525.Az
Azərbaycanın ədalətli mövqeyinin müdafiə edilməsi
Əfqan QAFARLI
“Qarabağda bizimlə qonşu olan Slavik adlı bir erməni var idi, həmişə azərbaycanlılardan yaxşı çeşniləri olan qədimi xalça, palaz, kilim, gəbə alırdı. Bəzən qiymətdə çək-çevir də eləmirdi. Bir dəfə soruşdum ki, axı bunlar sizin nəyinizə lazımdır, çox danışmadı, eləcə dedi ki, topladığı qədimi xalça-palazı İrəvana göndərir, əvəzində yaxşı pul qazanır. Onda sovet dövrü idi və işin dərinliyindən xəbərsiz idik. Sonralar bildim ki, Slavik kimi azərbaycanlılardan əntiq əşyalar alıb toplayan ermənilər çoxdur. Hələ sovet dövründə həmin əşyalar gizli yollarla İrəvandan xaricə çıxarılır və Amerikada, Avropada ermənilərinki kimi təqdim edilirmiş. Bunu çox-çox sonralar bildim”.
Qarabağdan olan orta məktəb müəllimi İdris Mikayılovun sözlərinə görə, sovet dövründə də, ondan əvvəl də ermənilər altdan-altdan öz işlərini görürmüşlər, sadəlövh azərbaycanlılar isə çox şeydən xəbərsiz olublar: “Bu da işğalın bir növü idi, oğurlamaq, sonra saxtakarlıqla mənimsəmək...”.
Vaxtilə Qarabağda ermənilərlərlə qonşu olmuş İdris müəllim deyir ki, bir neçə dəfə dəfə ermənilərin məclislərində də iştirak edib və orada görüb ki, onlar azərbaycanlılara məxsus bayatılar, atalar sözləri, aşıq mahnılarını necə öz adlarına çıxırmışlar.
“Bir dəfə ermənilərin toy məclisindəydim. Bir də gördüm ki, yaşlı bir erməni ayağa durub başladı bizim bəzi bayatıları söyləməyə, içib keflənmiş haylar elə maraqla qulaq asırdılar ki, hətta bəzilərinin gözləri yaşarmışdı, axırda da əl çalıb onu alqışladılar. Mən elə bildim ki, o bayatıların azərbaycanlılara məxsus olduğunu etiraf edəcəklər. Amma həmin yaşlı erməni məclisdəki cavanlara söylədiyi bayatıların qədim erməni xalqına məxsus olduğunu izah edəndə dəhşətə gəldim...”.
Ermənilərin bütün dövrlərdə Azərbaycana qarşı işğalçılıq siyasətini təkcə ərazi iddiaları ilə məhdudlaşdırmayıblar. Daim həm torpaqlarımıza, həm də mədəni irsimizə, milli – mənəvi dəyərlərimizə göz dikiblər, onları oğurlayıb özününküləşdirməyə çaılışıblar.
Beləliklə də ermənilərin intellektual və mədəniyyət dəyərləri ilə bağlı oğurluqları, tarixi-coğrafi uydurmaları və saxta tarix formalaşdırmaları onlarda bir ənənəyə çevrilib.
Bu xalq özünə mədəniyyət yaratmaq üçün zaman-zaman coğrafi yer adlarımızı, adam adlarımızı, dastan, bayatı, atalar sözləri, nağıl və lətifələrimizi, aşıq yaradıcılığımızı, musiqi, mahnı və rəqslərimizi, adət-ənənələrimizi mənimsəyib, xalçalarımızı və onların naxışlarını, mətbəx reseptlərimizi və xörəklərimizin adlarını özlərinə çıxıblar.
Onlar Qərbi Azərbaycan, Qarabağ ərazisində Azərbaycan türklərilə yanaşı yaşadıqları müddətdə baxıb, öyrənib, oğurlayıb, mənimsəyiblər...
Oğurluqları isə beynəlxalq miqyasda öz adlarına “sübut” etmək üçün uydurmalar, absurd iddialar irəli sürüblər.
