Biz rəqs edə bilirikmi? - Əlisəfdər Hüseynov yazır
Hər şey sülh müqaviləsinə doğru - Sosial şəbəkədə yazılanlar
Qarış-qarış Zəfər
Səssiz dünyanın balaca sakinləri
Haqqımızda
|
Əlaqə
|
Mobil versiya
|
Köhnə 525
|
Əsas səhifə
Bütün xəbərlər
Siyasət
Sosial
İqtisadiyyat
COP29
Mədəniyyət
İdman
Dünya
Qarabağ
Ədəbiyyat
Digər
Şəhidlər-qazilər
"525" - 30
Ədəbi köşk: Nə var, nə yox?
Müsahibə
Region
Rəsmi
Şou-biznes
525-ci qəzetə yubiley təbrikləri
"525" - 25
Faydalı
Media
Turizm
Maraqlı
Təhsil
Texnologiya
Son xəbərlər
26 Aprel 2024
18:46
Azərbaycan və Almaniya prezidentlərinin təkbətək görüşü başlayıb
18:44
Şəki -Zaqatala Regional Təhsil İdarəsi üzrə birinci sinfə qəbulla bağlı 32 alternativ qeydiyyat mərkəzi yaradılıb
18:36
BDU məzunları dövlət qulluğu imtahanlarında ən yüksək nəticə göstəriblər
18:30
“Yaşıl iqtisadiyyat, rəqəmsal Azərbaycan” – UNEC-də ictimai müzakirə
18:28
Azərbaycanla Ermənistan arasında 28 sərhəd dirəyi quraşdırılıb
18:20
Bu məktəblərə şagird qəbulunda yenilik
18:16
ABŞ gəmisi Qəzza zolağında lövbər salıb
18:13
Zəngilan və Laçında birinci sinfə qəbulla bağlı alternativ qeydiyyat mərkəzləri fəaliyyət göstərəcək
18:11
Mahir Emrelidən Azərbaycan cüdoçularına dəstək
18:07
Nazir müavini “Maarifçi” tələbə-məzun təcrübə proqramının iştirakçıları ilə görüşüb
18:05
Cənubi Kaliforniya Universitetində buraxılış mərasimi ləğv edilib
18:00
Biz rəqs edə bilirikmi? -
Əlisəfdər Hüseynov yazır
17:54
Qazaxıstanın Baş Qərargah rəisi Azərbaycan HHQ-nin komanda məntəqəsində olub
17:30
Prezident İlham Əliyevin BƏƏ-nin sənaye və qabaqcıl texnologiyalar naziri ilə görüşü keçirilib -
YENİLƏNİB
17:23
İlham Əliyev Berlində XV Petersberq İqlim Dialoqunun Yüksək Səviyyəli Seqmentində çıxış edib -
YENİLƏNİB-5
17:08
Prezident İlham Əliyevin Almaniya XİN rəhbəri ilə görüşü olub
17:00
Hər şey sülh müqaviləsinə doğru -
Sosial şəbəkədə yazılanlar
16:40
Kəmaləddin Heydərov Göygöl şəhərində vətəndaşları qəbul edib
16:29
Musiqi və incəsənət məktəblərinə şagird qəbulu ilk dəfə elektron qaydada aparılacaq
16:08
Azərbaycan Prezidenti və Almaniyanın Kansleri birgə mətbuat konfransı keçiriblər -
YENİLƏNİB
16:00
Qarış-qarış Zəfər
15:58
Azərbaycan kubokunda nominal meydan sahibi bilindi
15:44
Azərbaycan Prezidenti: Biz istənilən ölkə kimi media məkanımızı xarici neqativ təsirdən qorumalıyıq
15:39
Kamran Əliyev Ağdaşda vətəndaşları qəbul edib
15:27
Prezident İlham Əliyev: COP29 qarşıdurma arenası olmayacaq
15:20
Azərbaycan Ordusunda bu il qəsdən adam öldürmə və intihar hadisələri azalıb
15:11
İlham Əliyev: Azərbaycan ilə Ermənistan arasında gedən sülh danışıqlarını yüksək qiymətləndiririk
15:08
Azərbaycan Prezidenti: Artıq 6 min keçmiş köçkün öz dədə-baba torpağına qayıdıb
15:07
Prezident İlham Əliyev: Sülhə nail olmaq üçün çox yaxşı fürsətlər var
15:05
Şolts: COP29-un uğurla keçəcəyinə inanıram
15:00
Səssiz dünyanın balaca sakinləri
14:55
2024-cü ilin büdcə xərclərinin 40, cari xərclərin 70 faizi sosial yönümlüdür
14:48
Olaf Şolts: Almaniya Azərbaycan və Ermənistana sülh yolunda dəstək göstərməyə hazırdır
14:42
XİN-in mətbuat katibi BDU-nun Jurnalistika fakültəsində olub
