Aktrisanın şirin-acı həyat hekayəti - Telman Orucov yazır
"Əliağa Vahidin portreti" - "Bir rəsmin dedikləri"
Sabirin təyyarəyə mindirmək istədiyi adamlar - Rafael Hüseynov yazır
42 illik ömrün ictimai uğurları və şəxsi faciələri - Misir Mərdanov yazır
Haqqımızda
|
Əlaqə
|
Mobil versiya
|
Köhnə 525
|
Əsas səhifə
Bütün xəbərlər
Siyasət
Sosial
İqtisadiyyat
COP29
Mədəniyyət
İdman
Dünya
Qarabağ
Ədəbiyyat
Digər
Şəhidlər-qazilər
"525" - 30
Ədəbi köşk: Nə var, nə yox?
Müsahibə
Region
Rəsmi
Şou-biznes
525-ci qəzetə yubiley təbrikləri
"525" - 25
Faydalı
Media
Turizm
Maraqlı
Təhsil
Texnologiya
Son xəbərlər
24 Aprel 2024
18:00
Aktrisanın şirin-acı həyat hekayəti -
Telman Orucov yazır
17:54
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Çingiz Aytmatovun abidəsinin açılış mərasimində iştirak edirlər
17:47
30 ölkədən olan beynəlxalq ekspertlər Laçında aparılan bərpa işləri ilə tanış olublar
17:19
İrana qarşı yeni sanksiyalar təklif edilir
17:07
Sabiq baş pediatrın ölümü ilə bağlı cinayət işi başlanılıb -
YENİLƏNİB
17:00
Ukrayna lehinə mühüm qərar -
Xaqani Cəfərli yazır
16:54
Bosniya və Herseqovina Rəyasət Heyətinin sədri COP29-da iştiraka dəvət olunub
16:45
Çin Almaniyanın casusluq ittihamlarına cavab verib
16:37
Əfv Komissiyasının növbəti iclası keçirilib
16:36
Belarus öz ərazisində taktiki nüvə silahı yerləşdirib
16:28
Azərbaycan mal və xidmətlərin ixracına görə Özbəkistanın TOP 20 tərəfdaş ölkəsi siyahısına daxil olub
16:24
Şimali Koreya Yapon dənizinə ballistik raket buraxdı
16:21
Kapitan 15 il sonra komandadan ayrılır
16:14
İnnovasiya və Rəqəmsal İnkişaf Agentliyinin təşəbbüsü ilə AzTU-da yeni laboratoriya açılıb
16:10
Bu məktəblərdə birinci sinfə qəbul müsahibə vasitəsilə aparılacaq
16:08
NATO-nun təlimi zamanı bir ispan əsgər ölüb
16:06
Şirkətlər Liqasında növbəti tur başa çatdı
16:00
"Əliağa Vahidin portreti" -
"Bir rəsmin dedikləri"
15:56
Ərdoğan Almaniya Prezidenti ilə görüşüb
15:42
DİM ilə Gürcüstanın Milli Qiymətləndirmə və İmtahan Mərkəzi arasında yeni anlaşma memorandumu imzalanıb
15:32
Avropa Komissiyası Kiyevə 1,5 milyard avro məbləğində yardımın növbəti tranşını köçürüb
15:28
Tərbiyəçi-müəllimlərin vakant yerlər üzrə qeydiyyatına start verilir
15:19
Azərbaycan-Macarıstan enerji üzrə İşçi Qrupunun iclası keçirilib
15:15
III Regional xor müsabiqəsinə start verilib
15:12
"Azərbaycan diplomatiya və multilateralizm yolu ilə sülh, təhlükəsizlik və rifaha töhfə verir" -
15:08
İlham Əliyev işğaldan azad edilmiş ərazilərin bərpasında dəstəyinə görə Qırğızıstana təşəkkürünü bildirib
15:00
Sabirin təyyarəyə mindirmək istədiyi adamlar -
Rafael Hüseynov yazır
14:52
