|
|
|
|
Rahid Uluselin uzun illər üzərində işlədiyi 22-ci kitabı - "Narın Düşüncələr" "Şərq-Qərb" nəşriyyatında nəfis şəkildə çapdan çıxıb.
Kitaba müəllifin "sayrışlar" adlandırdığı aforizmləri və lakonizmləri daxil edilib. Kitabın redaktorları fəlsəfə doktorları Azər Turan və Nərgiz Cabbarlıdır. "Narın Düşüncələr"in zərif və titrək işığı - insanla dünyanı vəhdətə gətirən ən qırılmaz telləri daha da möhkəmləndirmək, həyatımızın məna bolluğunun dərinliyinə varmaq enerjisini daşıyır. Onun əsas məqsədi - yaşadığımız tarixi zamanın yaradıcı ideya qaynaqlarını oyatmaqdan ibarətdir. Bu aforizm və lakonizmlər dünyanın mahiyyətini inteqralında dərk etməyə çalışan canlı fikir damlalarıdır.
Kitabın müəllifi fəlsəfə elmləri doktoru, professor Rahid Ulusel Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının baş elmi işçisidir. Fəlsəfə, estetika, kulturologiya, filologiya və tənqidin aktual problemlərinə dair sanballı əsərləri Azərbaycanda və xaricdə çap edilib. Elmi nailiyyətləri sırasında harmoniya fəlsəfəsi, tarixi inkişafın diasinxroniyası, fəlsəfi poeziya və türk sivilizasiyasının sistemli tədqiqi, homouniversalizm konsepsiyası əsas yer tutur. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin, AMEA Fəlsəfə İnstitutunun Dissertasiya Şurasının, Fəlsəfə Cəmiyyətlərinin Beynəlxalq Federasiyasının üzvü, Biokosmologiya Assosiasiyasının Yaxın Şərq üzrə vitse-prezidentidir. Humanitar elmlər üzrə keçirilən bir sıra beynəlxalq konqreslərdə (ABŞ, İsveç, Yunanıstan, Koreya və s.) Azərbaycanı təmsil edib.
Kitabdan seçmələri oxuculara təqdim edirik.
Rahid ULUSEL
Üçüncü minillik zaman kimi başlayıb, epoxa kimi yox.
lll
Həqiqət körpə uşaq kimidir - yıxıla-yıxıla böyüyür.
lll
Yeni Çağ onda başlayacaq: İnsan dağıtmadan qurmaq sənətinə yiyələnəndə.
lll
Dünya - sonuna çatmaq üçün deyil, yolu ilə getmək üçündür.
lll
Gələcək - gəlmir, gətirilir.
lll
Vətən yoxdur: vətəndaşlıq vətənpərvərlikdən aşağıdırsa.
lll
Azadlığın anatomiyası: İnsanlar öz həyatını dəyərləndirdikləri dərəcədə onun uğrunda mübarizə aparırlar.
lll
Sivilizasiya onu tapdayanları daha çox yadında saxlayıb.
lll
Aforizm - mütəfəkkirin strategiyasıdır.
lll
Elitar mədəniyyət ən yüksək səviyyəsinə aforizmdə çatır.
lll
Alim dünya ilə danışır. Şair dünyanı danışdırır.
lll
Pillələrlə kimi hündürlüyə qalxır, kimi yüksəkliyə.
lll
Özün ol. Özün olmayanda yerinə başqası dolur.
lll
Bir çox xalqlar yumruq olmaqdan şəhadət barmağı olmağa keçə bilməyib.
lll
Qafa, adətən, ölkəsinin ölçülərini alır.
lll
İnsanların əhliləşdirilməsi: bunu tarix boyu heyvanlar həyata keçirib.
lll
Mədəniyyətlər öz dilində danışanda, bir-birini daha yaxşı başa düşür.
lll
Miloslu Veneranın qırılmış qolları iki min ildir ki, sənətə və gözəlliyə məbəd tikir.
lll
Aralarındakı körpüləri yandıranlar eyni uçuruma yuvarlanırlar.
lll
İnsanlarla məsafə saxlamasan, onlarla doğmalaşa bilməzsən.
lll
Dünyanın maddi nemətləri nə qədər çox olsa da, həmişə onun qıtlığını çəkənlər və içində üzənlər var.
lll
Atılan, lakin dəyməyən güllələr sonrakı müharibələrə saxlanılır.
lll
İnsan yalnız sındırılandan sonra məlum olur ki, o, şüşədən imiş.
lll
Düz qırmızı xəttə çatanda, arxada da, öndə də uçurum olduğunu görürsən.
lll
Vicdanını itirənlər həmişə onu başqalarının ayaqları altında tapırlar.
lll
Adamlar kiçildikcə, hündürləşir aralarındakı divarlar.
lll
Əsas funksiyadır: onu icra edən həmişə tapılır.
lll
Paleolit çağında atılan bumeranq hədəfinə çatmasa, bəşəriyyəti də özü ilə birlikdə arxaik zamanlara qaytaracaq.
lll
Bir yerdə öldürülən həqiqət min yerdən daha böyük qüvvətlə fışqırır.
lll
Əl-ayağına dolaşanları qırdıqca, daha çıxılmaz tələyə düşəcəksən.