14:40
Prezident İlham Əliyev və Kansler Olaf Şoltsun Berlində geniş tərkibdə görüşü başa çatıb -
YENİLƏNİB
14:31
Bakı Ali Neft Məktəbində MBA ixtisasları üzrə qəbul sayı artırılıb
14:28
Şahruddinin komandası "Qalatasaray"a qarşı
14:23
“UNEC alimlərindən kitab tövsiyələri”
14:19
Berlində Azərbaycan və Almaniya liderlərinin təkbətək görüşü başa çatıb -
YENİLƏNİB
14:16
Qəbul imtahanının II mərhələsinin 1-ci cəhdində iştirak etmək istəyən abituriyentlərin ərizə qəbulu davam edir
14:12
Növbəti köç karvanı Füzuli şəhərinə çatıb, mənzillərin açarları təqdim olunub
14:08
Paytaxt məktəblərində maarifləndirici görüşlər keçirilir
14:04
AFFA İntizam Komitəsi qərarları açıqladı
14:00
Mir Cəlalın hekayələri: sadə mətnlər, dərin mətləblər -
Dilarə Adilgil yazır
13:56
Ötən ay Azərbaycanda əhali banklardan 135 mln. manat depoziti geri çəkib
13:52
Dünya bazarlarında neft bahalaşıb
13:48
Naxçıvan Nazirlər Kabinetinə yeni Aparat rəhbəri təyin edilib
13:44
"Türkiyə-Rusiya Birgə Monitorinq Mərkəzi öz vəzifə və tapşırıqlarının öhdəsindən layiqincə gəldi" -
Kərim Vəliyev
13:39
Azərbaycan manatının real effektiv məzənnəsi azalıb
13:35
Sabah hava necə olacaq?
13:31
“100 illik şanlı tarix” adlı tədbir keçirilib
13:26
FHN: Ötən sutka 42 yanğına çıxış olub
13:22
Bakıda keçiriləcək VI Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumunun proqramı açıqlanıb
13:18
Masallının 6 kəndinin enerji verilişində fasilə yaranacaq
13:14
Bakı Dairəvi avtomobil yolunun bir hissəsində təmir işləri aparılıb -
VİDEO
13:12
Növbəti köç karvanı Füzuli şəhərinə çatıb -
YENİLƏNİB
13:09
Laçın və Zabux sakinlərinə məşğul ola biləcəkləri 40-dan çox peşə təqdim edilib
13:05
Bu il Azərbaycanda 12 yeni etalon laboratoriyası yaradılacaq
13:00
Sülhə mane olan adamın Sülh Mükafatına namizəd göstərilməsi
12:57
"Bakıda iqlimlə bağlı maliyyələşdirmə məsələləri müzakirə ediləcək" -
Olaf Şolts
12:54
Prezident: "Enerji təhlükəsizliyi məsələsi əhəmiyyətinə görə milli təhlükəsizliyə bərabər olmalıdır"
12:51
İlham Əliyev: "Bizim yaşıl enerji layihələrimiz xarici investorlar tərəfindən maliyyələşdirilir"
12:48
Dünya Qastroenteroloqlarının 20-ci beynəlxalq konqresi öz işinə başlayıb
12:45
Prezident: "Bizim yaşıl gündəliyimiz COP-dan əvvəl də inkişaf edirdi"
12:42
Azərbaycan lideri: "Enerji, qaz və neftlə zəngin ölkələr iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə öndə getməlidirlər"
12:39
Prezident: "COP29 bizə imkan verəcək ki, Qlobal Cənub ölkələri ilə təmasları gücləndirək"
12:36
XİN: "Avropa Parlamentinin Azərbaycanla bağlı qətnaməsi əsassızdır"
12:33
İlham Əliyev: "Biz təkcə COP29-u yaxşı təşkil etməli deyilik, eyni zamanda, yaxşı nəticələr əldə etməliyik"
12:31
"Ermənistanın basdırdığı minalar öz vətəndaşlarının həyatını da təhlükəyə atır" -
Səfir
12:28
"Bakıda keçiriləcək COP29-un uğurlu olacağını demək olar" -
Almaniya Kansleri
Son xəbərlərin davamı »
Böyük şəxsiyyətlər bütün dünyaya məxsusdur
Yazar
Oxunub:
2153
dəfə
a
-
A
+
31.12.12 15:13
Telman ORUCOV
(
Əvvəli
ötən
şənbə
saylarımızda
)
Antonin
kimi
mənim
üçün
şəhər
və
vətən
Romadır
,
bir
insan
kimi
isə
–
dünyadır
.
