525.Az

Zəlimxan Yaqubun şeirləri

Zəlimxan YAQUB

Xalq şairi

KAİNAT KİMİ

Üzünü sevirəm!

Üzün həyatın özüdü.

Enişli, yoxuşlu,

Dağlı, dərəli,

Yaraşıqlı, mənzərəli!

Gözünü sevirəm!

Gözün həyatın özüdü.

Dənizli, dalğalı,

Tufanlı, ləpəli.

Cənnəti bu dünyada tapmışam,

O gözlərdən öpəli!

Özünü sevirəm,

Sən həyatın özüsən.

Həmişə canlı,

Həmişə hərəkətdə,

İşdə, sevgidə, bərəkətdə.

Üzünə də, gözünə də,

Özünə də qurbanam

Həyat kimi.

Səninlə işıqlıyam

Günəş kimi,

Kainat kimi!

ÜRƏYİMDƏN KEÇƏNLƏR

Yolçunu isindirən

yanar oddu-ocaqdı,

Dağ döşündə qaynayan,

göz-göz olan bulaqdı.

Bar altında əyilən

çarpazlanmış budaqdı,

Ürəyimdən keçənlər!

Göz yaşı qədər duru

dağlardan axan sudu,

Göy meşədə, çəməndə

ötən qumrudu, qudu.

Anasının dalınca

qaçan körpə quzudu,

Ürəyimdən keçənlər!

Gəncliyim, gerçəkliyim,

düzlüyüm, şaxlığımdı,

Həm sərtliyim, bərkliyim,

həmi yumşaqlığımdı.

Kövrək körpəliyimdi,

dəcəl uşaqlığımdı,

Ürəyimdən keçənlər!

Yer üzündə insandı,

göy üzündə mələkdi,

Şah-vəzirdi, nökərdi,

hökmdardı, fələkdi.

Bir ürəyə sığmayan

min-min azan-diləkdi,

Ürəyimdən keçənlər!

Solub gedən çiçəkdi,

sönən közdü-kömürdü,

Alnımıza yazılan

göstərişdi, əmrdi.

Torpaqdan boy göstərib

torpaq olan ömürdü,

Ürəyimdən keçənlər!

ŞİRİN DÜNYA

Bulağı sərin dünya –

Min il ömrüm olaydı,

Sularından içəydim.

Dərələrə hay salıb,

Çaylarından keçəydim.

Neməti şirin dünya –

Şirin nemətlərini

Hey daddıqca dadaydım.

Ömrün-günün vaxtını,

Çəkəydim, uzadaydım.

Söhbəti dərin dünya –

Dərin söhbətlərinə

Tez-tez qulaq asaydım.

Nə yaratdın, nə qurdun,

Hamısını balam tək,

Öz bağrıma basaydım.

Heyf o sərinliyə,

Heyf o şirinliyə,

Heyf o dərinliyə.

Ömür azdı, vaxt qısa,

Toydan çox həyat bizi,

Yasa çağırır, yasa!

MƏNƏM

Çiçək ölüsüyəm, gül dəlisiyəm,

Əllərdə güllərin dəstəsi mənəm.

Ağacda yarpağam, yarpaqda nəğmə,

Budaqda quşların bəsdəsi mənəm.

Hər biri nəğməli, neyli bir dodaq,

Qurumur dağ çayı, qurumur bulaq.

Sağlamdı təbiət, sağlamdı torpaq,

Ana təbiətin xəstəsi mənəm.

QƏLBİNİ DƏ, QAPINI DA

AÇIQ SAXLA

Dərd qəlbini deşik-deşik dələn olar,

Öz dərdinin soyuğunda ölən olar.

Öz ömrünü sənin ilə bölən olar,

Qızdır evi qəlbindəki od-ocaqla,

Qəlbini də, qapını da açıq saxla!

Vaxtsız ağrı qamətini əysə belə,

Sevənlərin qəmdən libas geyə belə.

Vaxtsız əcəl qapıları döysə belə,

Sən həyatı həyat kimi sıx, qucaqla,

Qəlbini də, qapını da açıq saxla!

Allah səni ocaq kimi pir eləsin,

Min dərdini heç eləsin, bir eləsin.

Tanrı sənə öz qəlbində yer eləsin,

Min qucağa salam göndər bir qucaqla,

Qəlbini də, qapını da açıq saxla!

Ustad bilər, ozan bilər, lələ bilər,

Sevincini, həsrətini bölə bilər.

Yolçu olan səni deyib gələ bilər,

Yaxşılıqda yüzə yetiş, mini haqla,

Qəlbini də, qapını da açıq saxla!

Bu dünyanın bu başından o başına,

Sevinc göndər yoldaşına, qardaşına.

Görən görsün, bilən bilsin, duyan duysun,

Bir sirdaş ol yerlə, göylə, bu torpaqla,

Qəlbini də, qapını da açıq saxla!

BU GÜN

Yaşıllığın meydanı,

yazın gəlhagəl çağı,

Sevgiylə dolub daşır

yerin qoyun-qucağı.

