525.Az
“Bəzi QHT-lərin məqsədi ölkəmizin imicinə zərbə vurmaqdır” (MÜSAHİBƏ)
RAMİZ ALIYEV: “İNSAN ALVERİNİN QURBANLARI QOHUMLARI VƏ YAXINLARI TƏRƏFİNDƏN ALDADILARAQ BU ÇİRKİN İŞƏ CƏLB OLUNURLAR”
İnsan alveri hər zaman gündəmdə olan başlıca problemlərdən biri kimi diqqəti cəlb edir. Bununla bağlı aidiyyatı dövlət qurumları, ayrı-ayrı qeyri-hökumət təşkilatlarının müəyyən işlər görməsinə, eləcə də bu işlərin hər keçən gün daha da gücləndirilməsinə baxmayaraq insan alveri qurbanlarının sayının azalmasında diqqətçəkici azalma hiss edilmir. Məsələ ilə bağlı “İnsan Alverinə Qarşı Mübarizə Təşkilatı” İctimai Birliyinin rəhbəri Ramiz Alıyevlə söhbətləşdik.
– Ramiz müəllim, bu, bir faktdır ki, ölkəmizdə insan alverinə qarşı mübarizə intensiv xarakter daşıyır. Lakin buna rəğmən insan alveri qurbanların sayının azalmasında ciddi azalma müşahidə edilmir. Sizcə, bu nədən irəli gəlir?
– Düzdür, ölkəmizdə insan alverinə qarşı mübarizə sahəsində aparılan tədbirlər günü-gündən daha da gücləndirilməkdədir. Bu mübarizəyə həm dövlət tərəfindən aparılan tədbirlər, həm də QHT-lərin apardığı maarifləndirici layihələr daxildir. Ancaq dünyanın hər bir ölkəsində insan alveri cinayətkarlığı ilə mübarizə aparılmasına baxmayaraq, hələ də dünya əhalisi bu cinayətkarlıqdan tam azad olmayıb. Bildiyimiz kimi ölkəmizdə İnsan alverinə qarşı mübarizənin daha da qətiyyətli aparılması üçün Prezident İlham Əliyev Daxili İşlər Nazirliyində “İnsan Alverinə Qarşı Mübarizə İdarəsi”nin yaradılması haqqında sərəncam imzalayıb. Qeyd etdiyim idarənin yaradılmasından sonra İnsan alverinə qarşı mübarizə sahəsində əməli işlər görülmüş və mübarizə daha da qətiyyətli aparılmaqdadır. Ancaq təəssüflə onu da deməliyəm ki, İnsan Alverinə Qarşı Mübarizə Təşkilatı və digər QHT-lər tərəfindən nə qədər maarifləndirmə tədbirləri aparılsa da, İnsan Alverinə Qarşı Mübarizə İdarəsi nə qədər bu cinayətkarlıqla mübarizə aparsa da bizə lazım olan nəticə hələ də əldə olnumayıb, yəni hələ də vətəndaşlarımız aldanaraq insan alveri ilə məşğul olan “alverçilərin” toruna düşürlər.
– Belə bir fikirdə var ki, bu cinayəti törədənlər hansısa nüfuzlu şəxslər tərəfindən himayə edilir. Hər halda sadə adamların bu işlə məşğul olmağa, xüsusən gömrükdən bu insanları keçirməyə gücü çatmaz. Bu barədə nə deyə bilərsiz?