Mark
Avreli
Mikelancelo
istər
heykəltəraşlıq
,
istərsə
də
rəngkarlıq
əsərlərində
insana
,
onun
zəkasına
və
əməllərinə
əslində
bir
himn
qoşur
,
insan
ruhunun
təntənəsini
vəsf
etməklə
hamıya
bir
nikbinlik
bəxş
edirdi
.
Hamıya
sevinc
,
digər
ülvi
hisslər
,
ümid
bəxş
edən
bir
insanın
özü
heç
də
şəxsi
həyatında
xoşbəxt
deyildi
,
onun
yaradıcılığı
təkcə
həyatının
mənası
deyil
,
həm
də
onu
qayğı
və
təsəlli
ilə
mükafatlandıran
bir
qüvvə
idi
.
Heç
kəsə
qəribə
görünməməlidir
ki
,
hamımızda
ali
hisslər
oyadan
bu
adam
özü
tənhalığı
sevirdi
,
ümumi
şəkildə
anlaşılan
ünsiyyətlərdən
qaçırdı
.
Öz
sənətinə
dəlicəsinə
vurulmuş
bir
adam
kimi
o
,
buna
axıradək
bütünlüklə
sədaqətli
idi
,
özünü
,
bütöv
həyatını
məhz
qeyri
-
adi
sənətinə
,
nəhəng
istedadının
ifadə
olunmasına
həsr
etmişdi
.
Ferdinand
Magellan
İradə
–
düzgün
mülahizə
ilə
birləşmiş
məqsədə
can
atmaqdır
.
Platon
Həqiqi
ləyaqət
heç
vaxt
öz
kölgəsi
olan
şöhrətə
baxmaq
üçün
geri
boylanmır
.
Höte
Ferdinand
Magellan
çox
vaxt
Yer
kürəsinin
ətrafına
ilk
dövrə
vuran
dənizçi
hesab
olunur
,
lakin
o
,
dünya
ətrafına
ilk
səyahətini
başa
çatdırmamışdan
əvvəl
öldüyündən
,
bu
daha
dəqiq
olardı
ki
,
o
,
Magellan
-
Elkano
ekspedisiyasının
təşəbbüsçüsü
və
lideri
kimi
təsvir
edilsin
.
Çünki
səfər
bask
dənizçisi
Xuan
Sebastyan
de
Elkano
tərəfindən
uğurla
başa
çatdırıldı
.
Magellan
portuqal
kübarlığına
məxsus
idi
və
o
,
Lissabonda
kraliça
Leonoranın
pajı
kimi
xidmət
etmək
üçün
anadan
olduğu
şəhəri
tərk
etmişdi
.
Magellan
1480-
ci
ildə
Portuqaliyada
anadan
olmuş
, 1517-
ci
ildə
isə
Vətənini
tərk
edib
İspaniyaya
yollanmışdı
.
O
,
naviqasiya
və
coğrafiyanı
dərindən
öyrənmişdi
.
1506-
cı
ilin
başlanğıcında
o
,
Şərqdəki
ilk
Portuqaliya
vitse
-
kralı
olan
Almeydanın
donanma
komandasına
daxil
olmuşdu
.
Kral
Manuelin
onun
başçılığı
altında
göndərdiyi
ekspedisiya
Afrikada
və
Hindistanda
müsəlman
dəniz
qüvvələrinin
qabiliyyətini
yoxlamalı
idi
.