Azərbaycan Qırğızıstanla energetika əməkdaşlığına dair Anlaşma Memorandumu imzalayıb
14:47
"Azərbaycanla Qırğızıstan arasında ticarət dövriyyəsinin artması tendensiyası mövcuddur" -
İlham Əliyev
14:42
"Azərbaycan-Qırğızıstan İnkişaf Fondunun Nizamnamə fondu 4 dəfə - 100 milyon dollaradək artıb" -
Prezident
14:32
Ağalı milli prioritetlərin və “Böyük Qayıdış” proqramının həyata keçirilməsinə nümunədir
14:27
Türkiyənin Kahramanmaraş Sütcü İmam Universitetinin nümayəndə heyəti UNEC-də olub
14:23
Azərbaycan-Qırğızıstan sənədləri imzalanıb -
YENİLƏNİB
14:16
"Azərbaycan Qırğızıstan ilə bütün istiqamətlərdə fəal qarşılıqlı əlaqələri davam etdirmək əzmindədir" -
Azərbaycan Prezidenti
14:05
Azərbaycan Prezidenti qırğızıstanlı həmkarını COP29-a dəvət edib
14:00
42 illik ömrün ictimai uğurları və şəxsi faciələri -
Misir Mərdanov yazır
13:58
"Azərbaycanla Ermənistan bu gün sülhə heç vaxt olmadığı qədər yaxındırlar" -
Elçin Əmirbəyov
13:57
"Qırğızıstan Prezidentinin Azərbaycana səfəri iki ölkə arasında dostluq və qardaşlıq münasibətlərinin möhkəmlənməsinə töhfə verəcək"
13:56
Qırğızıstan tərəfindən Ağdamda məktəb binası inşa ediləcək
13:54
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri mətbuata bəyanatlarla çıxış ediblər -
YENİLƏNİB
13:52
İlham Əliyev: "Biz ənənəvi tərəfdaşlarımızla, qardaş ölkələrlə münasibətləri inkişaf etdiririk"
13:48
Gələn aydan sakinlərin Şuşaya qaytarılmasına başlanılacaq
13:44
Taleh Kazımov ABŞ Xəzinədarlıq Departamenti ilə maliyyə sabitliyini müzakirə edib
13:39
“COP29 və Azərbaycan üçün Yaşıl Baxış” forumu çərçivəsində gənclərlə görüş keçirilib
13:31
IV Kitabqurdu Müəllimlərin Oxu Marafonu elan edilir
13:26
Misir Azərbaycan və Ermənistan arasında əldə olunmuş razılaşmanı alqışlayıb
13:22
ABŞ nümayəndələri “ASAN xidmət”də olub
13:20
Azərbaycan və Qırğızıstan Dövlətlərarası Şurasının ikinci iclası keçirilib -
YENİLƏNİB
13:18
Hərbi Dəniz Qüvvələri və Fövqəladə Hallar Nazirliyi Xəzər dənizində birgə təlimlərə başlayıb
13:16
Allahverən İsmayılov “Vətənə xidmətə görə” ordeni ilə təltif edilib
13:14
Kəmaləddin Heydərov Göygöl şəhərində vətəndaşları qəbul edəcək
13:05
Macarıstan XİN rəhbəri Azərbaycana gəlir
13:00
Bakıda məktəbdə yanğın olub
12:54
Laçında 30 ölkədən olan xarici ekspertlərin iştirakı ilə konfrans keçirilir
12:48
Azərbaycanda COVID-19 və qripə qarşı vaksinasiyanın səmərəliliyinin dəyərləndirilməsi üzrə aparılan tədqiqat yekunlaşıb
12:42
"Alen Simonyan bütün "qırmızı xətləri" keçib" -
Rusiya Federasiya Şurasının sədri
12:31
Azərbaycanın işğaldan azad edilmiş ərazilərində ilk hərrac keçiriləcək
12:27
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü olub -
YENİLƏNİB
12:25
Sabah hava necə olacaq?
