Yağıntı davam edəcək - SABAHIN HAVASI
İsveçrə “Avroviziya-2024”ün qalibi olub
Ön sıraya çıxdıq, Ustad!
QOŞA HEYKƏL
Haqqımızda
|
Əlaqə
|
Mobil versiya
|
Köhnə 525
|
Əsas səhifə
Bütün xəbərlər
Siyasət
Sosial
İqtisadiyyat
COP29
Mədəniyyət
İdman
Dünya
Qarabağ
Ədəbiyyat
Digər
Şəhidlər-qazilər
"525" - 30
Ədəbi köşk: Nə var, nə yox?
Müsahibə
Region
Rəsmi
Şou-biznes
525-ci qəzetə yubiley təbrikləri
"525" - 25
Faydalı
Media
Turizm
Maraqlı
Təhsil
Texnologiya
Son xəbərlər
12 May 2024
20:30
" ABŞ İsraili dəqiq silahlarla təchiz etməyi dayandırmayıb" -
Blinken
20:18
Ölkə ərazisində qeyri-sabit hava şəraiti mayın 15-ə qədər davam edəcək
20:00
Gürcüstan parlamenti mayın 14-də qalmaqallı qanuna üçüncü oxunuşda baxacaq
19:47
"Fransanın siyasi dairələri təxribatçı əməllərini davam etdirirlər" -
İcma
19:29
Yağıntılı hava şəraiti davam edir, bəzi rayonlara dolu düşüb
19:10
Meksika sahillərində 6,4 maqnitudada zəlzələ baş verib
19:05
Zurabişvili "xarici təsirin şəffaflığı haqqında" qanunun icrasını noyabra qədər təxirə salmağı təklif edib
18:41
ATƏT sədrinin Cənubi Qafqaza səfərinin vaxtı məlum olub
18:16
Kosova Serbiya dinarından imtina edir
18:03
Gürcüstan parlamentin sədri: Nə ABŞ, nə də Avropa ölkəmizdəki təsirlərinin şəffaflığını istəyir
17:46
Bu gün İrəvanda hakimiyyət əleyhinə növbəti aksiya keçiriləcək
17:25
Sahibə Qafarova Asiya Qadın Forumunda iştirak edəcək
17:09
Azərbaycan Əfqanıstana başsağlığı verib
16:54
XİN-dən Braziliyaya
BAŞSAĞLIĞI
16:34
Yollarda görmə məsafəsi məhdudlaşacaq -
XƏBƏRDARLIQ
16:17
FHN-dən gözlənilən hava ilə əlaqədar əhaliyə
MÜRACİƏT
16:01
DİM 25 minə yaxın şagird və abituriyent üçün imtahan keçirib -
YENİLƏNİB
15:56
Azərbaycan Könüllüləri Ulu Öndərin xatirəsini yad ediblər
15:48
Güclü külək meteohəssas insanlar üçün əlverişsiz olacaq
15:26
Rusiya sərhədçiləri Zəngəzurda keçid məntəqələrini bağlayır
15:06
Bu gün 400-dən çox namizəd dövlət qulluğu vəzifələri üzrə imtahan verib -
YENİLƏNİB
14:37
Nigeriyada silahlı dəstələrin hücumu nəticəsində 30 nəfər ölüb
14:14
Qəzza zolağında 2 gündə İsrailin 5 hərbçisi ölüb
13:45
Şalva Papuaşvili: Aİ və NATO-nun qapıları neçə illərdir üzümüzə bağlıdır
13:19
Gürcüstanda tələbələr tətilə və etiraz aksiyasına başlayacaqlar
13:02
İsrail Ordusu İordan çayının qərbində əməliyyat keçirir
12:44
Yağıntı davam edəcək -
SABAHIN HAVASI
12:21
Messinin 11 oyunluq seriyası başa çatdı
12:03
Külək güclənəcək, arabir yağış yağacaq -
XƏBƏRDARLIQ
11:49
Ermənistanda əsgərlikdən yayınma cəzaları sərtləşdirildi
11:37
Qırmızı dənizdə 4 PUA vurulub
10:54
Rayonlarda yağış yağıb, şimal-qərb küləyi əsib -
FAKTİKİ HAVA
10:42
Ərdoğan və Miçotakis bir sıra sahələr üzrə əməkdaşlıq sazişləri imzalayacaqlar
