“525-ci qəzet”in 9 may sayında nələr var? - ANONS
Azərbaycanlı generalın Sankt-Peterburqa və Varşavaya səfəri
Aktrisanın şirin-acı həyat hekayəti - Telman Orucov yazır
Pul və ruh - Rövşən Yerfi yazır
Haqqımızda
|
Əlaqə
|
Mobil versiya
|
Köhnə 525
|
Əsas səhifə
Bütün xəbərlər
Siyasət
Sosial
İqtisadiyyat
COP29
Mədəniyyət
İdman
Dünya
Qarabağ
Ədəbiyyat
Digər
Şəhidlər-qazilər
"525" - 30
Ədəbi köşk: Nə var, nə yox?
Müsahibə
Region
Rəsmi
Şou-biznes
525-ci qəzetə yubiley təbrikləri
"525" - 25
Faydalı
Media
Turizm
Maraqlı
Təhsil
Texnologiya
Son xəbərlər
9 May 2024
09:48
Onlayn alış-veriş edənlərə qarşı dələduzluq etməkdə şübhəli bilinən şəxs saxlanılıb
09:40
Azərbaycan və Türkiyənin BMT-dəki nümayəndələri ikitərəfli münasibətləri müzakirə ediblər
09:31
Xarici İşlər Nazirliyi Faşizm üzərində Qələbə Günü münasibətilə paylaşım edib
09:24
Qazaxda narkotik yetişdirməkdə şübhəli bilinən şəxs saxlanılıb
09:13
Moskvada Heydər Əliyevin anadan olmasının 101-ci ildönümünə həsr olunmuş xatirə gecəsi keçirilib
09:05
Mehriban Əliyeva Faşizm üzərində Qələbə Günü münasibətilə paylaşım edib
8 May 2024
23:58
“525-ci qəzet”in 9 may sayında nələr var? -
ANONS
23:27
Alman generalın istintaqı dayandırıldı
23:18
Misir mediası: Qəzzada atəşkəslə bağlı danışıqlar bu gün başa çatıb
22:45
Hikmət Hacıyev BMT Baş katibinin köməkçisi ilə görüşüb
22:21
ABŞ Konqresinin üzvü Netanyahunu həbs etməyə çağırıb
21:53
Klaudio Bravo La Liqa klubundan ayrılır
21:49
“Rusiyanın iştirakı olmadan Ukrayna ilə bağlı təşəbbüslərin uğur qazanma şansı azdır”
21:38
ABŞ polisi Fələstinə dəstək düşərgəsini dağıdıb
21:37
“Ukrayna NATO silahları ilə belə Rusiyaya qalib gəlməyəcək”
21:26
Türkiyə səfiri Rəsulzadə adına liseyin şagirdlərini qəbul edib
21:22
Hakan Çalhanoğlu “İnter”də ayın futbolçusu seçildi
21:17
Britaniya Rusiyanın müdafiə attaşesini ölkədən çıxaracaq
21:09
Azərbaycan-Ermənistan sülh müqaviləsinin COP29-dan əvvəl imzalanması simvolik hadisə ola bilər
21:00
Azərbaycanlı generalın Sankt-Peterburqa və Varşavaya səfəri
20:53
1-ci Liqada 25-ci tur başladı
20:49
Paşinyan AİB-ni birlik ölkələrinin milli maraqlarını nəzərə almağa çağırıb
20:40
Afrika İttifaqı İsraili pisləyib
20:37
Bakıda və rayonlarda intensiv yağış yağıb, temperatur aşağı düşüb
20:35
Səfir Vilayət Quliyev məscidin açılış mərasimində iştirak edib
20:18
Ceyhun Bayramov İsrail diplomatı ilə post-münaqişə dövründə regionda mövcud vəziyyət barədə danışıb
20:14
Hindistan aviaşirkətində 90-a qədər reys ləğv edildi
20:00
Aktrisanın şirin-acı həyat hekayəti -
Telman Orucov yazır
19:50
Venesiya gündəlik ziyarətçilərdən 8 gündə 700 min avro qazanıb
19:25
Baham adaları Fələstini rəsmi olaraq dövlət kimi tanıyıb
19:10
COP29-a dəvət məktubu Bosniya və Herseqovina Rəyasət Heyətinin üzvünə təqdim olundu
19:08
Bolqarıstan Prezidenti Rumen Radevin Azərbaycana rəsmi səfəri başa çatıb
19:00
Pul və ruh -
Rövşən Yerfi yazır