12:16
AQTA bazar rəhbərlərinə
xəbərdarlıq edib
12:13
Tərbiyəçi-müəllimlərin vakant yerlər üzrə qeydiyyatına start verilib
12:07
Azərbaycanın ixrac etdiyi qara kürünün qiyməti açıqlanıb
12:00
Dövlət Yol Polis əməkdaşları vətəndaşları yol hərəkəti qaydaları haqqında məlumatlandırıb
11:54
Milli Məclisdə ABŞ Konqresi üzvlərinin köməkçiləri ilə görüş olub
11:48
FHN avtonəqliyyat vasitələrində yanğınlarla bağlı əhaliyə müraciət edib
11:42
Qırğızıstan Prezidentinin rəsmi qarşılanma mərasimi olub
11:36
“Qədim diyarın bir əsrlik yolu” adlı virtual sərgi onlayn rejimdə istifadəçilərə təqdim olunub
11:31
“1915-ci ildəki hadisələri “soyqırımı” adlandırmaq heç bir məntiqə sığmır” -
Cahit Bağçı
11:25
Qırğızıstan Prezidenti Azərbaycana dövlət səfərinə gəlib -
YENİLƏNİB
11:19
Azad edilən ərazilərdə ilk dəfə peşə yarmarkası keçiriləcək
Son xəbərlərin davamı »
Ümidlə inamın işığında
Yazar
Oxunub:
960
dəfə
a
-
A
+
10.03.14 11:58
Təyyar SALAMOĞLU
“
Poeziya
kədərsiz
təsəvvüredilməzdir
.
Amma
böyük
poeziyaya
böyük
kədər
,
dünyəvi
kədər
,
bəşəriyyətin
taleyi
haqqında
narahatlıqlardan
doğan
kədər
lazımdır
”.
Aydın
Məmmədov
Sovet
rejiminin
ədəbiyyat
siyasətində
qəmə
,
kədərə
yer
yox
idi
.
Tənqid
hamını
“
ələmdən
nəşəyə
”
səsləyir
,
mahiyyətində
kədər
ifadə
olunan
hər
cür
sənətə
,
xüsusən
“
qəmin
poeziyası
”
kimi
yaranan
romantik
şeirə
,
romantizm
ədəbi
cərəyanına
da
bu
mənada
“
daloy
”
deyilir
,
onlar
ideolojinin
bütün
gücü
və
təlqinləri
ilə
təhrif
olunur
,
gözdən
salınırdı
.
Bu
,
sovet
rejiminin
düşünülmüş
siyasəti
idi
.
Çünki
sənətdəki
qəmin
,
kədərin
qnesioloji
kökləri
milli
yaddaşla
bağlı
idi
,
milli
özünüdərkin
bədii
ifadəsi
idi
.
Ancaq
milli
müstəqillik
dövrünün
ədəbiyyatında
qəm
,
kədər
motivi
sənətə
,
xüsusən
poeziyaya
total
şəkildə
nüfuz
edərək
,
əgər
belə
demək
mümkünsə
,
onun
aparıcı
pafosuna
çevrilmək
imkanı
qazandı
.
Fikrimizcə
,
milli
müstəqillik
dövrünün
poeziyasının
qəm
,
kədər
notuna
köklənməsinin
kökündə
XX
əsrin
əvvəllərinin
poeziyasında
olduğu
kimi
,
fəal
vətəndaşlıq
düşüncəsi
dayanır
.
Elə
bilirəm
ki
,
bu
motivi
məhz
estetik
düşüncənin
milli
varlıq
,
milli
birlik
və
dövlətçilik
uğrunda
mübarizəsinin
tərkib
hissəsi
kimi
başa
düşmək
lazımdır
.
