Magellanı
yenidən
Mərakeşə
göndərdi
.
İki
il
sonra
o
,
krala
xahişini
təkrar
etdi
.
Kral
bir
daha
təklifi
rədd
etdikdən
sonra
ona
dedi
ki
,
öz
xidmətini
istədiyi
yerə
təklif
edə
bilər
.
Magellan
İspaniyaya
yollandı
və
1517-
ci
ildə
bir
qrup
portuqal
dənizçisi
ilə
birlikdə
Sevilyaya
gəldi
.
O
,
buradakı
portuqal
kosmoqrafına
qoşuldu
və
onlar
birlikdə
Valyadoliddəki
saraya
səfər
etdilər
.
Onlar
burada
öz
milli
mənsubluqlarını
elan
etdikdən
sonra
kral
I
Karla
öz
xidmətlərini
təklif
etdilər
.
Onun
əvvəlki
Maqalhaes
adı
ispan
versiyasında
Ferdinando
de
Magellana
çevrildi
.
1493-
cü
ildə
qəbul
edilmiş
Papa
bullasına
görə
kəşf
edilən
bütün
yeni
ərazilər
və
gələcəkdə
kəşf
olunacaqlar
da
Atlantik
okeanından
keçən
demarkasiya
xəttindən
şərqdə
Portuqaliyanın
,
bütün
qərb
isə
İspaniyanın
olmalı
idi
.
Magellan
və
dostu
Faleyro
bu
vaxt
öz
iddialarından
praktiki
fayda
götürmək
üçün
qərbə
tərəf
üzməyi
təklif
etdilər
.
Guya
ki
,
böyük
sərvət
gətirən
Ədviyyat
adaları
demarkasiya
xəttindən
qərbdə
yerləşir
,
beləliklə
Portuqaliyaya
deyil
,
İspaniyaya
məxsus
olan
yarımkürədə
olacaqdır
.
Kolumb
da
Yerin
kürə
şəklində
olduğunu
bildiyindən
Hindistana
Afrika
ətrafı
ilə
deyil
,
qərbə
üzməklə
yol
açmaq
istəmişdi
.
İndi
isə
onların
özləri
bu
risqli
işdən
əldə
ediləcək
maddi
faydanın
on
ikidə
birini
almalı
idilər
.
Hər
ikisinə
Santyaqo
ordeni
pul
buraxdı
.
Magellan
inanmışdı
ki
,
o
,
öz
gəmilərini
Atlantik
okeandan
,
möhkəm
torpaqdan
keçən
boğazı
kəşf
etməklə
“
Cənub
dənizinə
”
keçirəcəkdir
.
Bu
ideya
onun
üçün
prinsipial
deyildi
.
Digərləri
də
keçidi
axtarırdılar
ki
,
gəmilərlə
uzun
müddət
qərbə
tərəf
üzməklə
Şərqə
çatacaq
və
beləliklə
,
Xoş
Ümid
burnundan
keçən
marşrutdan
imtina
edəcəklər
.
Çünki
həmin
buruna
portuqaliyalılar
nəzarət
edirdilər
.
Kral
müqaviləsində
də
Magellan
və
partnyoru
“
boğazı
”
tapmağa
istiqamətlənmişdi
.
Şərqi
İndiya
işlərinə
inanan
rəsmi
qulluqçular
ekspedisiya
üçün
beş
gəmini
hazırlamaq
barədə
təlimat
aldılar
.
Bu
işlər
Sevilyada
görülürdü
,
burada
portuqaliyalıların
qurduğu
layihəni
pozmaq
üçün
göstərilən
cəhdlər
uğursuz
oldu
.
Magellanın
flaqman
gəmisi
başda
olmaqla
“
San
Antonio
”, “
Konseption
”, “
Viktoriya
”
və
“
Santyaqo
”
gəmiləri
səfərə
hazır
idi
.
Magellanın
partnyoru
Faleyro
dəlilik
tutması
xəstəliyinə
görə
üzə
bilmədi
.
