"Mən bir neçə gün əvvəl gözəl Qəbələ şəhərində oldum, israilli dostlarımla birgə Yerusəlim Simfonik Orkestrinin ifasında Sergey Raxmaninovun fortepiano və orkestr üçün 4 nömrəli konsertini dinlədim. Mən oturub fikirləşirdim: Azərbaycan Respublikası - Cənubi Qafqazın gözəl və qonaqpərvər ölkəsi, İsrailin Avrasiyada strateji tərəfdaşı dünya səviyyəli gözəl musiqiçilərin bir araya gəldiyi məkana, əsl dostluq, əməkdaşlıq, tərəfdaşlıq, tolerantlıq və həqiqi multikulturalizm platformasına necə çevrilib. Qürur duyuram ki, məşhur Yerusəlim Simfonik Orkestri X Qəbələ Beynəlxalq Musiqi Festivalında iştirak edib".
Bu barədə beynəlxalq münasibətlər sahəsində tanınmış israilli ekspert, İsraildəki "Cəmiyyət üçün beynəlxalq layihələr" qeyri-hökumət təşkilatının rəhbəri Arye Qut İsraildə çıxan nüfuzlu ingilisdilli "The Jerusalem Post" qəzetində dərc edilmiş "Azərbaycan-İsrail mədəni əməkdaşlığı inkişaf etməkdə davam edir" sərlövhəli məqaləsində yazıb.
Məqalə müəllifinin yazdığına görə, bu mövsümdə 80 illik yubileyini qeyd edən Yerusəlim Simfonik Orkestri 1930-cu illərin sonunda Fələstin radiosunun orkestri kimi yaradılıb. 1948-ci ildə Milli Radionun Orkestrinə çevrilib və "Kol Israel Orchestra" kimi tanınıb. 1970-ci illərdə orkestrin heyəti genişləndirilib və İsrail radiosunun Yerusəlim Simfonik Orkestrinə çevrilib.
"X Qəbələ Beynəlxalq Musiqi Festivalı Heydər Əliyev Fondunun dəstəyilə keçirilib. Ongünlük festival pianoçuların yubiley müsabiqəsini, klassik musiqi axşamlarını və ənənəvi folklor musiqisindən ibarət konserti əhatə edib", - deyə Arye Qut məqaləsində yazır.
Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyevanın festival iştirakçılarına müraciətində qeyd edilir ki, Azərbaycan xalqı öz mədəniyyətini, dilini, ədəbiyyatını, poeziyasını və musiqisini həmişə qiymətləndirib. Muğam, aşıq sənəti, xalq mahnıları və rəqsləri əsrlərin dərinliklərindən müasir dövrümüzə qədər bizə gəlib çatıb.
Arye Qut məqaləsində Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyevanın beynəlxalq festivalın iştirakçılarına təbrik məktubundan sitatlar da gətirib: "2018-ci il bizim üçün əlamətdar bir ildir. Bu il Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti - bütün müsəlman Şərqində ilk dəfə çoxmillətli və çoxpartiyalı parlamenti olan, qadınlara kişilərlə bərabər seçki hüquqlarının verildiyi respublikanın yaranmasının 100 illiyi qeyd edilir. Yüz il əvvəl də, indi də xalqımızın demokratiya və azadlıq uğrunda tarixi seçimi dəyişməz qalıb… Azərbaycanda klassik musiqi sənəti hər zaman yüksək qiymətləndirilib. Şərq və müsəlman aləmində ilk opera məhz Azərbaycanda yaranıb və səhnəyə qoyulub. Təsadüfi deyil ki, ölkəmiz regionun qeyri-rəsmi "musiqi paytaxtı" adını qazanıb. Azərbaycanda mütəmadi olaraq müxtəlif növ və janrlar üzrə çoxsaylı musiqi festivalları təşkil edilir. Qəbələ festivalı onların arasında xüsusi yer tutur... Qəbələ festivalı Azərbaycanın və bütün Cənubi Qafqazın mədəni həyatında yeni və gözəl ənənənin təməlini qoyub, beynəlxalq musiqi tədbirlərinin sırasında öz layiqli yerini tutub. Klassik musiqi peşəkarları və pərəstişkarları arasında onun nüfuzu getdikcə artır".