Qəti
bir
əminliklə
onu
da
demək
olar
ki
,
yeni
əsrin
ədəbi
prosesində
hər
gün
daha
artıq
şəkildə
özünü
göstərən
“
qəmin
poeziyası
”
nın
“
ağladıqca
kişi
qeyrətsiz
olur
”
tendensiyası
ilə
heç
bir
bağlılığı
yoxdur
.
Hərgah
ki
,
tənqid
və
ədəbiyyatşünaslıqda
ədəbiyyatın
bu
motivinə
zəiflik
əlaməti
kimi
yanaşmaq
psixologiyası
da
özünə
yer
alıb
.
Çağdaş
şeirimizdə
“
qəmin
poeziyası
”
nı
yaradanlar
sırasında
Firuzə
Məmmədlinin
özünəməxsus
yeri
vardır
.
F
.
Məmmədlinin
oxuculara
təqdim
olunan
“
Dərd
üzünü
gizləyir
”
kitabı
(
Bakı
, “
Adiloğlu
”
nəşr
., 2011)
zamanla
üz
-
üzə
duran
,
nəhəng
zaman
nəhrinin
axınına
qarşı
üzən
,
həm
də
yorulmaz
-
usanmaz
bir
güc
-
qüvvətlə
üzən
vətəndaş
şairənin
vətəndaş
narahatlığının
konseptual
əksidir
.
Həcmcə
çox
da
böyük
olmayan
bu
şeir
kitabında
toplanan
şeirlərin
birinci
“
oxu
”
su
poetik
“
Söz
”
ün
həqiqətlərini
bütövlükdə
görməyə
mənə
imkan
vermədi
.
Birinci
“
oxu
”
ənənəvi
milli
-
realist
üslubda
yazılmış
bu
şeirlərin
qeyri
-
ənənəviliyi
haqqında
ilkin
qənaətlər
formalaşdırsa
da
,
bu
qənaətlərin
məzmunu
mənim
üçün
tam
aydın
deyildi
.
Firuzənin
şeirləri
çətin
“
ələ
gəlir
”,
çətin
qavranılırdı
.
Bəlkə
,
bu
,
rasional
düşüncənin
şairənin
şeirlərindəki
sərhədsiz
aktivliyi
ilə
bağlı
idi
?
Axı
,
şairə
:
Hər
üzünə
–
hazıram
Yaxşı
,
yaman
...
yazıram
.
Dibindən
söz
qazıram
,
Ağrıyır
,
beynim
daha
–
misralarında
özü
də
sanki
bizim
düşündüyümüzü
təsdiq
edirdi
.
Lakin
bədii
mətnlərin
ilkin
təəssüratları
belə
,
bu
ehtimalı
birmənalı
həqiqət
şəklində
qavramağa
imkan
vermirdi
.
Çünki
Firuzənin
söz
dünyasında
onun
inikas
üsulunun
mürəkkəbliyinə
işarə
edən
başqa
simvollar
da
aydın
görünməkdədir
. “
Gəlir
”
şeirində
şairə
etiraf
edirdi
ki
,
sözlərim
:
Qəlbimdə
yoğrulur
,
beynimdən
sızır
,
Boyumdan
,
çəkimdən
,
eynimdən
sızır
,
Oynumdan
,
fəndimdən
,
felimdən
sızır
,
Məni
yorub
əldən
salmağa
gəlir
.
“
İlkin
oxu
”
dan
alınan
əsas
qənaətlərdən
biri
də
bu
idi
ki
,
Firuzənin
şeirləri
həqiqi
yaşantının
məhsuludur
.
Burada
hissi
və
rasional
düşüncə
metaforik
düşüncə
ilə
üzvi
bir
sintez
yaradır
.
Şeir
Firuzənin
bütün
varlığından
qopur
.
Həyatın
ona
təlqin
etdikləri
,
hissini
,
düşüncəsini
əsir
edərək
şairəni
yorub
əldən
salanda
qələmə
əl
atmamaq
mümkünsüzləşir
.