Magellan
yəqin
ki
, “
Espana
,
Espana
,
la
de
las
bellas
mujeres
”- “
İspaniya
,
İspaniya
–
gözəl
qadınlar
ölkəsi
”
nəğməsini
eşitmişdi
,
ona
görə
də
ispan
qızına
evlənmişdi
.
Bu
nikahından
iki
il
sonra
ispan
arvadına
və
körpə
oğlu
Rodriqoya
Seviliyada
bəlkə
də
birdəfəlik
əlvida
deyib
, 20
sentyabr
1519-
cu
ildə
doqquz
ölkəni
təmsil
edən
270-
ə
yaxın
adamla
Qvadalkvivr
çayının
mənsəbindəki
Sanlukar
de
-
Bar
limanından
səfərə
yollandı
.
Donanma
bir
həftəyə
Tenerifə
çatdı
,
sonra
Braziliyaya
tərəf
üzdü
. 29
noyabr
1519-
cu
ildə
donanma
Braziliya
sahilinə
gəlib
çıxır
.
Onlar
xəttə
düzləndikdə
tufan
başladı
.
Dekabrın
13-
də
Magellan
Rio
de
Janeyro
körfəzinə
girdi
,
cənuba
tərəf
üzüb
boğazı
axtardı
.
Sonra
eskadra
sahili
tədqiq
edəndə
,
avropalılar
Cənubi
Amerikadakı
,
indiki
Argentina
və
Uruqvay
sahilindəki
Parana
çayının
mənsəbi
olan
La
-
Plata
körfəzinə
gəlib
çıxdılar
,
bunun
boğaz
olmadığı
qənatinə
gəldilər
.
La
-
Plata
sahilindən
cənubda
ilk
dəfə
pinqvinləri
gördülər
. 30
mart
1520-
ci
ildə
ispan
dənizçiləri
Pasxa
günü
portuqal
general
-
kapitanına
qarşı
ciddi
qiyam
qaldırdılar
.
Magellan
qətiyyətlə
,
rəhmsizliklə
gəmi
kapitanlarından
birini
edam
etdi
,
digərini
isə
bəxtini
sınamaq
üçün
sahilə
atdı
.
Həmin
gün
, 1520-
ci
ilin
24
avqustunda
donanma
Müqəddəs
Xulianı
tərk
etdi
.
Magellanın
donanması
Cənubi
Amerika
sahilləri
ilə
aşağı
tərəfə
üzürdü
,
digər
okeana
keçmək
üçün
boğazı
axtarırdı
.
İspan
gəmi
kapitanları
onu
dəli
hesab
edir
,
deyirdilər
ki
, “
Dəli
,
boğazı
axtarmaq
xəstəliyinə
tutulmuşdur
”.
Santa
Krusun
mənsəbinə
çatdıqdan
sonra
Magellan
yenə
də
cənuba
tərəf
üzdü
.
Onlap
yeddi
auı
qışlamağı
keçirməklə
məşğul
oldular
.
Pataqoniya
sahilləri
ilə
üzdükdə
sahildə
balina
sümüklərini
gördülər
,
bu
balinaların
bir
okeandan
digərinə
keçməsi
üçün
boğazın
oması
inamını
artırdı
.
Buradakı
suyu
yoxladıqda
,
suyn
duzlu
oması
,
onun
hasısa
çayın
mənsəbi
deyil
,
boğaz
olduğunu
göstərdi
.
Nəhayət
,
gəmilər
1520-
ci
ilin
oktyabrında
axtardığı
boğaza
girdi
,
onun
uzunluğu
530
km
idi
.
Sonralar
bu
boğaz
onun
adını
daşıyacaqdı
.
Boğazla
üzmək
38
gün
sürdü
.
Uzun
illər
boyu
Magellan
yeganə
kapitan
idi
ki
,
bu
boğazı
bir
gəmi
də
itirmədən
keçmişdi
.
Ancaq
“
San
Antonio
”
gəmisi
qaçdı
,
yalnız
gəmilərdən
üçü
(
digəri
, “
Santyaqo
”
gəmisi
əvvəllər
qəzaya
uğramışdı
)
keçidin
qərb
qurtaracağına
gəlib
çıxdı
.