10:27
Ukrayna Ordusu Xarkovun bir sıra mövqelərindən
GERİ ÇƏKİLDİ
10:11
Britaniya Ukraynaya rekord həcmdə hərbi yardım ayırıb
09:56
Yeni Zelandiyada 5,4 maqnitudada zəlzələ olub
09:47
"Böyük Dəbilqə": Azərbaycanın daha dörd cüdoçusu mübarizəyə başlayır
09:28
Volqoqrad Neftayırma Zavoduna dron hücumu olub
09:14
Səfirimiz Efiopiyanın XİN başçısı ilə COP29-u müzakirə etdi
09:00
Litvada prezident seçkilərinə səsvermə başlayıb
08:55
İsveçrə “Avroviziya-2024”ün qalibi olub
11 May 2024
23:07
"Qarabağ"ın "Zirə"ni məğlub etdiyi oyun -
VİDEO
21:59
DİN-dən vətəndaşlara XƏBƏRDARLIQ:
Sosial şəbəkələrdə yalan vədlər tüğyan edir
21:02
Əlaqələndirmə Qərargahının növbəti iclası Xankəndi şəhərində keçirilib
20:33
Lənkəranda yenidən zəlzələ olub
20:04
Zığ şosesində iki zolaqda sürət həddi endirilib
19:21
Azərbaycanda zəlzələ olub -
YENİLƏNİB
18:47
Beynəlxalq axtarışda olan 5 nəfər Rusiyadan Azərbaycana ekstradisiya edilib
18:31
86 nömrəli məktəbdə Ulu Öndərin 101 illiyi qeyd edilib
18:08
10 may Azərbaycanda bir xalq bayramına çevrilib -
Vilayət Quliyev
18:00
"Araz-Naxçıvan" "Turan Tovuz"a qarşı
17:57
Afterşoklar ola bilər
17:46
Zelenski tərəfdaş ölkələri silahlanma vədlərini yerinə yetirməyə çağırıb
17:23
Gürcüstan Aİ ilə bağlı xarici siyasətini dəyişməyəcək
17:10
Rəfahda genişmiqyaslı əməliyyat planında qərarlıyıq
17:00
"Araz-Naxçıvan" - "Turan-Tovuz":
Heyətlər
16:57
Dibala ən yaxşı seçildi
16:44
“Xarıbülbül” festivalına ICESCO-ya üzv ölkələr də qatılıb
16:33
Milli Məclis Parlamentlərarası İttifaq ilə birgə iclas keçirə bilər
16:28
Rusiyanın Baş nazirinin 10 müavini olacaq
16:25
Şuşada “Xarıbülbül” festivalı başlayıb, Prezident və birinci xanım açılışda iştirak ediblər -
YENİLƏNİB 2
16:15
Güclü külək əsəcək, çaylardan sel keçəcək
16:07
Azərbaycanda ekoloji təmiz nəqliyyat vasitələrinin maliyyələşdirilməsinə lizinq mexanizmi tətbiqi edilə bilər
16:00
“Real” - “Bavariya” oyunundakı qərarı Martsinyaka baha başa gəldi
15:56
Azərbaycan cüdoçuları Avropa Kata turnirində bürünc medal qazanıblar
15:46
Fransadakı AES-in inzibati binasında baş verən yanğın söndürülüb
15:40
"Napoli" Xviçanın maaşını 6 dəfə artırır
15:34
Donetsk və Luqanska raket zərbələri endirilib, 9 nəfər ölüb
15:28
Heydər Əliyev Fondu qısa vaxt ərzində əldə etdiyi nailiyyətlərə görə təbrikəlayiqdir
15:24
Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin 25 illik yubileyi TÜRKSOY-un baş ofisində qeyd olunub
Son xəbərlərin davamı »
İstəyimiz – Ay işığı
Yazar
Oxunub:
2610
dəfə
a
-
A
+
26.11.12 10:45
Fərid HÜSEYN
KAMAL
ABDULLANIN
“
LABİRİNT
”
HEKAYƏLƏR
KİTABI
HAQQINDA
Kamal
Abdullanın
“
Labirint
”
adlı
kitabındakı
hekayələr
,
doğrudan
da
,
adamı
labirintə
,
çıxılmazlığa
salır
.
