Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin (DGTYB) türk dünyasından qonaqlarla birgə silsilə tədbirləri iyulun 10-da start götürdü.
Dörd günlük silsilə tədbirlər Qeyri-hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurasının maliyyə dəstəyi ilə “Türk dünyası gənc yazarlarının əsərlərindən ibarət almanaxın nəşri və Bakı toplantısının keçirilməsi” adlı layihə çərçivəsində təşkil olunmuşdu. Tədbirlərdə Türkiyə, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan, Başqırdıstan və Təbrizdən qonaqlar, həmçinin Şəki, Gəncə, Şəmkir və Naxçıvan Muxtar Respublikasından olan gənc yazarlarımız iştirak edirdilər. İştirakçılar Azərbaycanda Atatürk Mərkəzinin müdiri Nizami Cəfərov, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (AYB) sədri, Xalq yazıçısı Anar, AMEA-nın vitse-prezidenti İsa Həbibbəyli, “Yeni Azərbaycan” qəzetinin baş redaktoru Hikmət Babaoğlu, deputat Cavanşir Feyziyev, millət vəkili Qənirə Paşayeva və “Kaspi” qəzetinin redaksiya heyəti ilə görüşdülər.
İyulun 12-də Yunus Əmrə İnstitutu Bakı Mədəniyyət Mərkəzində keçirilən tədbirdə türkdilli gənc yazarlar öz ölkələrinin ədəbiyyatları ilə bağlı seminarlar verdilər. Əlbəttə, qohum dillər olsa da, bəzən anlamaqda çətinlik də çəkdik. Ən yaddaqalan təqdimatlardan biri Yıldırım Bəyazid Universitetindən tədqiqatçı yazar, şair Zeynəb Təkin çıxışı oldu. O, nəfis, çevik bir dillə çağdaş Türk ədəbiyyatının panoramasını təqdim etdi. Tənzimat, Sərvəti-fünun, İkinci Məşrutiyyət dövrü ədəbiyyatından söz açdı. Sözsüz, Türkiyə türkcəsinə daha yaxşı bələd olmağımız təqdimatdan yetərincə bilgi və zövq almağımıza imkan verdi. Ancaq digər türkdilli yazarlar arasında Azərbaycan türkcəsini bilənlər, özünü bizim dildə rahatlıqla ifadə edənlər də var idi. Gənc tərcüməçi-şairlərdən özbəkistanlı Şoxista Ortikova, qırğızıstanlı Kaliça Jakupova, başqırdıstanlı Aygiz Baymuxametov öz ölkələrinin ədəbiyyatı barədə geniş məlumat verdilər.
Mərkəzin mədəniyyət işləri üzrə koordinatoru Nuranə Tağıyeva Yunus Əmrə İnstitutu barədə iştirakçıları bilgiləndirdi. Tədbirə qatılan yazıçı Varis qonaqlara imzalı kitablarını təqdim etdi.
Növbəti görüş AMEA-nın Mərkəzi Elmi Kitabxanasında oldu. “Şeir şöləni”nin aparıcıları layihə rəhbəri, jurnalist Əfsanə Ələsgərli və gənc şair İntiqam Yaşar idi. Onlar türk ellərindən gəlmiş gənc yazarların millət vəkilləri və ziyalılarımızla tanışlığından, müxtəlif tədbirlərdə məruzələrlə çıxışından danışdılar. DGTYB-nin Məsləhət Şurasının başqanı Əkbər Qoşalının çıxışı ilə poeziya gecəsi açıq elan olundu.
Musiqili poeziya gecəsində şairlər Zeynəb Tək, Şoxisto Ortikova, Sayat Kamşıger, Kaliça Jakupova, Mahfuza Artıkova, Aygiz Baymuxametov, Ümid Nəccari, Dönməz Türk, Səlcuq Düzgün, həmçinin həmyerlilərimiz Vasif Söhraboğlu, Tural Turan, Vüsalə İbrahimli, Lamiyə İsazadə şeirlər səsləndirdilər. Aşıq Azər, Aşıq Elməddin, Aşıq Şəhriyar, kanon ifaçısı Humay Abbas və müğənni İlham Əsgəroğlunun ifadə etdikləri mahnılarla şeir şöləni davam etdi.
Beləliklə, türkdilli gənc yazarların Bakı səfəri sona çatdı. Biz isə qonaqlardan bu qaynar ədəbiyyat günləriylə bağlı səfər təəssüratlarını öyrəndik.