Onlar
Hindistanın
Malabar
sahilində
Kannanorda
dəniz
postu
yaratdılar
.
Magellan
burada
yaralanmışdı
.
Burada
həmçinin
naviqasiya
barədə
biliklərə
yiyələnmiş
,
sonra
isə
ayrı
-
ayrı
komandaların
tərkibində
o
,
Mozambik
sahilinə
gəlmişdi
.
Portuqaliyalılar
burada
fort
qurmuşdular
.
1508-
ci
ildə
o
,
Hindistana
qayıtmış
,
bir
il
sonra
böyük
Diu
döyüşündə
iştirak
etmişdi
.
Bu
döyüş
Portuqaliyaya
Hind
okeanının
əksər
hissələrində
ağalıq
səlahiyyətləri
qazandırmışdı
.
Sonra
o
,
hərbi
gəmidə
Malakkaya
üzmüşdü
. 11
sentyabr
1509-
cu
ildə
portualiyalılar
Malakkaya
girdilər
,
ərazini
işğal
etdikdən
sonra
Molukkalara
(
Ədviyyat
adalarına
)
tərəf
üzdülər
.
Dostu
Serran
Mollukadan
(
Ədviyyat
adalarından
)
ona
məktub
yazaraq
bildirmişdi
ki
,
Ədviyyat
adaları
Şərqdə
,
çox
uzaqda
yerləşir
,
müqayisədə
götürdükdə
Amerikaya
yaxındır
.
Magellan
cavabında
ona
yazmışdı
ki
,
əgər
Portuqaliyadan
olmasa
da
,
Kastiliyadan
həmin
adalara
gəlib
çıxa
bilər
.
Həmin
mövsümdə
onlar
Qoa
adasını
götürməyin
planını
hazırlamışdılar
.
Magellan
məsləhət
gördü
ki
,
bu
mövsümdə
iri
gəmilərdən
istifadə
etməsinlər
,
yeni
vitse
-
kral
elə
də
etdi
və
şəhər
təslim
oldu
.
Lakin
Magellanın
adı
vuruşanların
siyahısında
çıxmamışdı
.
Onun
kapitan
rütbəsində
xidmət
etməsi
barədə
də
elə
bir
məlumat
yoxdur
.
Afrikanın
şərq
sahilində
və
Hind
okeanının
qərb
sahilində
portuqaliyalıların
qələbələri
Hind
okeanında
müsəlmanların
hakimiyyətini
məhv
etdi
.
Almeyda
ekspedisiyası
ərəbləri
dəniz
ticarətinin
mühüm
məntəqələrindən
uzaqlaşdırmaq
niyyətinə
də
nail
oldu
.
Lakin
Malakkaya
nəzarət
etmədən
,
bu
nailiyyət
tam
hesab
oluna
bilməzdi
.
Donanma
1511-
ci
ildə
Malakkaya
döndü
və
altı
həftədən
sonra
onu
tutdu
.
Magellanın
iştirak
etdiyi
bu
hadisə
portuqaliyalıların
Şərqdəki
qələbəsini
taclandırdı
.
Malakkadan
keçməklə
Şərqin
sərvəti
Qərbin
limanlarına
çatdırılırdı
.
Malakka
boğazına
ağalıq
edən
portuqaliyalılar
dənizlərə
,
Malayziyanın
limanlarına
açarı
əllərində
saxlayırdılar
.
Sərvət
mənbəyi
olan
Malukkaları
(
Ədviyyat
adalarını
)
tədqiq
etmək
vəzifəsi
qalırdı
(
bu
adalar
indi
İndoneziyaya
məxsusdur
).
Buna
müvafiq
olaraq
1511-
ci
ilin
dekabrında
onlar
kəşfiyyat
səfərinə
yollandılar
və
Bandaya
çatdıqdan
sonra
ədviyyatla
qayıtdılar
.