Dəmir
iradəli
admiral
okeanın
görünməsi
xəbərlərini
eşitdikdə
,
yerə
yıxılıb
sevincindən
ağladı
.
28
noyabrda
“
Trinidad
”, “
Konseption
”
və
“
Viktoriya
” “
Cənub
dənizinə
” –
okeana
daxil
oldular
.
Bu
nəhayətsiz
sulardan
onların
sakit
,
tufansız
keçməsi
,
sonralar
onu
“
Sakit
okean
”
adlandırmağa
səbəb
oldu
.
Susuzluqdan
əziyyət
çəkərək
siçovulların
xarab
elədiyi
biskvitləri
,
sonralar
isə
dadlı
xörək
kimi
siçovulların
özünü
yeyərək
,
axırda
dəri
qayışlarla
qidalanaraq
komanda
əvvəlcə
Peru
axınına
düşdü
,
nəhayət
,
Sakit
okeanı
üzüb
keçməyə
can
atdı
. 18
dekabra
qədər
onlar
Çili
sahili
ilə
üzürdülər
.
Onlar
Sakit
okeanda
üzəndə
quruya
nə
vaxt
yan
alacaqlarını
,
ümumiyyətlə
torpağı
yenə
nə
vaxtsa
görəcəklərini
bilmirdilər
.
Hətta
Magellan
da
qurunu
bir
daha
görəcəklərinə
şübhə
etməyə
başlamışdı
.
O
,
göy
cisimlərinin
köməyi
ilə
hesablamalar
apararaq
Qərblə
Şərq
arasındakı
məsafənin
ölçüsündə
Ptolomeyin
11
min
km
.
səhv
etdiyini
üzə
çıxardı
.
Sonra
Magellan
şimali
-
qərbə
tərəf
istiqamət
götürdü
və
6
mart
1521-
ci
ildə
, 5
ay
davam
edən
üzməkdən
sonra
Mariana
adalarından
olan
Quamda
ilk
dəfə
quru
torpağa
ayaq
basdılar
.
Donanma
Sakit
okeanla
17
min
km
üzmüşdü
.
Bu
vaxt
dənizçilər
böyük
məhrumiyyətlərlə
üzləşmişdilər
. 99
gün
ərzində
onlar
ilk
dəfə
təzə
qida
əldə
etdilər
.
Yerli
sakinlərlə
ticarət
başlandı
.
Lakin
onlar
çox
oğru
idilər
,
hər
şeyi
oğurlamağa
cəhd
edirdilər
.
Magellanın
kral
Karla
hələ
İspaniyanı
tərk
etməmişdən
əvvəl
göndərdiyi
“
memorial
”
da
güman
edilirdi
ki
,
o
,
Molukkaların
(
Ədviyyat
adalarının
)
yerini
təqribən
bilir
.
Bu
vaxt
Marianlardan
Filippinə
tərəf
üzəndə
birbaşa
Ədviyyat
adalarına
istiqamət
götürmək
əvəzinə
,
görünür
o
,
şübhə
etmədən
əvvəlki
ideyasının
təsiri
altında
idi
və
Molukkalara
(
Ədviyyat
adalarına
)
girməmişdən
əvvəl
baza
yaratmaqdan
faydalanmaq
fikrinə
düşdü
.
9
martda
oranı
tərk
edib
Magellan
qərbə
,
cənubi
-
qərbə
istiqamət
götürdü
,
bu
isə
onu
sonralar
Filippin
adlanacaq
adalara
gətirib
çıxardı
.
Onlar
buraya
ayaq
basan
ilk
avropalılar
idilər
.
Adaları
Magellan
Müqəddəs
Lazar
adlandırdı
.
Massavada
o
,
İspaniya
naminə
ilk
ittifaq
yaratdı
,
Sebuda
isə
hökmdarı
və
onun
yaxın
adamlarını
xristianlığa
keçirdi
.
Bir
kiçik
adadakı
Sebu
limanında
qızğın
ticarət
başlandı
.
Yerli
sakinlər
dənizçilərdən
dəmir
almaq
üçün
qızıl
və
ərzaq
verirdilər
.
Hökmdar
raca
Xumabon
ispan
kralının
himayəsini
qəbul
etdi
.