Azərbaycan Respublikası Müəllif Hüquqları Agentliyinin hüquq şöbəsinin müdiri Xudayat Həsənlinin sözlərinə görə, ermənilər tərəfindən müəlliflik hüququnun pozulması, tarixi-mədəni dəyərlərimizin mənimsənilməsi Azərbaycan-Ermənistan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsində işğalçılığın bir tərkib hissəsi olub. Agentlik rəsmisi deyir ki, ermənilərin Azərbaycanın mədəni irsi ilə bağlı həyata keçirdiyi işğalçılıq, oğurluq, saxta informasiya müharibəsi sərhəd tanımır.
“Ermənilər bu günə kimi Azərbaycanın təkcə 500-dən çox folklor nümunəsinə, müəllif əsərinə iddia ediblər....
Ümumiyyətlə, işğaldan əvvəl də, sonra da ayrı-ayrı vaxtlarda ermənilər Azərbaycanın həm folklor nümunələrini, həm də müəllif əsərlərini öz adlarına çıxıblar. Ümumilikdə isə mədəni irsimizlə bağlı mənimsəmələrin sayı-hesabı bilinmir. Yəni dəfələrlə belə cəhdlər olub, indi də davam edir. Bu saxtakarlıq əməllərinin ümumi sayını-hesabını itirmişik”.
X.Həsənlinin sözlərinə görə, Qarabağ münaqişəsi zamanı tarixi sərvətlərimiz, çoxlu eksponatlar, maddi əqli mülkiyyət obyektləri ermənilər tərəfindən tar-mar edilib, mənimsənilib.
Azərbaycan Respublikasının Müəllif Hüquqları Agentliyi ermənilərin bu düşünülmüş siyasətinə ayrı-ayrı vaxtlarda öz etirazlarını bildirib, beynəlxalq qurumlara müraciətlər ünvanlanıb.
Müəllif Hüquqları Agentliyinin sədri Kamran İmanovun yazdığı “Erməni yadelli nağılları” adlı kitab çap olunub və məqsədli olaraq xaricdəki diaspor təşkilatları vasitəsilə yayılıb. Azərbaycan, rus və ingilis dilində nəşr edilib, yayılan kitabda məşhur erməni tarixçiləri, alimləri, yazıçıları, tənqidçilərinin özlərinin də Azərbaycan xalqının maddi və qeyri-maddi irsinin mənimsənilməsinə dair etirafları yer alıb.
Kitabda bu etiraflar dəqiq sitatlarla verilib ki, dünya ictimaiyyəti ermənilərin əməllərini onların öz dilindən eşitsin.
Məsələn, erməni tənqidçisi və filosofu M.Nalbandyan “Qədim şeirlər və nəğmələr barədə” əsərində qeyd edib: “...nəğmələrin çoxunu biz azərbaycanlılardan götürmüşük...”.
Ermənistan Elmlər Akademiyasının akademiki Terteryan özünün “Abovyanın yaradıcılığı”nda yazıb: “...ermənilər söz-söhbətlərində, danışıq zamanında həmişə Azərbaycan atalar sözü və zərb məsəllərinə müraciət etmişlər”.
Erməni ədəbiyyatının məşhur yazıçısı Xaçatur Abovyan özünün “Ermənistanın yaraları” adlı romanında çoxlu belə etiraflar edib. Elə təkcə “Ermənistanın yaraları” romanında yüzdən artıq Azərbaycan sözü işlənib.
Müəllif Hüquqları Agentliyinin sədri Kamran İmanov bildirir ki, Xaçatur Abovyanın özü vaxtilə kəndləri və şəhərləri gəzərək, Azərbaycan əhalisindən eşitdiyi Azərbaycan folkloru nümunələrini toplayan və yazıya köçürənlərdən biri olub.
Faktlar göstərir ki, ermənilər Azərbaycana məxsus bir çox məşhur mədəni dəyərlər barədə də vaxtaşırı cəfəng iddialarla çıxış ediblər.
“Arşın mal alan” əsərinə, memar Əcəmi Naxçıvaninin “Möminə Xatun” türbəsinə, Azərbaycan ərazisindəki ən qədim yaşayış məskəni olan Azıx mağarasına, Qobustan və Gəmiqaya daş təsvirlərinə, hətta “Dədə Qorqud” dastanına, Əhməd Cavadın 1914-cü ildə yazdığı və Üzeyir Hacıbəyli tərəfindən dörd il sonra bəstələnən “Çırpınırdı Qara dəniz” mahnısına belə, əl uzadıblar, onları özününküləşdirməyə çalışıblar.