18:54
Bolqarıstan Prezidenti və xanımı Milli Gimnastika Arenası ilə tanış olublar
18:48
Tanzaniyada qayığın batması nəticəsində 5 nəfər ölüb
18:33
Rusiya: Afrikadakı müstəmləkəçiliyin qalıqları aradan qaldırılmalıdır
18:19
"TikTok" ABŞ hökumətini məhkəməyə verib
18:08
Milli Məclisin sədri ilə Bolqarıstan Prezidenti arasında görüş keçirilib
18:07
Sinqapurda "F-16" qırıcısı qəzaya uğrayıb
18:03
Azərbaycan və Bolqarıstan prezidentləri mətbuata bəyanatlarla çıxış ediblər -
YENİLƏNİB -1
18:00
"Öpüş" -
"Bir rəsmin dedikləri"
17:55
Azərbaycanda yaradılan investisiya mühiti Slovakiya şirkətlərinin ölkəmizdə fəaliyyətini stimullaşdırır
17:42
Əli Əsədov və Cevdet Yılmaz arasında ikitərəfli görüş keçirilib -
YENİLƏNİB
17:33
Ərdoğan Əli Əsədovu qəbul edib -
YENİLƏNİB
17:19
Rusiyanın müvəqqəti işlər vəkili Estoniya XİN-ə çağırılıb
17:11
Əli Əsədov Cevdet Yılmazla 44 günlük müharibənin nəticələrini müzakirə edib
17:05
“Yaşıl gələcək naminə” adlı yaşıllaşdırma aksiyasına başlayır
17:01
Prezident İlham Əliyev Ərdoğana COP-29-a dəvət məktubu göndərib
17:00
Dünya mətbuatının Qarabağ mövzusuna baxışı
16:51
UNEC-də Ulu öndər Heydər Əliyevin 101-ci ildönümü qeyd olunub
16:49
Ombudsmanın Milli Preventiv Qrupunun üzvləri Bakı İstintaq Təcridxanasına başçəkmə həyata keçirib
16:39
Britaniya Rusiyanın hərbi attaşesini ölkədən çıxarır
16:33
AQTA Zaqatalada zəhərlənmənin səbəbini açıqlayıb, dönərxananın fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb
16:26
Müəllimlərin işə qəbulu üzrə müsabiqədə ilk - “ASAN Login” vasitəsilə qeydiyyat aparılacaq
16:18
İyirmi beş minə yaxın şagird Azərbaycan dili imtahanı verəcək
16:10
Bolqarıstan Prezidenti Ulu öndərin məzarını ziyarət edib
16:03
Azərbaycan lideri bolqarıstanlı həmkarını COP29-a dəvət edib
16:00
DAĞLAR, ÇAYLAR, AĞACLAR, ÇİÇƏKLƏR KİMİ SAF -
Rafael Hüseynov yazır
15:55
Rayonlarda leysan olacaq
15:54
"Bolqarıstan Azərbaycandan “yaşıl enerji”nin Avropaya tədarükü layihəsində maraqlıdır" -
Nazir
15:49
Azərbaycan və Bolqarıstan prezidentləri arasında geniş tərkibdə görüş olub -
YENİLƏNİB
15:38
"Kəpəz"in ilk transferi bilindi
15:33
Azərbaycan və İsrail XİN-ləri arasında məsləhətləşmələr keçirilib
15:28
Peşə təmayüllü siniflərə şagird qəbulu elan edilir
15:26
Marko Roys qərarını verdi
15:18
Həftəsonu 25 minə yaxın şagird Azərbaycan dilindən imtahan verəcək
15:16
Bolqarıstan prezidenti və birinci xanımın şərəfinə rəsmi nahar verilib
15:09
“Yay məktəbi”nə ərizə qəbulu başlayır
15:00
"Keçmiş tələbələrimiz bu gün auditoriyaya müəllim kimi daxil olurlar"
14:58
Üçtərəfli bəyanat aktuallığını qoruyur
Son xəbərlərin davamı »
Hüseyn Cavid yaradıcılığında qadın problemi
Yazar
Oxunub:
5603
dəfə
a
-
A
+
29.11.12 11:30
Sevinc Əsədova
Qərb
Universitetinin
magistri
Sosial
mədəni
düşüncədə
qadın
problemləri
bütün
dövrlərdə
mövcüd
olmuş
,
cəmiyyətin
həyatında
çox
mühim
əhəmiyyət
kəsb
etmişdir
.