Lakin
27
aprel
1521-
ci
ildə
Magellan
50
adamla
Maktan
adasına
sebulu
yerlilərlə
gəldi
ki
,
yerli
sakinləri
ram
etsin
,
çünki
həmin
adanın
tayfa
başçılarından
biri
Xumabona
tabe
olmaq
istəmirdi
.
İspaniyanın
qüdrətini
onlara
göstərmək
üçün
Magellan
tayfa
başçısına
qarşı
ekspedisiya
hazırladı
.
Lakin
döyüş
uğurlu
olmadı
,
onlar
həmin
adaya
dənizdə
təbii
çəkilmə
vaxtı
gəlmişdilər
,
ona
görə
də
gəmilər
və
toplar
sahildən
uzaqda
qalmıçdı
.
İspanlar
geri
çəkilməyə
başlayanda
Magellanı
tuzemlər
ayağından
yaraladılar
,
sonra
üstünə
tökülüb
onu
öldürdülər
.
Böyük
ağıl
və
iradə
sahibi
olan
bu
adam
qonaq
olduğu
adanın
sakinlərinin
xahişi
əsasında
onlara
qoşulub
,
qonşu
adanın
adamları
ilə
vuruşmağa
yollandı
və
burada
aldığı
nizə
ilə
yaralanıb
,
güman
edilir
ki
,
nizənin
ucu
zəhərli
imiş
,
sonra
isə
öldürüldü
.
Magellan
arzusunda
olduğu
Ədviyyat
adalarını
görmədən
öldü
.
Onun
arzusu
da
özü
kimi
torpağa
kömüldü
.
Görkəmli
Avstriya
yazıçısı
Stefan
Tsveyq
onun
səyahətini
və
ölüm
səhnəsini
olduqca
maraqlı
şəkildə
“
Bəşəriyyətin
ulduz
saatları
”
seriyasında
təsvir
edir
.
(
Ardı
var
)
Bizi İnstagramda izləyin
Müəllifin digər yazıları
Aktrisanın şirin-acı həyat hekayəti - Telman Orucov yazır
27.03.24
Aktrisanın şirin-acı həyat hekayəti - Telman Orucov yazır
13.03.24
Aktrisanın şirin-acı həyat hekayəti - Telman Orucov yazır
06.03.24
Antoni ilə Kleopatranın gur məhəbbətinin faciəli sonluğu - Telman Orucov yazır
04.03.24
Aktrisanın şirin-acı həyat hekayəti - Telman Orucov yazır
28.02.24
Antoni ilə Kleopatranın gur məhəbbətinin faciəli sonluğu - Telman Orucov yazır
26.02.24
Aktrisanın şirin-acı həyat hekayəti - Telman Orucov yazır
21.02.24
Antoni ilə Kleopatranın gur məhəbbətinin faciəli sonluğu - Telman Orucov yazır
19.02.24
Aktrisanın şirin-acı həyat hekayəti - Telman Orucov yazır
14.02.24
Antoni ilə Kleopatranın gur məhəbbətinin faciəli sonluğu - Telman Orucov yazır
12.02.24
Aktrisanın şirin-acı həyat hekayəti - Telman Orucov yazır
07.02.24
Antoni ilə Kleopatranın gur məhəbbətinin faciəli sonluğu - Telman Orucov yazır
05.02.24
Aktrisanın şirin-acı həyat hekayəti - Telman Orucov yazır
31.01.24
Antoni ilə Kleopatranın gur məhəbbətinin faciəli sonluğu - Telman Orucov yazır
29.01.24
Aktrisanın şirin-acı həyat hekayəti - Telman Orucov yazır
24.01.24
Əsas səhifə
Bütün xəbərlər
Siyasət
Sosial
İqtisadiyyat
Kriminal
Mədəniyyət
İdman
Şou-biznes
Ədəbiyyat
Çap versiyası
© 2012-2024 525.AZ Müəllif hüquqları qorunur.
Sayt Mozilla Firefox, Google Chrome, Opera və Internet Explorer ver. 7.x ilə tam dəstəklənir. Məlumatdan
istifadə etdikdə istinad mütləqdir.