Möhkəm dayan

Dəstəboy...
Gülərüz...
Şirindil...
Cəld...
Yalansız...
Borcsuz...
Şair qəlbli...

Hansısa adamın haqqında yazmağa başlayanda ilk olaraq onun doğum günü, yəni doğulduğu günü, ayı, ili, tanıtım məqsədi ilə oxucuya təqdim edilirlər. İndi mən durub desəm ki, O, 1955-ci ilin 30 oktyabrında doğulub, dostlarımız mənə yalançı deyəcək. Mən yalançı adı qazanmayım deyə sizə deyəcəm ki, O, 1956-cı ilin 6 noyabrında dünyaya gəlib. Sadəcə, atası Muradxan Cahangirov onun doğum tarixini dəyişib. Niyəsin soruşmayın, çünki deməyəcəm. Doğum günü ilə talehini yazan, böyük məktəbin dəstəboy alimi Cavanşir Cahangirovdan - ildə iki dəfə ad gününü qeyd etdiyimiz adamdan sizə soraq gətirmişəm.

Böyük məktəb - AZTV

Azərbaycan Televiziyası ilə bir yaşdadı Cavanşir Cahangirov. Azərbaycan radiosu ilə isə bir gündə doğulub. “Əmək fəaliyyətinə Azərbaycan Televiziyasında başlamışdır” (Azərbaycan Radiosunda isə bitirmişdir). Bu sözləri dırnaq arasında yazmağımın xüsusi mənası var. Hətta mənaları var desəm, yanılmaram.

1) Cavanşir Cahangirov  Azərbaycan Televiziyası ilə doğulub, təkcə əmək fəaliyyətinə Azərbaycan televiziyasında başlamayıb.

2) Cavanşir Cahangirov  bu televiziyanı özünə təkcə iş yeri deyil, həm də doğma yurd edə bilib.

3) Cavanşir Cahangirov ən əsası bu məktəbin öz sözünü deyən müəllimi ola bilib. (Azərbaycan Televiziyasının tarixində ilk dəfə efirə gedən səhər verilişinin, xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla telekörpünün müəllifi və bununla bərabər ilk dəfə olaraq 65 yeni layihənin yaradıcısı və ilk aparıcısı olub.

Azərbaycanlı tamaşaçı, xatırlaya bilmədinsə birini də deyim, onu xalq arasında “Çay dəstgahı”nı aparan oğlan kimi də tanıyırdılar). 

Bilirəm, məktəb deyəndə bəzilərinizin gözünün önünə adi bir sinif otağı gəlir və düşünürsüz ki, görəsən, müəllif niyə yazısının ilk cümlələrində “böyük məktəbin dəstəboy alimi Cavanşir Cahangirov” deyə qəhrəmanını qələmə verdi. Alimlər həm təbliğatçı, həm  də ixtiraçı olur. Bir çoxları da dəstəboy. “Cavanşir Cahangirov əmək fəaliyyətinə Azərbaycan Televiziyasında başlamışdır” cümləsini redaktə etsə, “mış” şəkilçisi mütləq əvəz ediləcək. Cümlə vərəq üzərində deyil, canlıbacanlı müəllifə əsl redaktor kimi izah edilərək redaktə olunacaq. Məncə, cavanlığından başında qalıb bu xasiyyəti ... - deyir: “Televiziyada işləməyə başladığım vaxtlar demək olar ki, hər gün yeni bir fikirlə gəlirdim baş redaktorumuz İmamverdi İsmayılovun yanına”. İmamverdi müəllim isə “Cavanşir, danışma, get danışdıqlarını elə” deyirdi. Sözün əsl mənasında o məni qova-qova gözəl verilişlərin müəllifi etdi. Yoxsa Azərbaycan televiziya tarixində “Çay dəstgahı” kimi bir nömrəli veriliş olmayacaqdı”.  Onun elə bu xasiyyətindən görünürmüş ki, bu adam vərəqlə yox, yeni fikirlər, mikrofon və kamera ilə işləyəcəkdi. İllərdən sonra isə yəqin ki, bizə, radio rəhbər qoyulmağının da səbəbi elə bu idi. Onu jurnalist kimi Akif Əli kəşf etdi, müəllif kimi İmamverdi İsmayılov yetişdirdisə, rəhbər kimi də Arif Alışanov görə bildi. C.Cahangirov deyir ki, “idarəetməni və idarəçiliyi Arif Alışanovdan öyrənmişəm. Arif Alışanovdan, şahmat oyununda olduğu kimi, beş-on gedişi əvvəlcədən görməyi götürmüşəm”. Dilinin axıcılığı və sözünün kəsərliliyi ilə böyük məktəbin dəstəboy müəllimi həm də mənə dəstəboyluğu ilə jurnalistika müəllimimi xatırladır. Bu adam mənim universitetdəki müəllimə bənzəyir. O universitetdə ki, mənə mətbuatın sirrlərini öyrədiblər. Deyəsən, bir az qarmaqarışıq nəql elədim, axı.  