Ruhi
rahatlıq
yalnız
bu
zaman
– “
ürəkdən
yük
atılanda
” (
N
.
Kəsəmənli
)
gəlir
.
Sanki
hər
şey
aydındır
.
Hamı
kimi
,
bütün
digər
həmkarları
kimi
,
Firuzə
də
həyat
materialını
hissindən
və
düşüncəsindən
keçirib
,
istedadının
imkanları
çərçivəsində
onu
bədii
həqiqətə
çevirir
.
Yəni
bədii
sözün
ənənəvi
ifadə
yolu
.
Elə
isə
“
Dərd
üzünü
gizləyir
”
kitabında
toplanmış
şeirlərin
hələ
“
ilk
oxu
”
dan
oxucuya
təlqin
etdiyi
,
intuitiv
olaraq
dərk
edilən
nə
isə
bir
qeyri
-
adilik
nədən
ibarətdir
?
Bu
“
nə
isə
”
ni
başa
düşmək
üçün
şeirləri
ikinci
dəfə
oxuyuruq
.
İkinci
“
oxu
”
nun
ilk
təəssüratı
belə
idi
:
bu
ki
, “
Şikayətnamə
”
dir
.
Orta
əsrlərin
yox
,
yeni
əsrin
“
Şikayətnamə
”
si
.
Bu
həqiqətdir
ki
,
Firuzənin
şeirlərindən
orta
əsrlər
“
Şikayətnamə
”
sinin
“
salam
verdim
,
rüşvət
deyildir
–
deyə
almadılar
”
motivi
özünəməxsus
bir
şəkildə
keçib
gedir
.
Firuzə
orta
əsrlərin
Füzuli
həqiqətinin
ölməzliyini
yeni
əsrin
ibtidasında
aşağıdakı
kimi
təqdim
edir
:
Darthadart
bazarında
Vallah
,
ortaq
malım
yox
.
Tanrım
,
məni
görmürlər
,
Ya
rüşvətsiz
salam
yox
?
Bu
,
bəlkə
də
heç
Füzuli
–
Firuzə
bağlılığının
estetik
təzahürü
deyil
,
Firuzənin
Füzuliyanə
“
nəfəs
”
i
deyil
,
bu
,
bəlkə
,
daha
çox
“
rüşvətsiz
salamlar
”
ın
olmadığı
zamanlar
arasındakı
əlaqənin
həssas
müşahidəsindən
doğan
bir
keyfiyyət
kimi
təcəssümünü
tapır
?
Qəti
fikir
söyləmək
çətindir
.
Ancaq
bir
məsələ
də
var
ki
,
bu
,
irs
-
varislik
əlaqəsinin
heç
də
sadə
təbiətli
olmadığını
,
üzdən
görünən
tərəflərlə
sonuclanmadığını
göstərir
. “
Şikayətnamə
”
ruhu
Firuzə
yaradıcılığında
ancaq
“
Gəlir
”
şeirində
üzə
çıxan
bir
xüsusiyyət
deyildir
.
Fikrimizcə
, “
Gəlir
”
Firuzə
şeirini
“
Şikayətnamə
”
yə
,
Füzuli
kədərinə
bağlayan
ən
üzdə
olan
,
prozaik
bir
cəhətin
ifadəsi
kimi
daha
çox
səciyyəvidir
.
İrs
-
varislik
əlaqəsinin
həqiqi
mahiyyəti
Firuzə
şeirinin
həyat
materialına
münasibətinin
estetik
dərinliyindədir
,
bu
poeziyanın
fəlsəfi
ümumiləşdirnə
gücündədir
.
Ümumən
götürəndə
Firuzə
lirik
şairdir
.
Ancaq
“
Dərd
üzünü
gizləyir
”
kitabındakı
lirikanın
daxili
ahəngi
tənqidə
köklənib
.