Həmin
problemlər
XIX
və
XX
əsrlərdə
Azərbaycan
ziyalılarının
,
yazıçı
və
şairlərin
marağını
çəkmiş
və
onlar
qadın
azadlığı
uğrunda
ardıcıl
mübarizə
aparmışlar
.
Belə
yaradıcı
insanlardan
biri
də
Azərbaycanın
dahi
şairi
və
mütəffəkiri
Hüseyn
Caviddir
.
H
.
Cavidin
yaradıcılığında
qadın
problemi
,
ailədə
və
cəmiyyətdə
qadına
münasibət
,
qadının
yeri
və
rolu
məsələsi
də
mühüm
yer
tutur
.
Demək
olar
ki
,
Cavidin
elə
bir
əsəri
yoxdur
ki
,
orada
qadınla
bağlı
bu
və
ya
digər
məsələyə
toxunulmasın
.
İyirmi
iki
pyes
və
yüzlərlə
poema
və
şeirlərin
yaradıcısı
olan
H
.
Cavidin
əsərlərinin
bir
çoxu
qadın
adı
ilə
adlandırılmışdır
. (“
Afət
”, “
Maral
”, “
Şeyda
”, “
Şəhla
”
və
s
.).
Sənətkar
“
Şərq
qadını
”
şeirində
qadınının
cəmiyyətdə
durumunu
heç
də
ürək
açan
olmadığını
dilə
gətirir
.
Şeirin
elə
girişində
bu
qadını
belə
təqdim
edilir
: “
Mən
nə
idim
?
Şərqin
əzilmiş
qadını
! (
Biraz
sükut
...)
Mən
nə
idim
?
Uf
,
onu
heç
sormayınız
!
Varlığım
bir
quru
heç
”.
“
Varlığı
heç
olan
”
bu
qadın
gözəldir
.
Cəmiyyət
həyatında
yeri
məhdud
olsa
da
,
seksual
obyekt
olaraq
diqqət
mərkəzində
durur
: “
Vardı
bir
çox
tapınanlar
da
mana
,
Çünki
pək
dilbər
idim
”-
deyir
.
Qadının
doğulduğu
gündən
elə
tarixin
,
zəmanənin
əsiri
olduğunu
bildirən
şair
qeyd
edir
ki
,
qadın
elə
anadan
olandan
gün
görmür
,
hər
zaman
əzab
,
əziyyətlərə
dözməli
olur
.
Özü
istəmədən
məcbur
onu
çirkləndirə
bilərlər
.
Keçmişin
ən
qaba
,
ən
vicdansız
Kirli
dırnaqları
qəhr
etdi
məni
.
Görmədim
gün
işığı
;
Doğduğum
gündən
—
əvət
—
tarixin
Paslı
zəncirləri
inlətdi
məni
.
Cavid
feodal
əxlaqının
,
şəriət
qanunlarının
köhnəlmiş
adət
və
ənənələrin
möhkəm
kök
saldığı
cəmiyyətdə
,
öz
acı
həyatını
yaşayan
və
bu
ümidsiz
həyatdan
xilas
yolunu
yalnız
ölümdə
axtaran
zavallı
qadınları
yaddan
çıxarmır
,
onları
mülkədar
dini
əxlaqının
qurbanları
sayır
.
Bu
qadın
obrazları
vasitəsilə
Cavid
,
qadına
vəhşi
münasibətin
məişətdə
və
cəmiyyətdə
nə
qədər
dərin
kök
saldığını
göstərir
,
buna
öz
nifrətini
və
etirazını
bildirir
.
Hər
tərəfdən
qara
bir
mövhumat
Pərdələr
çəkdi
həmən
gözlərimə
...
Qoparırkən
fəryad
,
Etdi
qanunilə
din
istehza
Mənim
öksüzcə
qırıq
sözlərimə
.
Lakin
şeirin
sonunda
şair
o
qaranlıq
günlərin
arxada
qaldığını
şərq
qadınının
azadlığına
nail
olduğunu
bildirir
,
İmdi
lakin
o
tikənlərdən
uzaq
Gülərək
,
oynayaraq
,
Yaşamaq
zövqünü
duymaqdayım
ancaq
,
ancaq
...
Yox
,
mən
artıq
sürünən
heç
deyilim
,
Parçalanmış
da
qaranlıqdan
hörülmüş
kəfənim
,
Qeyd
etmək
lazımdır
ki
,
Hüseyn
Cavidin
qadın
məsələsinə
münasibəti
,
onun
qadın
haqqında
görüşləri
həmişə
eyni
olmamışdır
və
onlar
zaman
keçdikcə
müəyyən
dəyişikliklərə
uğramışlar
.