Müəllimim

Deməli belə, mən bir universitetin Jurnalistika fakültəsini bitirib, bəzi qəzetlərlə də əməkdaşlıq edib, sonra Azərbaycan Radiosuna gəlirəm, zaman etibarı ilə bir həftə sonra isə radio üzrə sədr müavini Cavanşir Cahangirov təyin edilir. Radioda hamı təşvişə düşür. Gözümün önünə Akif Əlinin (Cavanşir Cahangirovu jurnalist kimi kəşf edib, televiziyaya işə götürən kəsin) bir “Mozalan”ı gəlir. Yəqin ki, “həkim xalatı” mozalanı xatırlayırsız.
 
Təxmini olaraq sizə nəql edim ki, bir gün xəstəxanaya baş həkim təyin edilir və bütün həkimlər “cibi yoxdu, cibi yoxdu” deyə iclas zalına yığışır.
 
Baş həkimin iclasın sonunda xalatını tərsinə geyinildiyi məlum olur. Misalı Cavanşir Cahangirovdan uzaq, bizim radio əhlinin, sən demə, dərdi rüşvət deyilmiş. Cavanşir Cahangirov gəlibsə, deməli, radioda yazıb, pafosla oxumaq yox, danışmaq zamanı başlayacaqdı. O zaman məsələnin mahiyyətinə varmadan mən  də ona qorxulu adam kimi uzaqdan salam verir və hətta keçirdiyi iclaslardan da qaçmağa çalışırdım. Günlərin bir günü radionun dəhlizində “Əzizim, Xoxan” deyə mənə səslənir və deyir: “Montajdan sonra yanıma gəl”.
Onun “Xoxan” deməyindən, sözün düzü, diksindim və düşündüm ki, əgər bu adam kollektivin ən az yaşlı əməkdaşının kitabını tapıb oxuyubsa, hətta ona kitabının adı ilə xitab edirsə, deməli adam səmimi və söz qədri bilən adamdı. O zamanlar verilişlərimizi STM montaj aparatlarında lentləri kəsib doğramaqla həyata keçirirdik. On dəqiqəlik bir işi hardasa dörd saata edir və sonra da efirə razılıq verəcək adamların qəbuluna verirdik. Xülasə işimi bitirib, gəldim Cavanşir müəllimin qəbul otağına. Qapısı hər zaman açıq olduğundan qəbul otağına kim daxil olsa, dərhal çağırardı öz otağına. Mənə də “Gəl, Xoxan” dedi. Gəldim, oturdum və sözün əsl mənasında insanın səmimiyyətinə vuruldum o günü. “Xoxan, sən kompüterlə montajı bacarırsan, axı”... - deyə məni utandırmağa başladı. Onun bu danışığında üz vurmaq var idi. Mən indi anlayıram ki, 2009-cu ildə Azərbaycan Radiosunda hələ də STM-də veriliş montaj etmək gülünc idi. Sözün əsl mənasında onu “get, Azərbaycan radiosunu dəyişdir” diyə bizə rəhbər yollamışdılar. Səsinin tonunda 30 yaş özündən kiçik olan uşağa həm yalvarış, həm də çağırış var idi. Beləcə, Cavanşir Cahangirov Azərbaycan Radiosunda öz heyətini toplaya bildi. Efirdən danışmaq bizə nə qədər xoş idisə, dinləyiciyə də sevimli idi. Amma dinləyici bilmir ki, biz danışana qədər Cavanşir Cahangirov nələr çəkirdi. 

At muraddı, deyirlər, Cavanşir müəllimin bir külqabısı var idi at formasında. Biz radiodan çıxış edir, maaş alırdıq, o isə özünü otağına qapayıb, külqabısına yük yükləyirdi. Çəkdiyi hər siqaret kötüyü bizə nələrsə deyirdi bu gün və onun xəstəliyi haqqında. Bu gün Azərbaycan Radiosunun efir bəzəyi olan 37 verilişinin yaradıcısı olmaq, məncə, çox çətin olmuşdu.  Ümumiyyətlə, onun verilişlərin adını sadalasaq və hərəsi haqqında beş cümlə yazsaq gərəkdir ki, bir kitab edək. 