Ağlın
,
mifin
və
qəlbin
gücü
ilə
yazılmış
hekayələrdən
“
Labirint
”
hekayələr
silsiləsinə
–
həyatla
,
düşüncəylə
,
ürəklə
yazılmış
hekayələrə
,
daha
sonrasa
“
Bilgə
əhvalatları
”
silsiləsinə
vardıqca
başa
düşürsən
ki
,
doğrudan
da
,
labirintdəsən
,
heç
yana
,
heç
yönə
çıxışın
yoxdur
.
Onda
,
bəs
bu
labirint
nədir
?
Yoldur
,
hər
təzə
yola
çıxış
tapa
-
tapa
uzaqlaşdıqca
,
sonu
tapmaq
eşqin
,
əvvəli
itirmək
əzabınla
hesablaşmalı
olur
.
Hər
təzə
yolun
tapılışının
bəxş
etdiyi
sevinc
,
itirdiyin
yolların
(
ömrün
)
ağrısına
bəs
edirmi
,
vallah
bunu
,
məncə
,
yazıçı
da
bilməz
?
Nəyə
görə
K
.
Abdulla
qələmini
sınadığı
bütün
janrlarda
uğurlu
əsərlər
yaza
bilir
?
Kamal
müəllimin
bütün
bədii
əsərlərini
oxumuş
bir
adam
kimi
bu
sual
məni
düşündürdü
.
Qənaətim
budur
ki
,
o
,
hansı
mövzuda
yazırsa
-
yazsın
toxunduğu
məsələni
göstərmək
yox
,
çözmək
,
əl
atıb
nüvəsindən
“
niyəsini
”
çıxarmaqla
məşğuldur
.
Onu
antik
insandan
,
bu
gün
öz
bağında
, “
köhnə
məhlə
”
sində
oturub
nərdtaxta
oynayan
,
ömrün
uzaqlığına
baxan
sadə
insan
da
düşündürür
.
Və
bu
məsələləri
çözmək
onu
heç
də
aparıb
“
ağ
günə
çıxarmır
”,
əksinə
labirintə
salır
.
Kamal
müəllimin
labrinti
Ernest
Heminqueyin
labirintini
deyil
,
o
hər
yolun
sonuna
təzə
çıxış
tapır
.
Nə
də
Kafkanın
K
-
sı
kimi
nə
“
Qəsr
”
çıxılmazlığında
,
nə
də
təcridxana
(“
Məhkəmə
”)
yolsuzluğunda
qalmır
,
həmin
labirintdə
çıxışsızlığın
da
yolu
var
.
K
.
Abdulla
insanın
,
hadisənin
mahiyyətinə
birbaşa
enmir
,
hesablaşma
sərgiləmir
,
o
insana
“
ha
yavaş
-
yavaş
,
ha
yavaş
-
yavaş
”
çatmağa
çalışır
.
“
Labirint
”
strukturu
Sizə
elə
gəlməsin
ki
,
K
.
Abdulla
digər
həmkarları
kimi
“
Labirint
”
adlı
hekayəsinin
adını
kitaba
verib
.
Üç
hissədən
ibarət
kitab
– (“
Hekayələr
” (
Bakı
, 2009)
kitabından
, “
Labirint
”
silsiləsindən
və
“
Bilgə
əhvalatları
”
silsiləsindən
)
öz
-
özlüyündə
bir
labirint
effekti
yaradır
.