1512-
ci
ildə
Magellan
Lissabona
geri
qayıtdı
,
sonrakı
ili
Mərakeş
istehkamına
qarşı
göndərilən
qüvvələrə
qoşuldu
,
istehkam
təslim
olduqdan
sonrakı
toqquşmada
o
,
yaralandı
və
ömrünün
sonuna
qədər
axsaq
qaldı
. 1514-
cü
ildə
Lissabona
qayıtdıqda
kral
Manueldən
onun
pensiyasını
artırmaq
üçün
bir
əlamət
xahiş
etdi
,
bu
isə
onun
rütbəsinin
böyüməsi
demək
idi
.
Lakin
onun
döyüşdə
nizamlı
qaydada
iştirak
etməməsi
barədə
məlumatlar
krala
çatdıqda
,
o
,
xahişi
rədd
etdi
və
Magellanı
yenidən
Mərakeşə
göndərdi
.
İki
il
sonra
o
,
krala
xahişini
təkrar
etdi
.
Kral
bir
daha
təklifi
rədd
etdikdən
sonra
ona
dedi
ki
,
öz
xidmətini
istədiyi
yerə
təklif
edə
bilər
.
Magellan
İspaniyaya
yollandı
və
1517-
ci
ildə
bir
qrup
portuqal
dənizçisi
ilə
birlikdə
Sevilyaya
gəldi
.
O
,
buradakı
portuqal
kosmoqrafına
qoşuldu
və
onlar
birlikdə
Valyadoliddəki
saraya
səfər
etdilər
.
Onlar
burada
öz
milli
mənsubluqlarını
elan
etdikdən
sonra
kral
I
Karla
öz
xidmətlərini
təklif
etdilər
.
Onun
əvvəlki
Maqalhaes
adı
ispan
versiyasında
Ferdinando
de
Magellana
çevrildi
.
1493-
cü
ildə
qəbul
edilmiş
Papa
bullasına
görə
kəşf
edilən
bütün
yeni
ərazilər
və
gələcəkdə
kəşf
olunacaqlar
da
Atlantik
okeanından
keçən
demarkasiya
xəttindən
şərqdə
Portuqaliyanın
,
bütün
qərb
isə
İspaniyanın
olmalı
idi
.
Magellan
və
dostu
Faleyro
bu
vaxt
öz
iddialarından
praktiki
fayda
götürmək
üçün
qərbə
tərəf
üzməyi
təklif
etdilər
.
Guya
ki
,
böyük
sərvət
gətirən
Ədviyyat
adaları
demarkasiya
xəttindən
qərbdə
yerləşir
,
beləliklə
Portuqaliyaya
deyil
,
İspaniyaya
məxsus
olan
yarımkürədə
olacaqdır
.
Kolumb
da
Yerin
kürə
şəklində
olduğunu
bildiyindən
Hindistana
Afrika
ətrafı
ilə
deyil
,
qərbə
üzməklə
yol
açmaq
istəmişdi
.
İndi
isə
onların
özləri
bu
risqli
işdən
əldə
ediləcək
maddi
faydanın
on
ikidə
birini
almalı
idilər
.
Hər
ikisinə
Santyaqo
ordeni
pul
buraxdı
.
Magellan
inanmışdı
ki
,
o
,
öz
gəmilərini
Atlantik
okeandan
,
möhkəm
torpaqdan
keçən
boğazı
kəşf
etməklə
“
Cənub
dənizinə
”
keçirəcəkdir
.
Bu
ideya
onun
üçün
prinsipial
deyildi
.
Digərləri
də
keçidi
axtarırdılar
ki
,
gəmilərlə
uzun
müddət
qərbə
tərəf
üzməklə
Şərqə
çatacaq
və
beləliklə
,
Xoş
Ümid
burnundan
keçən
marşrutdan
imtina
edəcəklər
.
Çünki
həmin
buruna
portuqaliyalılar
nəzarət
edirdilər
.
Kral
müqaviləsində
də
Magellan
və
partnyoru
“
boğazı
”
tapmağa
istiqamətlənmişdi
.
Şərqi
İndiya
işlərinə
inanan
rəsmi
qulluqçular
ekspedisiya
üçün
beş
gəmini
hazırlamaq
barədə
təlimat
aldılar
.
Bu
işlər
Sevilyada
görülürdü
,
burada
portuqaliyalıların
qurduğu
layihəni
pozmaq
üçün
göstərilən
cəhdlər
uğursuz
oldu
.