Beləcə, o zaman təkcə mən on iki müəllifi olduğum verilişdə danışdım. “Məqsədimiz var”la gəldim Azərbaycan Radiosuna. Baş redaktorum Aybəniz Məmmədəliyeva ilk verilişimdən dəyər verib Cavanşir Cahangirova təqdim etdiyi kimi də Cavanşir müəllimin sayəsində davam etdim. Qalan on bir verilişimin adını və mahiyyətini bir yerdə müəyyənləşdirdik. Hər yeniliyimdən öncə mənə “Heç nə bacarmırsan!” deyə inadkarlaşdırıb və otağında oturub məndən yeni veriliş gözləyən adam Cavanşir Cahangirov idi. Ustad, darıxmışam sənin o gülə-gülə dediyin “Heç nə bacarmırsan!” cümlən üçün. Amma təəssüf ki, ötən günləri geri qaytarmaq olmur. Kaş ki, 2010-cu ilin payızı olaydı, gəlib sənə deyəydim ki, “Bostanına daş atmışam, xəbərin varmı?” Sən də kaş elə həminki kimi duruxub qalaydın və “Yenə nə etmisən, ay hoqqabaz” deyəydin. Hoqqabaz da deyəydi ki, vallah bilmədən yeni verilişin adını “Sorağın gəlsin”  qoymuşam.

Həqiqətən də bilmədən qoymuşdum o verilişin adını. İlk olaraq Zakir Sadatlıya oxumuşdum yeni verilişin ssenarisini və gülərək demişdi ki, “Cavanşirin yetirməsisən də, verilişlərinizin adı da oxşardı”. Kaş ki, bir də o günlər olaydı və sən də “adamın üstündə Allah var” deyib, verilişimi bəyənəydin. Deyəydin ki, “gəl, bunun adını dəyişək, “Səsin gəlsin” edək.  Beləcə, atdığım hər addımda yanımda olan (“Addım-addım” verilişinin də adını qoymaqda mənə kömək edən) və atdığı hər addımda məndən də (kollektivin ən az yaşlısından) fikir qopardan biri, mənim məktəbimin müəllimlərindən ən gözəli də fəxrlə deyirəm yaşayan kəslərdən Cavanşir Cahangirov oldu.

Diqqət! Diqqət!

2009-cu ildə Cahangirovun otağında, yeni il verilişlərinə hazırlıq zamanı yaşadığım hadisə və elə ordaca yazdığım ithaf şeiri.

Əzizim

Qarşında külqabı görüb daya
ndım,
“Bu qabın içində küldür, Əzizim”.
Təəccübüm səbəbsiz deyil təbii ki,
Dünən bir külqabı yiyəsi öldü, Əzizim.
Sən isə hələ də dərdi çəkirsən...
-torpaq da maqnit nəfəsi ilə dəmiri çəkir.
Dəmir bədəninlə, dəmir canınla,
Torpağa qarışma, ölmə, Əzizim.
İstəmirəm bağımıza hasar olma sən!!!
Mindiyim dörd təkər qatar olma sən!!!
İstəmirəm mətbəxdə bıçaq olma sən!!!
Çəkib dərdləri...
-çəkib sinənə, üzümə yalandan gülmə,
Əzizim.
Dörd sual verirəm dinlə sən məni:
Bu dünya fani isə canisi kimdir?
Əlindəki siqaret sənin nəyindir?
Səncə torpaq nədir?
Bəs dəmir nədir?
Bunların hər biri sənin özünsən!
Gözünlə üzümü döymə, Əzizim,
Yox lazım deyil özünü yenə...
-yenə də özünü söymə, Əzizim.

İndi bizə gözəl insana ancaq və ancaq uzun ömür arzulamaq qalır. Ustad, söz vermişdim ki, bu cümlələri oxuculara oxutdurmayacaqdım. Amma söz elə bir varlıqdı ki, yazarın hətta öz  sirrini açıb, açıqlayır. Mən əminəm ki, əziz oxucu, Cavanşir Cahangirovun yazıb, gizlətdiyi şeirləri də əladan, əla...- yaxşıdan, yaxşıdı. Söz verdiyim kimi, ƏZİZ USTADIM, yazmadım. Bütün zarafatlar bir yana, altmışın mübarək olsun, baba. Gün o gün olsun nəvənin də toyunu görəsən və səni boğan o alçaq xəstəliyə də “mən sənə qalib gəldim” deyəsən.

Sonda mənim verilişlərimdə sağollaşma zamanı işlətdiyim bir cümlə ilə nöqtə qoymaq istəyirəm. “Yəqin ki, gələn il görüşərik”. Bu cümləni oxuyanlar, bəlkə də, nikbin bir cümlə kimi qarşılayacaq, əsla bu cümlə mənim ustadımın bəyəndiyi cümlə olduğundan və bir də onun həqiqətən altmış yaşı gələn il tamam olacağından deyirəm yəqin ki,  gələn il görüşərik...

“Mənim haqqımda yalan danışma, yalan şayiələr yayma, yoxsa... sənin haqqında əsl həqiqəti danışaram” deyən, adam, möhkəm dayan.

Günay NOVRUZ