Millət vəkili: “Təcavüzkar dövlət milli azlıqlar problemini onları ölkədən qovmaqla həll edib...”

Avropa Şurası Parlament Assambleyasının (AŞPA) yaz sessiyasında ən geniş maraq və diskussiyalar doğuran məruzələrdən biri milli azlıqlar probleminə həsr olunub.

Bu haqda “525”-ə məlumat verən Azərbaycanın AŞPA-dakı nümayəndə heyətinin üzvü Rafael Hüseynov deyib ki, Macarstandan olan deputat Ferens Kalmarın hazırladığı “Avropada ənənəvi milli azlıqların vəziyyəti və hüquqları” adlı həmin məruzə ətrafındakı müzakirələrdə çıxış edərək həm ölkəmizdə bu sahədəki müsbət ənənələrdən, hazırda aparılan uğurlu siyasətdən bəhs edib, həm də Ermənistan kimi milli azlıqlara qarşı aqressiv siyasət aparan işğalçı Ermənistanda həmin sahədəki acınacaqlı vəziyyətdən danışıb.

Çıxışında həm də bir sıra konkret faktlara əsaslanan R. Hüseynov deyib ki, milli azlıqlarla bağlı məsələ tarixin bütün dövrlərində çox həssas olub və indi sərhədlərin daha açıq, coğrafiyaların bir-birinə daha çox yaxınlaşdığı zamanda keçmişdəkindən də xeyli artıq aktuallıq kəsb edir.

“Mənim ölkəm, Azərbaycan da çoxmillətli, çoxdinli, çoxmədəniyyətli bir ölkədir və təbii ki, bu problem bizim üçün də ciddi məna kəsb edir. Düşünürəm ki, hər hansı ölkədə milli azlıqlarla bağlı siyasətin bu gün nə şəkildə aparılmasından daha əvvəl, həmin siyasətin uğurlu nəticələr verə bilməsindən ötrü o ölkədə müvafiq ənənələrin varlığı mühümdür. Əgər keçmişdən gələn belə ənənələr varsa, prosesi tənzimləmək də daha rahat olur. Zənnimcə, Azərbaycan bu baxımdan örnək ölkələr sırasındadır. Milli, dini, mədəni tolerantlığın əsrlərdən bəri gələn zəngin təcrübəsi bu gün də ölkədə həmin istiqamətdə problemləri yox səviyyəsinə endirə bilir. Adicə bir misal. Azərbaycanın Quba rayonunda dəniz səviyyəsindən 2350 metr hündürlükdə 5000 il yaşı, 2 min nəfərə qədər əhalisi olan Xınalıq kəndi yerləşir. Bu kəndin yalnız onlara məxsus olan dili və 47 hərfdən ibarət əlifbası var ki, yalnız orada işlənir. Bununla belə Xınalıq dili ayrıca olaraq tədris edilir, dövlət tərəfindən dərs vəsaitləri nəşr edilir, əvvəllər ilin tən yarısı dünyayala əıaqəsi kəsilən bu kəndə bütün geooloji çətinliklərə baxmayaraq xüsusi yol çəkilib. Yəni bu balaca kəndin və nadir etik qrupun ömrünü davam etdirməsi üçün Azərbaycan dövləti bütün tədbirləri görüb və görür. Ruslar, yəhudilər, talışlar, tatlar, gürcülər və 20-dan artıq digər milli azlıq Azərbaycanda mehriban bir ailədə yaşayır, onların məktəbləri, nəşrləri, mətbuat oarqanları var”-deyə, o, bildirib.

Millət vəkili çıxışında qeyd edib ki, bu gün Azərbycan ərazilərinin 20 faizini işğal altında saxlayan Ermənistanda azırbaycanlı qalmayıb, amma Azərbaycanda ölkə vətəndaşı olan 30 minə yaxın erməni yaşayır.

“Bu fakt millli azlıqlara dözümlü münasibəti ifadə edən çox ibrətli göstəricidir”.

R. Hüseynov çıxışında həmçinin, milli azlıqlar problemi ilə bağlı təhlükəli bir məqama da diqqət yönəldərək bəzən müəyyən xarici qüvvələrin ayrı-ayrı ölkələrdə milli azlıqlardan separatist məqsədlərlə istifadə etdiyini vurğulayıb.

“Lakin milli azlıqlarla bağlı müxtəlif ölkələrə qarşı xarici qüvvələrin təxribatlar törətmək, separatizmə rəvac vermək cəhdləri də olur ki, bu təmayül son dərəcə təhlükəlidir. Bir dövlət öz ölkəsində milli azlıqlar üçün ən ideal şəraiti yaratsa belə, idarə olunan, təsir altına düşən müəyyən şəxslər, ya qruplar konkret ölkədə guya hansısa milli azlığa qarşı təzyiqlər, ya diqqətsizliklərin mövcudluğu barədə hay-küy qaldıra bilər və bunun son illərdə müşahidə olunmuş nümunələri də az deyil.

Bu elementdən hansısa dövlətlərə qarşı sabitliyi pozmaq, kənardan hərbi müdaxilə, təcavüz vasitəsi kimi istifadə edilməsi halları da rast gəlinir ki, zənnimcə milli azlıqlarla bağlı ən narahatedici problem elə budur.

Doğrudur, elə üzv dövlətlər var ki, orada milli azlıq problemi yerli-dibli yaxdur. Məsələn, Ermənistanın sistemli şəkildə apardığı monoetnik dövlət yaratmaq siyasəti ona gətirib çıxarıb ki, əvvəlcə 300 mindən artıq azərbaycanlı həmin ölkədə yüzillər boyu kompakt yaşadığı ərazilərdən qovulub, ardınca da digər milli azlıqlar tədricən ölkədən çıxarılıb.

Bu ölkədə milli azlıqlarla əlaqədar problemlər şəbəkəsini biryolluq həll etmək və daha heç vaxt bu haqda narahatlıq duymamaq üçün “adam yoxdur, problem də yoxdur” xətti əsas götürülüb”-deyə, millət vəkili vurğulayıb.

Millət vəkilinin daha sonra bildirdiyinə görə, rasizm, ksenofobiya, millətçilik həmişə cəmiyyətə yalnız zərrə yetirib və 21-ci əsrdə belə həmin elementlərin varlığı təəssüf doğurmaya bilmir.

“Həmin neqativ hallra qarşı mübarizə, milli azlıqların hər ölkədə hüquqlarının tam təmin edilməsi ortaq işimiz, daha sivil Avropa evi quruculuğunda daim başlıca vəzifəmiz olmalıdır. Lakin eyni zamanda milli azlıqlardan ayrı-ayrı ölkələrə qarşı xarici qüvvələrin separatist məqsədlərlə istifadəsinə qarşı da mütəşəkkil, müştərək qarşıdurma və müqavimət üçün də daim səfərbər olmalıyıq”-deyə, millət vəkili sonda sözlərinə əlavə edib.