Kamran İmanov bildirir ki, erməni professorları Antonyan və Torosyanın etiraflarına əsasən, XI-XII əsrlərdən başlayaraq, “Aşıq Qərib”, “Əsli və Kərəm”, “Fərhad və Şirin”, “Leyli və Məcnun” kimi məşhur Azərbaycan dastanları, sonralar isə “Koroğlu” qəhrəmanlıq eposu erməni dilinə tərcümə olunub, dəyişikliyə məruz qalıb, daha doğrusu “erməniləşdirilib”.
Bəzi hallarda erməni yalanlarını onların müasir nümayəndələri ifşa edirlər. Müasir erməni şairi və bəstəkarı Ruben Ahverdyan bu yaxınlarda erməni plagiatlığının ənənələrindən bəhs edib. O, Türkiyənin “Hürriyet Daily News” qəzetinə müsahibəsində bildirib ki, müasir erməni sənətkarlar türk və Azərbaycan musiqisini oğurlayırlar.
“Mən cahil ermənidənsə, intellektual türk ilə həmsöhbət olmağa üstünlük verərdim. Ermənistanın öz mədəniyyəti yoxdur. Ona həmişə kənardan təsir olub”-deyə R.Ahverdiyan bildirib.
Bəstəkar deyib ki, çoxları Ermənistanda onun fikirlərini qəbul etməyə bilər, amma: “Arzu edirəm ki, mən səhv idim, ancaq təəssüf ki, mənim dediklərim həqiqətdir. Əlbəttə intercultural mübadiləsi mümkündür, mən buna qarşı deyiləm, ancaq hər şeyin stili olmalıdır, oğurluq qəbul edilə bilməz”.
Bu istiqamətdə araşdırmalarla məşğul olan “Əqli mülkiyyətçilərə kömək” İctimai Birliyindən bildirilib ki, indi Qarabağın işğal altında olan şəhər və qəsəbələrində abidələrin dağıdılması, onların memarlıq əlamətlərinin dəyişdirilməsi, “arxeoloji qazıntılar” pərdəsi altında “erməniləşdirilməsi” bu ərazilərin və abidələrin Azərbaycana məxsusluğuna dair bütün əlamətlərin məhvinə yönəlmiş uzunmüddətli hədəflərdir.
“1994-cü ildə imzalanmış atəşkəs sazişindən keçən 18 ildə baş verənlərin təhlili göstərir ki, bu müddət ərzində ermənilərin dağıtdığı abidələrin sayı hərbi əməliyyatların getdiyi illərdə dağıdılmış abidələrin sayından çoxdur.
İşğal olunmuş ərazilərdə ermənilərin vəhşiliklərindən biri də ondan ibarətdir ki, onlar həmin abidələrdə və ayrı-ayrı tikililərdə yazıları erməni xaçı və yazıları ilə əvəz edirlər. İndi də işğal altındakı Ağdam ərazisini qazırlar, tarixdə heç vaxt mövcud olmayan “Tiqranakert” adlı şəhərin guya, qalıqlarını axtarırlar. 1993-cü ildə Azərbaycanın Füzuli rayonunu işğal etdikdən sonra bu ərazidə yerləşən qədim Azıx mağarasında qazıntılara başlayıblar”-deyə İctimai Birlikdən bildirilib.
Kolumbiya Universitetinin məşhur professoru, mənşəcə erməni olan N.Qarsoyan elə ermənilər arasında hiddət doğuran “Ermənistan IV əsrdə” adlı məqaləsində “qədim erməni salnamələri”ni darmadağın edib. Bu tarixçi inandırıcı şəkildə göstərib ki, 1,5 min il ərzində Ermənistanda dövlətçilik olmayıb, bütün qədim və sonrakı erməni salnamələri başqa xalqlara qarşı olan həsəd hissindən və digər xalqlar arasında fərqlənmək cəhdlərindən irəli gələn tarixi yalanlar əsasında qurulub.
Yazı Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun keçirdiyi müsabiqəyə təqdim edilir
05.12.2012 çap et