Magellanın
flaqman
gəmisi
başda
olmaqla
“
San
Antonio
”, “
Konseption
”, “
Viktoriya
”
və
“
Santyaqo
”
gəmiləri
səfərə
hazır
idi
.
Magellanın
partnyoru
Faleyro
dəlilik
tutması
xəstəliyinə
görə
üzə
bilmədi
.
Magellan
yəqin
ki
, “
Espana
,
Espana
,
la
de
las
bellas
mujeres
”- “
İspaniya
,
İspaniya
–
gözəl
qadınlar
ölkəsi
”
nəğməsini
eşitmişdi
,
ona
görə
də
ispan
qızına
evlənmişdi
.
Bu
nikahından
iki
il
sonra
ispan
arvadına
və
körpə
oğlu
Rodriqoya
Seviliyada
bəlkə
də
birdəfəlik
əlvida
deyib
, 20
sentyabr
1519-
cu
ildə
doqquz
ölkəni
təmsil
edən
270-
ə
yaxın
adamla
Qvadalkvivr
çayının
mənsəbindəki
Sanlukar
de
-
Bar
limanından
səfərə
yollandı
.
Donanma
bir
həftəyə
Tenerifə
çatdı
,
sonra
Braziliyaya
tərəf
üzdü
. 29
noyabr
1519-
cu
ildə
donanma
Braziliya
sahilinə
gəlib
çıxır
.
Onlar
xəttə
düzləndikdə
tufan
başladı
.
Dekabrın
13-
də
Magellan
Rio
de
Janeyro
körfəzinə
girdi
,
cənuba
tərəf
üzüb
boğazı
axtardı
.
Sonra
eskadra
sahili
tədqiq
edəndə
,
avropalılar
Cənubi
Amerikadakı
,
indiki
Argentina
və
Uruqvay
sahilindəki
Parana
çayının
mənsəbi
olan
La
-
Plata
körfəzinə
gəlib
çıxdılar
,
bunun
boğaz
olmadığı
qənatinə
gəldilər
.
La
-
Plata
sahilindən
cənubda
ilk
dəfə
pinqvinləri
gördülər
. 30
mart
1520-
ci
ildə
ispan
dənizçiləri
Pasxa
günü
portuqal
general
-
kapitanına
qarşı
ciddi
qiyam
qaldırdılar
.
Magellan
qətiyyətlə
,
rəhmsizliklə
gəmi
kapitanlarından
birini
edam
etdi
,
digərini
isə
bəxtini
sınamaq
üçün
sahilə
atdı
.
Həmin
gün
, 1520-
ci
ilin
24
avqustunda
donanma
Müqəddəs
Xulianı
tərk
etdi
.
Magellanın
donanması
Cənubi
Amerika
sahilləri
ilə
aşağı
tərəfə
üzürdü
,
digər
okeana
keçmək
üçün
boğazı
axtarırdı
.
İspan
gəmi
kapitanları
onu
dəli
hesab
edir
,
deyirdilər
ki
, “
Dəli
,
boğazı
axtarmaq
xəstəliyinə
tutulmuşdur
”.
Santa
Krusun
mənsəbinə
çatdıqdan
sonra
Magellan
yenə
də
cənuba
tərəf
üzdü
.
Onlap
yeddi
auı
qışlamağı
keçirməklə
məşğul
oldular
.
Pataqoniya
sahilləri
ilə
üzdükdə
sahildə
balina
sümüklərini
gördülər
,
bu
balinaların
bir
okeandan
digərinə
keçməsi
üçün
boğazın
oması
inamını
artırdı
.
Buradakı
suyu
yoxladıqda
,
suyn
duzlu
oması
,
onun
hasısa
çayın
mənsəbi
deyil
,
boğaz
olduğunu
göstərdi
.
Nəhayət
,
gəmilər
1520-
ci
ilin
oktyabrında
axtardığı
boğaza
girdi
,
onun
uzunluğu
530
km
idi
.
Sonralar
bu
boğaz
onun
adını
daşıyacaqdı
.
Boğazla
üzmək
38
gün
sürdü
.
Uzun
illər
boyu
Magellan
yeganə
kapitan
idi
ki
,
bu
boğazı
bir
gəmi
də
itirmədən
keçmişdi
.