“
Dəvə
yağışı
”, “
Parisin
seçimi
”, “
Son
gəliş
”, “
Çəngəl
çiçəyi
”, “
Adaşlar
”
adlı
hekayələr
daxil
edilmiş
hissə
ağlın
,
elmin
,
düşüncələrin
və
düşündüklərinin
nəticəsindən
doğan
mənzərələrdir
.
Elm
və
ağıl
.
“
Ay
işığı
”, “
Kamera
teatrı
”,
“
Üçrəng
pişik
balası
”, “
Bir
yay
axşamı
”, “
Sirri
-
Zəmanə
”, “
Labirint
”, “
Pəncərə
”
və
“
Bir
sevgi
hekayəti
”
adlı
hekayələrdəsə
daha
çox
həyatla
bağlı
məsələlər
çözülür
.
Həyat
.
“
Qədiməli
kişi
və
onun
bülbülü
”, “
Köhnə
məhlə
”, “
Tumsuz
nar
”, “
Uca
qaya
başında
”
adlı
hekayələrsə
xatirələr
,
xatırlamalarla
nəql
olunur
.
Xatirələr
.
Elm
və
ağıl
,
həyat
,
xatirələr
.
Normal
təhsilli
,
həyat
şəraiti
olan
bir
insanın
bütün
həyatı
bu
üç
çıxılmazlıqlardan
,
labirintdən
ibarət
deyilmi
?
Kitabın
xatırlamalarla
şərh
olunan
“
Bilgə
əhvalatları
”
silsiləsiylə
sona
çatması
heç
də
elə
-
belə
deyil
.
Bəyəm
insan
öz
xatirələrinin
labirintində
deyilmi
?
Nəyə
görə
uzun
ömür
yaşayan
insanlar
daim
keçmişdən
danışırlar
?
Çünki
keçmişləri
gələcəklərindən
böyükdür
.
Ona
görə
də
insan
yaşadıqlarının
–
xatirələrindən
qaça
,
uzaqlaşa
bilmir
.
Bu
effekti
duymaq
üçünsə
kitabı
tam
oxumaq
lazımdır
.
Kitab
bu
yolla
həm
də
yeni
struktur
təqdim
edir
.
Orxan
Pamuk
“
Mənzərədən
parçalar
”
kitabında
yazır
: “
Mən
hələ
ilk
romanım
“
Cövdət
bəy
və
oğulları
”
yazarkən
Pamuku
oxuya
biləcək
oxucular
yetişdirmək
haqqında
düşünürdüm
,
çünki
indi
də
türkcəm
bir
az
problemli
görünür
,
Türkiyədə
hələ
də
yazı
dilim
mübahisə
mövzusu
olaraq
qalır
”.
K
.
Abdulla
yeni
dil
üsulu
təqdim
edir
,
bunu
bəzən
də
bilərəkdən
edir
,
bəzən
də
obrazların
dili
tələb
edir
.
Nəticədə
yazıçının
öz
oxucuları
–
K
.
Abdullanın
əsərlərini
oxuya
bilənlər
–
yaranır
.
Məncə
,
həmin
oxucular
əlini
gözünün
üstünə
qoyub
dilin
daha
uzaq
sərhədlərini
görür
.
Amma
uzağı
görməyənlər
,
Azərbaycan
dilini
qulağının
və
gözünün
alışqanlığı
ilə
sevənlər
üçün
bütün
bu
şahmat
gedişləri
qədər
ağıllı
dil
gedişləri
qüsur
və
oyun
təsiri
bağışlayır
.
“
Ay
işığı
”
hekayəsi
“
Ay
işığı
”
K
.
Abdullanın
hekayələri
içində
ən
çox
sevdiyim
və
öz
ruhuma
ən
doğma
bildiyim
hekayədir
.
Ona
görə
yalnız
bu
hekayə
haqqında
yazmaq
istədim
.