Qardaş Türkiyədən dəvətli Zeynəb Tək türkdilli qələm yoldaşları ilə tanışlığından məmnunluğunu bildirdi: “Bu görüşlər çərçivəsində öncə Yazıçılar Birliyində, daha sonra Atatürk Mərkəzində olduq. Çıxışlarımda çağdaş türk ədəbiyyatının inkişafını şeir və romanların fonunda tanıtmağa çalışdım. Görüşlər zamanı türk dünyası ədəbiyyatı üçün birlikdə nələr edə biləcəyimiz barədə danışdıq. Bu cür toplantıların daha çox təşkili və tərcümə fəaliyyətinin daha da sürətləndirilməsi söhbətlərimizdə əsas məqamlar oldu. Bakı görüşləri sayəsində türk dünyasının müxtəlif bölgələrindən gələn sənətkarlar, qələm adamları ilə yaxından ünsiyyət qurduq və müxtəlif türkdilli ölkələrin ədəbiyyatları barədə daha dolğun məlumat əldə etdik. Bütün bunların fonunda türkdilli gənc yazarların Bakı görüşləri mənə xoş duyğular bəxş etdi”.
Təbrizli qonaq Ümid Nəccari ölkəmizlə ədəbi əlaqələrindən söhbət açdı: “2015-ci ildə Güney Azərbaycanda “Quşlar vadisi” adlı bir kitabım çap olundu. Azərbaycanda da kitablarımı nəşr etdirmək istəyirəm. İndilərdə AYB-nin dəstəyi ilə “Güney Azərbaycan Çağdaş Ədəbiyyatının Antologiyası” adlı kitab çapa hazırlanır və mən də orda öz əsərimlə təmsil olunuram. Bundan əlavə, müxtəlif yazılarım “Kaspi” qəzetində dərc olunub. Azərbaycanla sıx əlaqələrimi davam etdirəcəyəm. Bu tədbirlərdə, görüşlərdə mənim üçün ən önəmli məqam kitablarımızın, əsərlərimizin tərcüməsi işində ortaq düşüncə sahibi kimi bir-birimizə dəstək verməyimizdir. Türkdilli yazarların bu Bakı toplantısı hər cəhətdən unudulmaz təəssüratlarla yaddaşıma həkk olundu”.
Özbəkistanlı şair Şoxisto Ortikova iki ölkənin qardaşlığından, ədəbi əlaqələrindən bəhs edərək, burada olmaqdan məmnunluğunu dilə gətirdi: “Dilimizdə bəzi fərqliliklər olsa da, mədəniyyətimiz və adət-ənənələrimiz arasında oxşarlıqlar çoxdur. Azərbaycana gəlişim əslində Özbəkistandan çıxmadığım anlamına gəlir. Demək olar ki, hər şey bir-birinə bənzəyir. Ümid edirəm ki, bu tərz ideyalar, proyektlər gələcəkdə də olacaq və sıx ədəbi əlaqələrimiz daim davam edəcək”.
Sonda DGTYB Məsləhət Şurasının başqanı Əkbər Qoşalı ilə söhbət etdik: “2006-cı ildən etibarən bizim bu tipli toplantılarımız bir ənənəyə çevrildi. Onlardan biri də dövlətimizin dəstəyi ilə həyata keçirilən “Türk Dünyası Gənc Yazarlarının Bakı Toplantısı” adıyla düzənlədiyimiz silsilə görüşlərdir. Bu toplantılarda biz hər bir türk ölkə və toplumunun təmsilçilərinin məruzələrini dinləyirik. Əlbəttə, bunlarla yanaşı onları Azərbaycan ədəbiyyatı ilə mümkün qədər tanış edirik. Müzakirələr, polemikalarla birgə, nəticə etibarilə, hər toplantıdan sonra yeni ədəbi üfüqlər açılır. Bütün bunlar öz uğurlarımızı yaxşı görmək, qüsurlarımızı aradan qaldırmaq üçün bizə yardımçı olur. Yalnız təşkilati-texniki baxımdan deyil, həm də yaradıcılıq fakturası kimi yeniliklər ortaya çıxır. Türk dünyası və ədəbiyyatı üçün nələr edə biləcəyimizlə bağlı yeni ideyalar müəyyənləşdiririk”.
Müşfiq ŞÜKÜRLÜ