Ancaq
“
San
Antonio
”
gəmisi
qaçdı
,
yalnız
gəmilərdən
üçü
(
digəri
, “
Santyaqo
”
gəmisi
əvvəllər
qəzaya
uğramışdı
)
keçidin
qərb
qurtaracağına
gəlib
çıxdı
.
Dəmir
iradəli
admiral
okeanın
görünməsi
xəbərlərini
eşitdikdə
,
yerə
yıxılıb
sevincindən
ağladı
.
28
noyabrda
“
Trinidad
”, “
Konseption
”
və
“
Viktoriya
” “
Cənub
dənizinə
” –
okeana
daxil
oldular
.
Bu
nəhayətsiz
sulardan
onların
sakit
,
tufansız
keçməsi
,
sonralar
onu
“
Sakit
okean
”
adlandırmağa
səbəb
oldu
.
Susuzluqdan
əziyyət
çəkərək
siçovulların
xarab
elədiyi
biskvitləri
,
sonralar
isə
dadlı
xörək
kimi
siçovulların
özünü
yeyərək
,
axırda
dəri
qayışlarla
qidalanaraq
komanda
əvvəlcə
Peru
axınına
düşdü
,
nəhayət
,
Sakit
okeanı
üzüb
keçməyə
can
atdı
. 18
dekabra
qədər
onlar
Çili
sahili
ilə
üzürdülər
.
Onlar
Sakit
okeanda
üzəndə
quruya
nə
vaxt
yan
alacaqlarını
,
ümumiyyətlə
torpağı
yenə
nə
vaxtsa
görəcəklərini
bilmirdilər
.
Hətta
Magellan
da
qurunu
bir
daha
görəcəklərinə
şübhə
etməyə
başlamışdı
.
O
,
göy
cisimlərinin
köməyi
ilə
hesablamalar
apararaq
Qərblə
Şərq
arasındakı
məsafənin
ölçüsündə
Ptolomeyin
11
min
km
.
səhv
etdiyini
üzə
çıxardı
.
Sonra
Magellan
şimali
-
qərbə
tərəf
istiqamət
götürdü
və
6
mart
1521-
ci
ildə
, 5
ay
davam
edən
üzməkdən
sonra
Mariana
adalarından
olan
Quamda
ilk
dəfə
quru
torpağa
ayaq
basdılar
.
Donanma
Sakit
okeanla
17
min
km
üzmüşdü
.
Bu
vaxt
dənizçilər
böyük
məhrumiyyətlərlə
üzləşmişdilər
. 99
gün
ərzində
onlar
ilk
dəfə
təzə
qida
əldə
etdilər
.
Yerli
sakinlərlə
ticarət
başlandı
.
Lakin
onlar
çox
oğru
idilər
,
hər
şeyi
oğurlamağa
cəhd
edirdilər
.
Magellanın
kral
Karla
hələ
İspaniyanı
tərk
etməmişdən
əvvəl
göndərdiyi
“
memorial
”
da
güman
edilirdi
ki
,
o
,
Molukkaların
(
Ədviyyat
adalarının
)
yerini
təqribən
bilir
.
Bu
vaxt
Marianlardan
Filippinə
tərəf
üzəndə
birbaşa
Ədviyyat
adalarına
istiqamət
götürmək
əvəzinə
,
görünür
o
,
şübhə
etmədən
əvvəlki
ideyasının
təsiri
altında
idi
və
Molukkalara
(
Ədviyyat
adalarına
)
girməmişdən
əvvəl
baza
yaratmaqdan
faydalanmaq
fikrinə
düşdü
.
9
martda
oranı
tərk
edib
Magellan
qərbə
,
cənubi
-
qərbə
istiqamət
götürdü
,
bu
isə
onu
sonralar
Filippin
adlanacaq
adalara
gətirib
çıxardı
.
Onlar
buraya
ayaq
basan
ilk
avropalılar
idilər
.
Adaları
Magellan
Müqəddəs
Lazar
adlandırdı
.
Massavada
o
,
İspaniya
naminə
ilk
ittifaq
yaratdı
,
Sebuda
isə
hökmdarı
və
onun
yaxın
adamlarını
xristianlığa
keçirdi
.
Bir
kiçik
adadakı
Sebu
limanında
qızğın
ticarət
başlandı
.