Qısaca
sujeti
nəql
edim
,
Əşrəf
bazarda
çalışır
,
qardaşının
oxuması
üçün
əlindən
gələni
əsirgəmir
.
Əşrəf
qohum
-
əqrəbalarını
,
nəsillərini
yaxşı
tanıyır
,
sinə
-
dəftərdir
və
ailələrinin
keçmişini
yaxşı
bilir
.
Əşrəfin
atasının
xalası
Arifə
,
bacısı
oğlu
Alının
köhnə
sevgilisi
Pərini
almaq
eşqinə
düşdüyünü
biləndə
belə
bir
yalan
uydurur
: –
o
gecə
sən
toyamı
getmişdin
,
səhərə
yaxın
qayıdıb
gəldin
ha
,
mən
bax
,
bu
gözlərimlə
bunları
samanlıqdan
çıxan
gördüm
. ...
Ay
işığı
qəşəngcə
düşmüşdü
bunların
üstünə
,
kölgələri
də
həyətin
tufarıyla
əyilə
-
əyilə
gedirdi
,
amma
ətraf
zülmət
qaranlıq
idi
...
Alı
gəncliyində
Pərini
sevib
,
amma
Belorusiyada
hərbi
xidməti
bitirib
qayıdanda
rəsmi
arvadı
,
yəni
Əşrəfin
anası
ilə
qayıdıb
.
Alının
yolunu
gözləyən
Pəri
isə
bəxtindən
küsərək
ərə
getməyib
.
Alının
arvadı
öləndən
sonra
Pərini
alır
,
amma
bu
çox
gec
baş
tutur
.
Belə
ki
,
Arifə
xala
ölüm
ayağında
yalan
danışdığını
etiraf
edir
.
Əbdürrəhim
bəy
Haqverdiyevin
“
Ayın
şahidliyi
”
hekayəsində
Ay
həqiqətin
açılmasına
xidmət
edirsə
, “
Ay
işığı
”
hekayəsində
gizlinlərin
daha
dərində
saxlanmasını
reallaşdırır
.
Qəribədir
,
Alı
illərdi
tanıdığı
Pərinin
paklığına
yox
,
Ayın
vasitəsilə
uydurulmuş
yalana
inanır
: “
Ay
işığı
qəşəngcə
düşmüşdü
bunların
üstünə
”.
Həmişə
təmizlik
rəmzi
kimi
xarakterizə
olunan
Ay
bu
hekayədə
xudbinliyin
vasitəçisinə
çevrilir
.
Ay
əsatirlərdə
qadın
simvolu
olduğundan
,
sanki
rəqib
kimi
,
Pəriyə
öz
sevgisinə
çatmaqda
mane
olur
.
Hekayədə
maraqlı
bir
məqam
da
var
.
Təhkiyəçi
hekayənin
baş
qəhrəmanı
olsa
da
,
oxucu
heç
bir
savadı
olmayan
Əşrəfi
dominant
sayır
.
Çünki
hadisələri
nəql
edən
oxumuş
,
savadlı
olsa
da
,
hekayənin
süjeti
gününü
bazarda
keçirən
Əşrəfin
danışdıqlarından
ibarətdir
.
Yəni
,
baş
rolda
olan
heç
də
həmişə
qəhrəman
demək
deyil
.
Bu
“
Ay
işığı
”
hekayəsindəki
görümlülük
,
göstərmək
dinamikası
mənə
Bethoven
“
Ay
işığı
”
sonatasının
yaranması
haqqındakı
məlum
-
məşhur
məsələni
xatırlatdı
.
Bir
gün
Bethoven
dostu
ilə
Viyana
küçələrində
gəzərkən
piano
səsi
eşidir
.
Dostuna
deyir
ki
,
ifa
edən
kimdirsə
peşəkardır
.
Gedib
evin
qapısını
döyür
və
ifa
edəni
görmək
istədiyini
bildirir
.
Gələnin
kimliyini
biləndə
heyrətlənirlər
.