Canlılar həsrət ilə

gözləyirdi bu çağı,

Sudan o qədər içib

özünə sığınır dərə,

Bu gün vergi verilib

güllərə-çiçəklərə!

Təbiətin qoynunda

tükənməz xəzinə var,

O xəzinə içində

sərvət dolu sinə var.

O coşqun nəğmələrdə

yaşıl dağ var, binə var,

Özüm də gülə döndüm

güllərdən dərə-dərə,

Bu gün vergi verilib

güllərə-çiçəklərə!

Xallı kəpənəyi də,

arısı da kefdədi,

Qara qarışqası da,

qarası da kefdədi.

Yaşılı da, alı da,

sarısı da kefdədi,

Ətirdi başdan başa

cığır, keçid, bənd-bərə,

Bu gün vergi verilib

güllərə-çiçəklərə!

Dünya Allah vergisi,

Allah verən gözəldi,

Həm bitirən, yetirən,

həm də dərən gözəldi.

Hər gülün ləçəyində

haqqı görən gözəldi,

Tanrı sevdiklərini

tutub qızıla, zərə,

Bu gün vergi verilib

güllərə-çiçəklərə!

ÜMİDLƏR QIRILANDA

Heç nə qalmır geridə

gücündən, tutarından,

Uçub gedən durnalar

üzülür qatarından.

Sevənlər ayrı düşür

sirdaşından, yarından,

Ümidlər qırılanda!

Ayaq yerdən üzülər,

əl göydən, göz işıqdan,

Heç nə çatmır imdada

əvvəlki yaraşıqdan.

Dan sökülmür gün doğa,

yoxa çıxır işıq, dan,

Ümidlər qırılanda!

Axmaq qocalıq gəlir

cavanlığın dalınca,

İstə, ya da istəmə

başın enir balınca.

Hər ağrı ürəyində

dönür paslı qılınca,

Ümidlər qırılanda!

Nizamı pozulan arx,

uçuq dəhnə görünür,

Dünya nimdaş görünür,

dünya köhnə görünür.

Hansı yana baxırsan

qanlı səhnə görünür,

Ümidlər qırılanda!

Hər şey olan nə varsa,

dönüb birdən heç olur,

Təzə yurd qəbir evi,

yurddan yurda köç olur.

Hər şey sınır, qırılır,

çox arzular puç olur,

Ümidlər qırılanda!

RUHUMA TOXUNMA

Ruh Tanrı payıdı verib insana,

Ruhuma toxunma, qəlbimə dəymə.

Yaralı quş kimi perikdirirsən,

Ruhuma toxunma, qəlbimə dəymə.

Ətri-təravəti çiçək kimidi,

Hökmdə, qüdrətdə fələk kimidi.

Mələklər yanında mələk kimidi,

Ruhuma toxunma, qəlbimə dəymə.

İnamsız bir ömür hədərdi, hədər,

Onu zaman-zaman şübhələr didər.

Ucadı Allahın varlığı qədər,

Ruhuma toxunma, qəlbimə dəymə.

Yellənir beşikdə, gülür bələkdə,

Dadı var, tamı var duzda, çörəkdə.

Dünya nemətidi ruh da, ürək də,

Ruhuma toxunma, qəlbimə dəymə.

Məhəbbət dünyası dərindən dərin,

Olmasın aramız, olmasın sərin.

Bədənim yerindi, ruhum göylərin,

Ruhuma toxunma, qəlbimə dəymə.

Dünyada nə qədər dağ çayları var,

Hamısı süzülüb canımdan çıxsa

Yenə də yanğımı söndürə bilməz.

Dünyanın nə qədər bulaqları var,

Üzümdən süzülsə, gözümdən axsa

Yenə atəşimi söndürə bilməz.

Dünyanın nə qədər dənizləri var,

Yığılıb qəlbimdə bir ümman olsa,

Canımda birləşib canhacan olsa,

Yenə də ağrımı söndürə bilməz.

Olsa da qarşımda min cürə ruzu,

Yenə də ürəyim su istəyir, su.

GEDİR

Sayırıq axşam sabahı,

Günlərimiz keçib gedir.

Dərd yaxasız köynəyini,

Bizim üçün biçib gedir.

Nə behi var, nə bazarı,

Öndə hazırdı məzarı.

Cəllad kimi dərd-azarı,

Qanımızı içib gedir.

Həyat qısa duş kimidir,

Yolları yoxuş kimidir.

İnsan oğlu quş kimidir,

Yurddan-yurda köçüb gedir.

GÖZƏLDİ

Yağışın səsidir, qarın səsidir,

Sellərin nəğməsi gözəldi, qardaş.

Zirvələr həmişə zildən oxyur,

Yellərin nəğməsi gözəldi, qardaş.

Daşlar da dil açıb gəlir həvəsə,

Can cana toxunur, nəfəs-nəfəsə.

Yaşılbaş sonalar verir səs-səsə,

Göllərin nəğməsi gözəldi, qardaş.

Alışıb sönəni yadına salır,

Yaddaşa dönəni yadına salır.

Keçmişi, dünəni yadına salır,

Çöllərin nəğməsi gözəldi, qardaş.