Yaradıcılığının
ilk
dövrlərində
qadını
əsasən
zəif
,
gücsüz
,
alçaldılan
,
təhqir
olunan
bir
məxluq
kimi
göstərən
Cavid
,
yaradıcılığının
sonrakı
dövrlərində
,
qadını
öz
hüquqları
uğrunda
mübarizəyə
qadir
olan
bir
insan
kimi
səciyyələndirir
.
Məsələn
,
yaradıcılığının
ilk
dövrünə
aid
olan
, “
Bir
qızın
fəryadı
”, “
Vərəmli
qız
”
və
s
.
əsərlərində
,
şair
qadını
yazıq
,
bədbəxt
,
fiziki
və
mənəvi
əzab
və
iztirablar
altında
inləyən
bir
məxluq
kimi
təsvir
edir
.
Lakin
müəyyən
vaxt
keçdikdən
sonra
Cavidin
bu
məsələyə
münasibəti
müəyyənləşir
və
konkret
şəkil
alır
.
Məşhur
“
Qadın
”
şeirində
o
artıq
qadının
acı
taleyini
təsvir
etməklə
,
ona
mərhəmət
hissi
ifadə
etməklə
,
onun
iniltilərini
eşitməklə
kifayətlənmir
,
onun
cəmiyyətdə
və
ailədə
rolu
məsələsini
ön
plana
çəkir
,
diqqəti
bu
məsələyə
yönəldir
.
Qadın
onun
nəzərində
yeni
nəslin
tərbiyəçisi
,
insanlığın
anasıdır
.
O
yalnız
öz
övladlarının
deyil
,
bütün
millətin
anasıdır
.
Bunu
isə
“
Qadın
!
ey
möhtərəm
ənisi
bəşər
!
Sənsiz
öksüz
qalırdı
çinsi
bəşər
”.
Cavid
eyni
zamanda
qadının
təhsil
almasını
,
onun
savadlı
olması
istəyir
.
Bunu
“
Qız
məktəbində
”
adlı
şeirində
qələmə
alan
sənətkar
həmçinin
qadınları
sadə
olmağa
çağırır
.
Onları
qızıl
,
bəzəkdən
xilas
olmağa
,
savadlı
olmağa
səsləyir
.
Qadının
sərvətinin
onun
mənəvi
təmizliyi
olduğunu
bildirir
.
–
Quzum
,
yavrum
!
Adın
nədir
?
–
Gülbahar
.
–
Peki
,
sənin
anan
,
baban
varmı
?
–
Var
.
–
Nasıl
,
zənginmidir
baban
?
–
Evet
,
zəngin
,
bəyzadə
...
–
Öyle
ise
,
geydiyin
geyim
neyçin
böyle
sade
?
Bununla
yanaşı
,
Cavid
insanları
bir
-
birini
sevməyə
çağırır
.
O
,
bildirir
ki
,
Allahı
sevməklə
yanaşı
,
onun
yaratdıqlarını
,
bəndələrini
də
sevməlisən
.
–
Çox
doğrusöz
...
Bu
dünyada
sənin
ən
çox
sevdiyin
Kimdir
,
quzum
,
söylərmisən
?
—
Ən
çox
sevdiyim
ilkin
O
Allah
ki
,
yeri
-
göyü
,
insanları
xəlq
eylər
.
—
Sonra
kimlər
?
—
Sonra
onun
göndərdiyi
elçilər
.
—
Başqa
sevdiklərin
nasıl
,
yoxmu
?
—
Var
...
—
Kimdir
onlar
?
Anam
,
babam
,
müəlliməm
,
birdə
bütün
insanlar
...
Burada
H
.
Cavidin
qəlbini
iftixarla
dolduran
Azərbaycan
qızlarının
oxuması
və
gələcək
anaların
cəmiyyətdə
öz
layiqli
yerlərini
tutacağına
bəslədiyi
inamdır
.
Bizi İnstagramda izləyin
Müəllifin digər yazıları
Əsas səhifə
Bütün xəbərlər
Siyasət
Sosial
İqtisadiyyat
Kriminal
Mədəniyyət
İdman
Şou-biznes
Ədəbiyyat
Çap versiyası
© 2012-2024 525.AZ Müəllif hüquqları qorunur.
Sayt Mozilla Firefox, Google Chrome, Opera və Internet Explorer ver. 7.x ilə tam dəstəklənir. Məlumatdan
istifadə etdikdə istinad mütləqdir.