Bu
tənqid
öz
ruhu
,
pafosu
ilə
Zakirdən
Sabirə
qədər
satiranın
keçdiyi
klassik
yolun
ahəngindən
köklü
şəkildə
fərqlənir
.
Baxmayaraq
ki
,
tənqid
və
ədəbiyyatşünaslıq
sübut
edib
ki
,
Füzulidən
Sabirə
qədər
Azərbaycan
poeziyasının
keçdiyi
yolda
Füzuliyə
yaradıcı
münasibət
ən
həqiqi
bir
məzmunda
Sabir
yaradıcılığında
üzə
çıxıb
.
Yəni
lirik
şeirlə
satirik
şeirin
üzvi
bağlılığı
ədəbiyyatımız
üçün
qanunauyğun
bir
hadisədir
.
Çağdaş
poeziyada
dərdin
aparıcı
motiv
səviyyəsinə
qalxmasının
təkzibedilməz
bir
həqiqət
olduğunu
qəbul
etsək
,
onda
dərdin
“
şairliyin
əsas
sərmayəsi
”
olmasına
dair
Füzuli
həqiqətinə
gəlib
çıxmış
olarıq
.
Bu
cəhət
təkcə
Füzuli
poeziyasının
ölməzliyini
sübut
edən
bir
göstərici
deyil
,
bu
həm
də
çağdaş
dövr
milli
poeziyamızın
Füzuli
şeirinin
varisi
kimi
çıxış
etmək
imkanlarının
göstəricisidir
.
Dərd
“
şairliyin
əsas
sərmayəsi
”
kimi
çağdaş
poeziyanın
da
estetik
həqiqəti
kimi
təzahür
edirsə
,
bu
,
müasirlərimizin
“
Füzuli
orbitində
fırlanmaları
”
nın
əlaməti
deyiı
.
Bu
,
şeirə
məxsus
əlamətdar
keyfiyyətin
,
şeir
poetikasının
özünəməxsusluğunun
zaman
-
zaman
öz
əslini
qoruyub
saxlaması
,
böyük
poeziya
məktəbinin
imkanlarının
bitib
-
tükənməzliyidir
.
Firuzənin
sənət
yolu
da
bu
poeziya
məktəbindən
keçib
həyata
vəsiqə
alır
,
poeziya
ümmanının
bir
damlası
kimi
özünü
təsdiq
edir
.
Firuzə
Məmmədli
şeirlərinin
birinin
ilk
bəndində
yazır
:
Bu
dərd
sənə
ürək
açıb
,
Köynəyindən
keçir
daha
.
Həmin
şeirin
son
bəndi
isə
belə
bitir
:
Yüklə
ürəyinə
,
daşı
,
Dərd
ürəyin
çəkisidir
.
Dərdin
bu
cür
poetik
mənalandırılması
,
dərdə
olunan
“
elani
-
eşq
”
ona
Məcnunsayaq
,
lap
elə
“
dərd
əlindən
dağa
çıxan
”
Füzulisayaq
münasibətin
cizgilərini
özündə
əks
etdirsə
də
,
şairə
,
bir
çox
şeirlərində
yenə
də
Füzulisayaq
“
dərd
əlindən
dağa
çıxdığını
”
elan
etsə
də
,
Dərd
başıma
–
mərəkə
,
Uduram
çəkə
-
çəkə
,
Yaxud
Gələninin
üzünə
Qapını
dərd
açacaq
–
deyərək
“
dərd
dolu
illər
”
yaşadığını
poetik
düşüncənin
predmetinə
çevirsə
də
və
biz
bu
şikayətin
səmimiliyinə
,
həqiqətin
bədii
ifadəsindən
doğduğuna
inansaq
da
,
bu
şeirlərdə
hələ
dərd
“
şairliyin
əsas
sərmayəsi
”
kimi
çıxış
edə
bilmir
.