– Hər kəs ağlına və düşüncəsinə görə müxtəlif fikirlər irəli sürür və bu fikirlərinin də doğru olduğunu bəyan edir. Ancaq məqam çatanda ki, fikirlərini əsaslandır və sübutlar göstər, onda da qalır bəhanələr axtarmağa. İnsan alveri ilə məşğul olan insanın nə milliyyəti, nə din mənsubluğu, nə də “vətəndaşlığı” var. Bu cinayətkarlıqla məşğul olan insanlar ilk olaraq “qurban”ını inandırmalı və etimadını qazanmalıdır. Buna görə də təəssüflə bildirmək istərdim ki, insan alverçiləri torlarına özlərinə qohumluq baxımdan “yaxın olan” adamları salırlar. Belə ki, bu cinayətkarlar qohumluq baxımdan yaxın olan insanların etimadını qazanıb onları xarici ölkələrə işə düzəltmək və ya ailə həyata qurmaq adı ilə aparırlar. Qurbanlar isə özlərinə qohum bildikləri insanlarla xarici ölkəyə getməkdə tərəddüd etmirlər və təhlükəsiz bir iş olacağına inanırlar və özlərinə doğma bildikləri şəxs və ya şəxslərlə birlikdə “alverçilərin” istədikləri ölkələrə getməyə razı olurlar və təbii ki, bu proseslər haqqında hüquq-mühafizə orqanlarına məlumat verilməsinə lüzum görmürlər. Cinayətkarlar bununla da öz qurbanlarını istər gömrükdən, istərsə də digər sərhəd keçid məntəqələrindən rahatlıqla və maneəsiz olaraq keçirə bilirlər. Bununla da əminliklə demək mümkündür ki, ölkəmizdə insan alveri qurbanlarının hər biri öz qohumları və yaxınları tərəfindən aldadılaraq bu çirkin işə cəlb olunurlar. Bizləri ən çox təsirləndirən məqamlardan biri də odur ki, bəzi ölkələrin qurumları öz hesabatlarında dövlətimiz haqqında həqiqətə uyğun olmayan statistikalar səsləndirir və ən dəhşətlisi də budur ki, həqiqətə uyğun olmayan bu cür məlumatlar ölkəmizdə fəalliyyət göstərən bəzi QHT-lər tərəfindən müəyyən məqsədlər naminə həmin xarici ölkələrin qurumlarına çatdırılmış məlumatlardır. Əslində, bu məlumatları Azərbaycan Respublikasının hüquq-mühafizə orqanlarına təqdim etsələr daha məqsədə uyğun olar, nəinki hər hansı bir xarici ölkənin qurumlarına. Görünür, bu qərəzli məlumatları xarici qurumlara ötürən QHT-lərin əsl məqsədləri ölkədə insan alverinə qarşı mübarizə aparmaq yox, ölkəmizin imicinə zərər gəlməsinə dəstəkçi olmaqdır.
– İnsan alverindən zərər çəkmiş şəxslərin təhlükəsizliyi necə təmin edilir?
– İnsan alveri faktı əldə olunduqda ən çox ehtiyyat olunan məsələlərdən biri və mən deyərdim ki, birincisi məhz elə qurbanın təhlükəsizliyidir. Ölkəmizdə də bu məsələyə xüsusi həssaslıqla yanaşılır. Belə ki, insan alveri qurbanları üçün dövlət tərəfindən “sığınacaq” yaradılıb və qurbanlar orada təmənnasız olaraq hər şəraitlə təmin olunub. Orada olan bütün xərclər məhz dövlət tərəfindən ödənilir və ən əsas da təhlükəsiz şəraitdə müəyyən bir vaxta kimi qalmaları üçün şərait yaradılır. Orada qurbanlara müəyyən sahələr üzrə kurslar təşkil olunur. Məhkəmələrdə də onlar çox vaxt QHT-lərin verdiyi vəkillər ilə təmin olunurlar.
– Maraqlı məqam ondadır ki, insan alverçiləri yalnız qadınları deyil, kişi və uşaqları da qul vəziyyətinə salır...
– Ümumiyyətlə, insan alveri dedikdə, yalnız qadın alveri nəzərdə tutulmur. Bura həm qadın, həm kişi, həm də uşaq alveri daxildir. Eyni zamanda bədən orqanlarının qanunsuz transplantasiyası da insan alveri cinayətidir. Ancaq Azərbaycanda olan insan alverinə dair cinayət faktları içərisində qadın alveri üstünlük təşkil edir. Digər, yəni kişi və uşaq alveri, qanunsuz olaraq bədən orqanlarının transplantasiyası, uşaq əməyinin istismarı haqqında fakta ya ölkəmizdə rast gəlinməmişdir ya da bu cinayətlər haqqında bir və ya iki belə fakt aşkar olunub. O da ölkəmizdə deyil, vətəndaşımızın aldadılaraq xarici ölkəyə aparılıb istismara məruz qalması faktı olub. O ki, qaldı uşaq əməyinin istismarına hesab edirəm ki, ölkəmizdə belə faktlar mövcud deyil.
– Ramiz müəllim, istismara məruz qalan insanlara Azərbaycanda necə hüquqi yardım göstərilir?
– Qeyd etdiyim kimi ölkəmizdə QHT-lərlə dövlətin çox sıx əməkdaşlığı mövcuddur. Belə ki, dövlət orqanları hər zaman çalışmışdır ki, hüquqi yardım məsələsində və maarifləndirmə sahəsində QHT-lərlə daha da yaxından əməkdaşlıq etsin. Və nəticə etibarı ilə də alınır. İnsan alverinin qurbanı olmuş şəxslərə yüksək səviyyədə hüquqi və psixoloji yardım göstərilir. Bu yardımları əksər hallarda dövlətin razılığı və dəstəyi ilə insan alverinə qarşı mübarizə aparan QHT-lər həyata keçirir.
Aqil LƏTİFOV
01.11.2012 
çap et