Dünya şöhrətli dirijor və violonçel ifaçısı, festivalın bədii rəhbərlərindən biri Dmitri Yablonski isə "The Jerusalem Post" qəzetinə məxsusi müsahibəsində deyib: "Qəbələ Beynəlxalq Musiqi Festivalı Heydər Əliyev Fondunun gözəl təşəbbüsüdür. Bu tədbir təşkilatçılığına görə dünyada keçirilən beynəlxalq musiqi festivalları arasında ən yaxşılarından biridir. Ənənəvi olaraq hər il keçirilən festivalda dünyanın ən məşhur musiqi qrupları, kamera və simfonik orkestrləri, dünya şöhrətli ifaçılar və musiqiçilər öz bacarıqlarını nümayiş etdirmək məqsədilə bir yerə toplaşırlar".
Dmitri Yablonski mədəniyyət və incəsənət sahələrində Azərbaycan və İsrail arasında dostluq münasibətlərinə öz dəstəyini ifadə edərək deyib: "Azərbaycan, həmçinin, bir neçə etnik və dini qrupun, o cümlədən, zərdüştiliyin, xristian və yəhudi icmalarının vətənidir. Yəhudi xalqı Azərbaycanda hər hansı diskriminasiya, sıxışdırma, təhqir, təqib və ya antisemit hərəkətlə heç vaxt qarşılaşmayıb. İsrail Dövləti Azərbaycanda yəhudi icmasına olan səmimi və xüsusi münasibətə görə Prezident İlham Əliyevə minnətdarlığını və dərin ehtiramını dəfələrlə bildirib", - deyə Dmitri Yablonski əlavə edib.
Yerusəlim Simfonik Orkestrinin direktoru Yair Ştern "The Jerusalem Post" qəzetinə məxsusi müsahibəsində bildirib ki, Azərbaycan-İsrail münasibətləri pozitiv strateji tərəfdaşlıqdır. "Azərbaycan sivilizasiyalararası və konfessiyalararası dialoqun əsl modelidir. Tolerantlıq və multikulturalizm Azərbaycan cəmiyyətinin mühüm əsaslarıdır. Azərbaycan multikulturalizmin və tolerantlığın milli ənənələrinin inkişafı və möhkəmləndirilməsi üçün zəruri siyasi və sosial şəraitin yaradılması istiqamətində mühüm addımlar atıb", - deyə Ştern qeyd edib.
Arye Qut məqaləsində diqqətə çatdırır ki, X Qəbələ Beynəlxalq Musiqi Festivalı təkcə xarici qonaqlar üçün deyil, Qəbələ sakinləri üçün də mənəvi birliyin uğurlu platformasına çevrilib. "Bu cür festivalların məqsədi xoşməramlı insanlar arasında əlaqələrin sərhədlərini genişləndirməkdir. Təcrübə göstərir ki, bu cür tədbirlər özünü daha çox doğruldur. Birincisi, incəsənətin istənilən forması kimi, musiqi sərhəd və milliyyət tanımır. O, insanlarla hər hansı diplomatdan daha yaxşı dildə danışa bilər. Elə bir dildə ki, insanlar tərəfindən qəlbən başa düşülür və bəşəriyyət tərəfindən icad olunmuş bütün ciddi coğrafi və ərazi sərhədlərini aşaraq insanları birləşdirir. İkincisi, Azərbaycanın musiqi mədəniyyəti dünya mülkiyyətinə çevrilir. Azərbaycan bəstəkarlarının əsərləri dünyanın ən yaxşı musiqiçilərinin proqramlarına daxil edilib", - deyə Arye Qut vurğulayır.
Məqalə müəllifinin fikrincə, Qəbələ festivalının özünəməxsusluğu, həm də bu möhtəşəm konsertlərə sərbəst girişin olmasındadır. "Musiqisevərlər özlərinə yaxşı yer tutmaq üçün hər axşam kamera musiqisi zalının ətrafına yığışırdılar. Sonra insanlar daha böyük konsert üçün açıq səma altında quraşdırılmış səhnənin yerləşdiyi məkana toplaşdılar. Açıq səma altında konsertlər müstəsna dərəcədə populyardır. Bu konsertlərə faktiki olaraq o qədər tamaşaçı gəlmişdi ki, festivalın təşkilatçıları bir neçə dəfə yük maşınlarında əlavə stullar gətirərək onları səhnəyə baxan yaşıl yamacda quraşdırmalı oldular. Hər konsert səmimi alqışlarla başa çatırdı", - məqalə müəllifi nüfuzlu "The Jerusalem Post" qəzetində belə yazır.