Yazımızın
pafosunu
nikbinliyə
kökləyən
cəhət
isə
odur
ki
,
bu
tipli
şeirlər
ümumən
Firuzənin
yaradıcılığında
fərdi
üslubun
daşıyıcısı
rolunda
çıxış
etmir
,
dominantlıq
yaratmır
.
“
Dərd
üzünü
gizləyir
”
kitabında
F
.
Məmmədli
ədəbiyyatın
bu
estetik
missiyasından
çıxış
edir
.
İlk
növbədə
,
milli
-
mənəvi
varlığımızı
analitik
təhlil
müstəvisinə
gətirərək
,
mənəviyyatın
ekologiyasında
baş
verən
sapmalar
,
bunların
səbəbləri
və
profilaktikası
haqqında
düşüncələrini
oxucuları
ilə
bölüşür
.
Bu
“
bölüşmə
”
də
sənətkarın
poetik
düşüncənin
sərhədlərini
şüurlu
şəkildə
genişləndirmək
istəyi
hiss
olunmur
.
Hiss
olunur
ki
, “
üzünü
gizlədən
”
dərdlər
lirikanın
predmeti
olmamışdan
,
lirik
“
mən
”
in
daxili
dünyasına
daxil
olmamışdan
qabaq
bir
vətəndaş
kimi
,
bir
insan
kimi
daim
Firuzəni
düşündürmüş
,
narahat
etmişdir
.
Firuzənin
içi
“
dərd
”
lə
doludur
,
O
,
daim
bu
“
dərdlər
”
in
ağrısı
ilə
yaşayır
,
bu
ağrıların
dözülməzliyi
çox
vaxt
onları
poetik
sözə
çevirir
.
Böyük
“
Söz
”
ün
Firuzənin
yaradıcılıq
laboratoriyasında
məhz
bu
cür
ətə
-
qana
dolmasına
dair
sənətkar
bizə
heç
nə
demir
.
Ancaq
biz
bunu
bütün
varlığımızla
duyur
,
hiss
edirik
.
Çünki
Firuzənin
poetik
“
söz
”
ə
çevirdiyi
ağrıları
biz
də
yaşayırıq
.
İnsan
əxlaqı
,
mənəviyyatı
Firuzə
Məmmədlini
milli
-
tarixi
planda
da
düşündürür
.
Yaşı
,
həyat
təcrübəsi
,
milli
-
tarixi
varlığa
bağlılığı
imkan
verir
ki
,
insanın
daxili
dünyasına
dəyişən
zamanların
kontekstində
nüfuz
edə
bilsin
.
Firuzənin
insanlıq
,
əxlaq
,
mənəviyyat
haqqında
düşüncə
konsepsiyası
öz
başlanğıcını
milli
varlığın
tarixi
xarakterindən
götürür
.
Görünür
ki
,
tarixi
yaxşı
bilən
sənətkar
milli
xarakterin
tarixi
təbiətinə
də
yetərincə
bələddir
.
O
,
çağdaş
zamana
,
onun
insanına
milli
-
tarixi
varlıqdan
baxır
,
onun
təbiətində
əmələ
gələn
metamarfozaları
məhz
bu
meyarla
görüntüyə
gətirib
,
ona
kəskin
tənqidi
münasibət
bildirir
.
Firuzə
Məmmədli
“
əyilməkdən
dörd
qat
olub
”,
boyunda
“
taqət
qalmayan
”
çağdaş
insana
tarixi
xarakterimizin
əyilməz
dünyasından
baxır
.
Çağdaş
insanın
görünməmiş
surətlə
əxz
etdyi
yalançılıq
,
ikiüzlülük
,
əyrilik
,
natəmizlik
,
yaltaqlıq
,
vəzifə
hərisliyi
,
bu
yolda
namusunu
belə
çəkinmədən
hərraca
qoyması
Firuzəni
daxilən
sarsıdır
.