lll
Həyat, gələcəyi keçmişindən böyük olanda irəliləyə bilir.
lll
Dünyaya öldüyün günün səhərinin gözü ilə bax! Nə görürsən, dostum?!
lll
Çoxu diqqətlə qulaq asır - elə başa düşmədiyindən.
lll
Dünyada o qədər absurd var ki, o olmayan yerə ayağını basanda boşluğa düşüb yıxılırsan.
lll
Ölənin nəyinə ağlayırıq... Bəlkə, həm də ölüncəyədək onda doğulmayana?!.
lll
İnsan var ki, aldanmağı və özünü məharətlə aldadılmış kimi göstərməyi ona aldatmağı və aldatmağa məharətlə səy göstərməyi qədər ləzzət verir.
lll
Haram - qudurdur, Halal - doyurur.
lll
Yəqin dünyanın ən mənasız dili - diplomatiyadır. Çünki burada insan yox, tərəf iştirak edir.
lll
Kosmosdan açıq şəkildə görünür: ikiüzlülük - iki üzün ortasında yerləşir.
lll
Dünyanın ən dəqiq snayperi - həqiqət.
lll
Aforizmlər mədəniyyət cəbhəsində 300 spartalı tək döyüşür.
lll
Yuxudakı yox, gerçəkdəki uyqu - yalan.
lll
Qaranlıq - işıq sürətini yalnız beyinləri fəth edəndə alır.
lll
Özünü tapmayanı Tanrı da axtarmır.
lll
Üfüqlər ona görə hamının dostudur ki, heç kimi sıxmır, hər kəsi özündən daha artıq olduğunun dalınca yürüdür.
lll
İndinin sol qolu - Keçmiş, sağ qolu - Gələcəkdir.
lll
Çağı görmək üçün gərək onun içindən piyada keçib, sərhədlərini adlayıb kənarında dayanasan.
lll
Pəncələrinə təkan verib yuxarı sıçra: görəcəksən ki, əsl yüksəklikdə hamı bərabərdir.
lll
Həqiqətlər sərt şəkildə üz-üzə gələndə də toqquşub bir-birini sıradan çıxarmır, ustalıqla çevrilib yanaşı dayanır və birgə irəli baxırlar.
lll
Vicdanın ekoloji böhranı mənəviyyat quraqlığı yaradır.
lll
Çoxları uzun illər ölü ruhunun meyitini sürüyür diri canında.
lll
Sadəlik - insanın öz təbii keyfiyyətlərini heç bir rəng qatılmadan tam dolğunluğunda təzahür etdirmək mədəniyyəti, qarşısındakını yetərincə dəyərləndirmək bacarığı, əxlaqın istedadıdır.
lll
Onlara layiq olan heç bir cəza tapa bilmirlər - Azadlıq uğrunda vuruşanlara.
lll
Zamanı idarə etməyin yolu yalnız o halda tapılır ki, əbədiyyətin yaradıcı anlardan ibarət olduğu dərk edilir.
lll
Sən mənə şübhə ver, mən ondan inam yaradım.
lll
Qənaət - qazancın yarısı, bədxərclik - iflasın hamısıdır.
lll
Nə qədər əhəmiyyətli söz desələr də, dünya təsadüfi adamlara inanmır.
lll
Dilucu salamlaşmalar - səthi münasibətlərin status-kvosudur.
lll
Qibtə, həsəd, paxıllıq: dərin psixoloji əsaslara malik olmayan toplumlar bunları fərqləndirə bilmir.
lll
Süzgəc-yaddaş - şüur axınında xilaskar: o, insan xarakterini dəyər münasibətləri və keyfiyyət meyarları təməlində möhkəmləndirir.
lll
Doğru sözü dolama deyən kəs təkcə manevr etmir, həm də psixoloji naturalizmin yeni modusunu təqdim edir.
lll
İnsanın qarşısına divarlar, o - daş olmadığından çəkilir.
lll
Azadlıq hissini itirənlər - sürü instinkti qazananlardır.
lll
Kəndir iki qulu birləşdirir, iki bəyi yox.
lll
Sənə sürünürlərsə, - sənə dırmanacaqlar.
lll
Biganəliyimiz begemot tək əsnəyir.
lll
Öz qəlbinin yolu ilə getməyənlər bu dünyanın çalın-çarpaz yollarında azırlar.
lll
İnsan başından doğulur ki, yəni sən ayaqlarınla yox, başınla yeriyəcəksən.
lll
Qəfil parlayan şöhrət ikisindən birini kor edir: ya baxanları, ya baxılanı.
lll
Toz həqiqət dənəciklərini yer üzündən süpürəndən sonra qalxır.
lll
Bütün artıqlarını atandan sonra nə qədər zəngin olduğunu görəcəksən.
lll
Əsgərlər əks cəbhələrdə döyüşsələr də, ortada ölürlər.
lll
Sözün doğrusunu bütün kəskinliyi ilə birbaşa deyənləri ağıllı və tədbirli adam saymamaqla cəmiyyət nə qədər aldanır və uduzur.
lll
Mövqelər bir-birini əzəndə də, həqiqətlər bir-birini tapdamır.
lll
Milli özünüdərketmə - bu dünya içində bir dünya olmaq düşüncəsi.