Arye Qutun fikrincə, intəhasız isti və günəşli günlər, sakit axşamlar və aylı gecələr dünyanın ən yaxşı musiqiçilərinin ürəyincə idi. "Qəbələ Beynəlxalq Musiqi festivalı Qafqaz dağlarının düz ətəyində, ağacların sıx olduğu gözəl məkanda keçirilib. Festival insanı valeh edir, gözəllik və musiqi mükəmməlliyi barədə dərin təəssürat oyadır, yaddaşlara həkk olunur. Bu festival mahiyyətcə, klassik musiqi bayramıdır, lakin muğam - Azərbaycanın ənənəvi xalq musiqisi X Qəbələ Beynəlxalq Musiqi Festivalını çox gözəl tamamlayırdı. Muğam festivalın ayrılmaz hissəsidir.
Azərbaycan multikulturalizmi reallıqda da Qəbələ Beynəlxalq Musiqi Festivalında öz əksini tapmışdı. Bu, xalqların, mədəniyyətlərin, dinlərin və musiqinin yanaşı yaşamasını və harmoniyasını əks etdirirdi və bunları yalnız Azərbaycanda görmək olar", - deyə Arye Qut İsrailin nüfuzlu ingilisdilli "The Jerusalem Post" qəzetində fikrini yekunlaşdırır.
Sözügedən musiqi festivalı barədə növbəti geniş məqalə Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində ərəb dilində nəşr olunan və böyük oxucu kütləsinə malik "Əl Fəcr" qəzetində dərc olunub.
İyulun 30-dan avqustun 7-dək keçirilmiş beynəlxalq musiqi festivalında iştirak etmiş qəzetin baş redaktoru Şərif əl Bəsilin müəllifliyi ilə dərc olunan məqalədə hər il dünyanın və Azərbaycanın nüfuzlu musiqiçilərinin iştirakı ilə təşkil olunan beynəlxalq musiqi festivalı və ona ev sahibliyi edən füsunkar Qəbələ barədə ətraflı söhbət açılır. Qeyd edilir ki, festivalın konsertlərindən biri Azərbaycanın dünyaca məşhur bəstəkarı Qara Qarayevin 100 illik yubileyinə həsr olunub. Festivalda Azərbaycanın dahi bəstəkarının, həmçinin digər tanınmış musiqiçilərin əsərlərindən, Azərbaycan xalq musiqi janrı olan muğamın incilərindən heyranlığını bölüşən müəllif bu möhtəşəm festivalın artıq on ildir ənənəvi olaraq Qəbələdə keçirildiyini bildirir.
Yazıda tədbirə ev sahibliyi edən Qəbələnin füsunkar təbiətini təsvir edən Şərif əl Bəsil bu ecazkar təbiət möcüzəsinin əbəs yerə Birləşmiş Ərəb Əmirliklərindən olan turistlərin ən sevilən istiqamətlərindən birinə çevrilmədiyini vurğulayır.
Müəllif yazıda bu möhtəşəm musiqi festivalının təşkilində, həmçinin, Azərbaycan mədəniyyətinin və incəsənətinin dünyaya tanıdılması istiqamətində Heydər Əliyev Fondunun və Fondun prezidenti Mehriban Əliyevanın fəaliyyətini xüsusi qeyd edir.
Baş redaktor, eyni zamanda, Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidenti, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, UNESCO-nun və ISESCO-nun xoşməramlı səfiri Mehriban Əliyevanın böyük humanizm, qayğı və vətənpərvərlik tərənnüm edən xidmətlərindən bəhs edir. Müəllif qeyd edir ki, X Qəbələ Beynəlxalq Musiqi Festivalının təntənəli açılış mərasimində Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban Əliyevanın festival iştirakçılarına təbrik məktubu oxunub.
Məqalədə bildirilir ki, Azərbaycan mədəniyyətinin və incəsənətinin dünyada tanıdılmasında əvəzsiz xidmətləri olan Mehriban Əliyeva Azərbaycan muğamının, tolerantlıq dəyərlərinin dünya miqyasında tanıdılması, mədəniyyətlərarası dialoqun qurulması və təşviq edilməsi istiqamətində mühüm işlər görür. Həmçinin, yazıda Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyevanın Azərbaycanda təhsilin və mədəniyyətin inkişafı sahəsində gördüyü işlərdən, xeyriyyəçilik fəaliyyətindən bəhs olunur.
Məqalədə baş redaktor X Qəbələ Beynəlxalq Musiqi Festivalının iştirakçılarının tədbirlə bağlı fikirlərini də oxuculara təqdim edir.
Şahanə MÜŞFİQ
çap et