Yorğun olanda şeir oxumaq keçir könlümdən. Və hər dəfə oxumazdan öncə içimdə ən qabarıq sual bu olur: "Yeni" deyiləcək bir şey varmı, görəsən? Görəsən, yeni şeir indiyə kimi deyilməyən nəyi deyəcək?"
Şəfa Vəlinin "Poçtalyona məktubu"nu oxuyuram. Bəlkə də, istedadın mənim üçün ən uyğun tərifi "adi bir şeyi müstəsna bir şeyə çevirmək" qabiliyyətidir və bəlkə də, bu, Şəfanın ən mühüm və ən böyük keyfiyyətlərindəndir. Oxuduqca hiss olunur ki, onun qələmi ədəbiyyatın yaşıl çəmənliyində yüyürür, sanki yazılacaq yeni bir şey qalmayana qədər sözlərin arxasınca qaçaraq kəmənd atıb tutur. Onun qələminin spesifikliyi qısa cümlələrdən uzun mənalar yaratmaq, qısa fəsillərdə sözün musiqisinə və ahənginə oynamaqdır.
"Poçtalyona məktub"da sevgi məsələsinə dərin mənada toxunulur; münasibətləri bəzən isti, bəzən də sərt tonla, insan ruhunun iztirablarının sirlərini, məhəbbətin məyusluq və məğlubiyyətləri ilə yanaşı, onun gözəllik və əzəmətini çatdırır. Diqqətlə qulaq assaq, şeirlərdə müəllifin səsi, demək olar ki, hər misrada eşidilir.
Şəfa Vəlinin sənəti və sadəliyi özündə birləşdirən poeziyasında, eləcə də, hekayələrə çevrilmiş nəsrində gündəlik həyat əhvalatları, gənclik hekayələri ilə sadə, ahıl insanların həyat hekayəsi, xalq dastanları, milli irs, folklor simfoniyası təşkil edir.
Açıq qoyma qapınızı,
Papaq atıb gizlənərəm.
Günü boyayıb qırmızı
Pay deyə "eşq" gözləyərəm.
Küsdürmə məni Bakıdan...
Gəlim, dərdi oyandırım.
Yetməsə sənsiz yandığım,
Qapınızda şam yandırım.
Ay bu dərdimin yiyəsi,
Yiyəsiz qalmısanmı heç?
İstəmirəm gül dənəsi...
"Eşq" deyə çağır məni...
"Eşq!"
O, adi nitqi, məişət dilini, sadə təfərrüatları canlı şeirə çevirməyi bacarır. Bir nitq necə böyük bir qığılcımın başlanğıcı ola bilərmiş?! Şeir su damcıları dağı deşdiyi kimi qəlbi necə deşib parçalayarmış?!
Bağışla, bilmədim, elə gün gələr,
Sevgi zirvəsinə çıxan yıxılar.
Niyə bircə dəfə gerçəyə dönmür,
O sənli yuxular, sənli yuxular?
Bəzən mənə elə gəlir ki, Şəfa Vəli misraları dulusçu kimi əlləri ilə formalaşdırır, sözləri sığallaya-sığallaya sənət əsərinə çevirir. O, adi və köhnəlmiş nümunələri qıraraq ən sadə və ən adi hadisələri yeni tərzdə təqdim edir. Bir-birindən fərqli, axarlı, isti, nurlu nəğmələr toxuya bilir, adi hadisələri həvəsli ritmlərə, nostaljiyə, həsrətə çevirməyi bacarır.
Məlumdur ki, insan əbədi deyil və bir gün hər birimiz bu dünyanı əbədi dünyaya dəyişəcəyik. Əminəm ki, "insanın yalnız yaxşı əməlləri yer üzündə qalacaq" ifadəsi yaxşı yazıya, yaxşı şeirə, yaxşı kitaba da aiddir. Çünki yaxşı yazı, yaxşı şeir yaxşı əməllərin sırasında yer alır. Şəfa Vəlidə yaradıcılığı ilə savab qazanan insandır.
Əli RZAZADƏ
çap et