Məhz
bu
“
sarsılma
”
anında
lirik
qəhrəmanın
əhvali
-
ruhiyyəsində
bir
pessimizm
müşahidə
edirik
.
Firuzə
bütün
bu
bu
psixoloji
məqamları
,
insan
haqqında
düşüncələrini
gerçəkliyin
dəqiq
ifadəsi
kimi
tam
təbii
şəkildə
poetikləşdirir
:
Dağını
,
daşını
yeyir
,
Min
illik
yaşını
yeyir
.
Dünyanın
başını
yeyir
,
İndi
gözü
açdı
adam
.
Bu
poetik
qənaətlər
artıq
neçə
əsrlərdir
ki
,
maddiyə
köklənən
insanın
çağdaş
durumu
haqqında
acı
həqiqətləri
əks
etdirməklə
bərabər
,
insanlığın
keçib
gəldiyi
tarixi
yolu
da
öz
içərisinə
alır
.
“
Dərd
üzünü
gizləyir
”
kitabındakı
şeirlərin
hamısının
estetik
qayəsi
milli
intibah
düşüncəsinə
hesablanıb
.
F
.
Məmmədli
həyat
hadisələrinə
,
gördüklərinə
,
müşahidə
etdiklərinə
,
bədii
təsvirin
predmetinə
çevirdiyi
çoxsaylı
insan
xislətlərinə
,
əməl
və
hərəkətlərinə
ancaq
bu
mövqedən
yanaşır
,
dəyər
verir
.
O
öz
şeirlərini
gümandan
ümidə
,
ümiddən
inama
,
inamdan
həqiqətə
gedən
yolun
işığında
yazır
.
Bu
şeirlərdə
lirik
qəhrəman
tapındığı
həqiqəti
gümanının
,
ümidin
və
inamın
işığında
axtarır
. “
Dərd
üzünü
gizləyir
”
kitabı
oxucusunu
da
gümanın
,
ümidin
,
inamın
işığında
həqiqəti
tapmağa
səsləyir
.
Bizi İnstagramda izləyin
Müəllifin digər yazıları
1920-ci illərin elmi-nəzəri fikrində Nəsimi
Bakı divanı üzərində apardığı tədqiqatlar İ.Hikməti Nəsiminin öz şeirlərinin bir qismində "Hüseyni" təxəllüsünü işlətdiyini dəqiqləşdirməyə imkan verir.
10.12.19
1920-ci illərin elmi-nəzəri fikrində Nəsimi - Araşdırma
İlk ədəbiyyat tariximizdə - F.Köçərlinin tədqiqatlarında Nəsimiminin adının çox səthi keçməsi, yaşadığı əsr haqqında belə büsbütün qeyri-dəqiq məlumat verilməsi sübut edir ki, nəsimişünaslıq
06.12.19
“Qaranlıq dünya” problemi və Mirzə Cəlilşünaslığın yeni mərhələsi
Mirzə Cəlilin bədii inikas obyektinə çevirdiyi zamana və mühitə, yaratdığı qəhrəmanlara elmi münasibətdə sovet ədəbiyyatşünaslıq inersiyası indi də davam etməkdədir. Lakin məsələnin bu tərəfi
19.03.18
"Bir kitabam qəm yazılı..."
09.01.14
Erməninin xisləti, türkün yenilməzliyi,
YAXUD QİSAS QİYAMƏTƏ QALMAYANDA...
23.06.13
Poeziyamızın “yolları və illəri”
27.05.13
Əsas səhifə
Bütün xəbərlər
Siyasət
Sosial
İqtisadiyyat
Kriminal
Mədəniyyət
İdman
Şou-biznes
Ədəbiyyat
Çap versiyası
© 2012-2024 525.AZ Müəllif hüquqları qorunur.
Sayt Mozilla Firefox, Google Chrome, Opera və Internet Explorer ver. 7.x ilə tam dəstəklənir. Məlumatdan
istifadə etdikdə istinad mütləqdir.