Yerli
sakinlər
dənizçilərdən
dəmir
almaq
üçün
qızıl
və
ərzaq
verirdilər
.
Hökmdar
raca
Xumabon
ispan
kralının
himayəsini
qəbul
etdi
.
Lakin
27
aprel
1521-
ci
ildə
Magellan
50
adamla
Maktan
adasına
sebulu
yerlilərlə
gəldi
ki
,
yerli
sakinləri
ram
etsin
,
çünki
həmin
adanın
tayfa
başçılarından
biri
Xumabona
tabe
olmaq
istəmirdi
.
İspaniyanın
qüdrətini
onlara
göstərmək
üçün
Magellan
tayfa
başçısına
qarşı
ekspedisiya
hazırladı
.
Lakin
döyüş
uğurlu
olmadı
,
onlar
həmin
adaya
dənizdə
təbii
çəkilmə
vaxtı
gəlmişdilər
,
ona
görə
də
gəmilər
və
toplar
sahildən
uzaqda
qalmıçdı
.
İspanlar
geri
çəkilməyə
başlayanda
Magellanı
tuzemlər
ayağından
yaraladılar
,
sonra
üstünə
tökülüb
onu
öldürdülər
.
Böyük
ağıl
və
iradə
sahibi
olan
bu
adam
qonaq
olduğu
adanın
sakinlərinin
xahişi
əsasında
onlara
qoşulub
,
qonşu
adanın
adamları
ilə
vuruşmağa
yollandı
və
burada
aldığı
nizə
ilə
yaralanıb
,
güman
edilir
ki
,
nizənin
ucu
zəhərli
imiş
,
sonra
isə
öldürüldü
.
Magellan
arzusunda
olduğu
Ədviyyat
adalarını
görmədən
öldü
.
Onun
arzusu
da
özü
kimi
torpağa
kömüldü
.
Görkəmli
Avstriya
yazıçısı
Stefan
Tsveyq
onun
səyahətini
və
ölüm
səhnəsini
olduqca
maraqlı
şəkildə
“
Bəşəriyyətin
ulduz
saatları
”
seriyasında
təsvir
edir
.
(
Ardı
var
)
Bizi Facebookda izləyin
Müəllifin digər yazıları
Aktrisanın şirin-acı həyat hekayəti - Telman Orucov yazır
24.04.24
Tarixin faciəli və ibrətamiz əhvalatları - Telman Orucov yazır
22.04.24
Aktrisanın şirin-acı həyat hekayəti - Telman Orucov yazır
17.04.24
Aktrisanın şirin-acı həyat hekayəti - Telman Orucov yazır
15.04.24
Tarixin faciəli və ibrətamiz əhvalatları - Telman Orucovdan yeni yazı
06.04.24
Aktrisanın şirin-acı həyat hekayəti - Telman Orucov yazır
03.04.24
Aktrisanın şirin-acı həyat hekayəti - Telman Orucov yazır
27.03.24
Aktrisanın şirin-acı həyat hekayəti - Telman Orucov yazır
13.03.24
Aktrisanın şirin-acı həyat hekayəti - Telman Orucov yazır
06.03.24
Antoni ilə Kleopatranın gur məhəbbətinin faciəli sonluğu - Telman Orucov yazır
04.03.24
Aktrisanın şirin-acı həyat hekayəti - Telman Orucov yazır
28.02.24
Antoni ilə Kleopatranın gur məhəbbətinin faciəli sonluğu - Telman Orucov yazır
26.02.24
Aktrisanın şirin-acı həyat hekayəti - Telman Orucov yazır
21.02.24
Antoni ilə Kleopatranın gur məhəbbətinin faciəli sonluğu - Telman Orucov yazır
19.02.24
Aktrisanın şirin-acı həyat hekayəti - Telman Orucov yazır
14.02.24
Əsas səhifə
Bütün xəbərlər
Siyasət
Sosial
İqtisadiyyat
Kriminal
Mədəniyyət
İdman
Şou-biznes
Ədəbiyyat
Çap versiyası
© 2012-2024 525.AZ Müəllif hüquqları qorunur.
Sayt Mozilla Firefox, Google Chrome, Opera və Internet Explorer ver. 7.x ilə tam dəstəklənir. Məlumatdan
istifadə etdikdə istinad mütləqdir.