Yorulmaz ötməkdən nə dodaq, nə dil,

Əyil bu qüdrətin önündə, əyil!

Min il oxusan da tükənən deyil,

Ellərin havası gözəldi, qardaş.

OLMUŞAM

Yunus Əmrəyə nəzirə

Təbiətin bir parçası mənəm, mən,

Yaranan yurd, yaradan əl olmuşam.

“Məni görən bir pula saymaz idi”,

Çöl daşıydım, çevrilib ləl olmuşam.

Xəzər kimi dalğalanıb coşmuşam,

Hər ürəkdə ötən bir tel olmuşam.

Mayalanıb ağacların kökündən,

Şahdağından əsən bir sel olmuşam.

Yaranmışam zəlzələdən, tufandan,

Göygöl kimi sehrli göl olmuşam.

“Bir göl idim qıldı ərənlər nəzər”,

Xalqa dönüb ağır bir el olmuşam.

Verən verib vergisini dostuna,

Söz sarıdan qisməti bol olmuşam.

Yoldan gəldim, haqq yolları dolandım,

Özüm indi yollara yol olmuşam.

OLMADI

Çiçək – Cəfər ömrüdü,

Çiçək – Müşfiq ömrüdü.

Çiçək – Cavid ömrüdü,

Açdı, açdı, solmadı.

Cəfər köçüb gedəndə,

Müşfiq güllələnəndə,

Cavid sürgün olanda,

Hansı çiçək, hansı gül,

Saçlarını yolmadı.

Müşfiqi də yaşatdı,

Cəfəri də yaşatdı,

Cavidi də yaşatdı,

Nəğməkarsız, nəğməsiz

Bizim bircə günümüz,

Olmadı ki, olmadı.

DÜNYADAN KÖÇƏN MƏNƏM

Beşikdən qəbrə qədər

ağlayıram, gülürəm,

Ömrümü ömürlərə

paylayıram, bölürəm.

Min illərdi doğulur,

min illərdi ölürəm,

Dünyaya qonan məndim,

dünyadan köçən mənəm.

Dünya nədir, həyat nə,

ötüb keçən an nədi,

Axşam nədi, sabah nə,

cahan nədi, can nədi.

Damarı qarışdıran

ağ qan, qara qan nədi,

Loğman kimi öyrənib,

təbib tək seçən mənəm.

Qarışır torpaqlara

ahı, tüstüsü, külü,

Puç olan arzuların

bir də açılmaz gülü.

Bir bədəndi, bir kəfən

torpaqda yatan ölü,

Dünyaya qonan məndim,

dünyadan köçən mənəm.

Gəlir qəbir qazanlar,

qəbir yeri qazılır,

Kim olmuşam dünyada

baş daşına yazılır.

Yağış döyür, qar vurur,

yazılanlar pozulur,

Dünyaya qonan məndim,

dünyadan köçən mənəm.

Gah toyda, gah yasdadı,

qəmli keçir, şən keçir,

Ayaz, şaxta, boz bulud

keçir, ömürdən keçir.

Ömür yanır, qurtarır,

közdən, kömürdən keçir,

Dünyaya qonan məndim,

dünyadan köçən mənəm.

Zəhəri şərbət kimi

qaldırıb içən mənəm,

Əkən, səpən, göyərdən,

zəmini biçən mənəm.

Körpü salan, yol çəkən,

körpüdən keçən mənəm,

Dünyaya qonan məndim,

dünyadan köçən mənəm.

QÜRBƏT

Darıxmışam Vətən üçün,

Xiffətdəyəm, xiffətdəyəm.

Sanki qaranlıq gecədə,

Zülmətdəyəm, zülmətdəyəm.

Hədər keçir ömür hədər,

Sevinmək yox zərrə qədər.

Məni gözdən qoymur kədər,

Diqqətdəyəm, diqqətdəyəm.

Qəlbən içi yanan neydi,

Duyğularım qara geydi.

Doğmalıq çox yaman şeydi,

Həsrətdəyəm, həsrətdəyəm.

Sağım dərdli, solum qəmli,

Yanaq yaşdı, kirpik nəmli.

Vaxt amansız, ömür kəmdi,

Zəllətdəyəm, zəllətdəyəm.

İstilik yox od-ocaqda,

Söz donur dildə-dodaqda.

Doğma yurdum çox uzaqda,

Qürbətdəyəm, qürbətdəyəm.

TORPAQ OL YAŞA

Sükutdan qaç,

Qəlbini aç,

Nurunu saç,

Ocaq ol yaşa!

Sevsinlər boyunu,

Çalsınlar toyunu,

İçsinlər suyunu,

Bulaq ol yaşa!

Təhqir-töhmətdən,

Yersiz xiffətdən,

Kin-küdurətdən,

Uzaq ol yaşa!

Süfrəni bol aç,

Sevgiyə qol aç,

Yolsuza yol aç,

Çıraq ol yaşa!

Yaşat dünyanı,

Yaşat cahanı,

Yaşat insanı,

Torpaq ol yaşa!

ÇOX GÖZƏL

Gördüyümüz nəyi varsa dünyanın,