Bethoveni
musiqi
ifa
olunan
otağa
aparırlar
.
Bethoven
ifaçının
kor
olduğunu
biləndə
xahiş
edir
ki
,
ondan
ehtiyacı
olan
bir
şeyi
istəsin
,
çünki
ciddi
-
cəhdlə
qıza
kömək
etmək
niyyətindədir
.
Qızın
istəyi
isə
dahiyanə
əsərin
yaradılmasına
qığılcım
olur
:
–
Mən
koram
,
mənə
ay
işığını
başa
sala
bilərsizmi
?
Bethoven
“
Ay
işığı
”
adlı
dahiyanə
əsərini
elə
ifadə
edir
ki
,
kor
qızın
beynində
Ayın
təsəvvürü
formalaşır
və
sonralar
qız
Ayın
formasının
necə
ola
biləcəyini
,
necə
işıq
saçdığını
tam
dəqiqliyi
ilə
yaxın
adamlara
danışanda
,
insanlar
dəhşətə
gəlir
.
Şişirtmədən
deyə
bilərəm
,
bu
hekayədə
olub
-
bitənlər
insanın
gözünün
qarşısında
birəbir
canlanır
və
maraqlıdır
ki
,
hadisələr
sənə
real
təsir
bağışlayır
.
Kitabı
yerə
qoyandan
sonra
əsər
oxumaq
təsirindən
daha
çox
,
sənə
yerli
-
yataqlı
danışılmış
hadisə
təsirində
olursan
.
Hətta
bu
dərəcədə
öz
mənzərəsi
olan
hekayətdir
.
Elə
hekayətlər
var
,
onların
mənzərələri
yoxdu
,
oxuyursan
,
oxuya
-
oxuya
əlində
sadəcə
kitab
olduğunu
hiss
edirsən
,
elə
hekayətlər
də
var
ki
,
öz
mənzərəsi
ilə
səni
hadisələrin
içinə
salır
,
obrazlarla
ünsiyyətini
qurur
.
Əşrəf
,
Arifə
,
Pəri
,
Alı
bu
dəqiqə
də
mənim
üçün
məlum
adamlardılar
artıq
.
Şükür
,
Bethovenin
kömək
etdiyi
qız
kimi
kor
deyiləm
,
amma
istəyim
də
kor
deyil
: “
Kamal
müəllim
,
yeni
“
Ay
işığı
”
danışın
”.
Bizi Facebookda izləyin
Müəllifin digər yazıları
Yaddaş ağrılarının toplusu - Fərid Hüseyn yazır
10.04.22
...Yalvarıram, Tanrım, mənə səni doyunca düşünməyə bir gün saxla... - Fərid Hüseynin şeirləri
01.11.21
Tarixin qumar masası - Fərid Hüseynin şeirləri
15.03.21
“Bərpaçı” – gizli səslə yazılmış roman
14.04.14
"Gecə düşüncələri"ndə gördüyüm Anar
14.03.14
Yusif Səmədoğlunun gülüşü
11.03.14
Təbir caizsə (esselər silsiləsi)
28.10.13
Təbir caizsə (esselər silsiləsi)
21.10.13
Giliz kimi gəzərgi (esselər silsiləsi)- davamı
02.09.13
Giliz kimi gəzərgi (esselər silsiləsi)- davamı
26.08.13
Giliz kimi gəzərgi (esselər silsiləsi) - davamı
19.08.13
Giliz kimi gəzərgi (esselər silsiləsi)
10.08.13
Əsas səhifə
Bütün xəbərlər
Siyasət
Sosial
İqtisadiyyat
Kriminal
Mədəniyyət
İdman
Şou-biznes
Ədəbiyyat
Çap versiyası
© 2012-2024 525.AZ Müəllif hüquqları qorunur.
Sayt Mozilla Firefox, Google Chrome, Opera və Internet Explorer ver. 7.x ilə tam dəstəklənir. Məlumatdan
istifadə etdikdə istinad mütləqdir.